Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп денеска ја објави формирањето на нова коалиција насочена кон ограничување на кинеското влијание во клучните минерали и напредните технолошки сектори, вклучувајќи вештачка интелигенција.

Пет земји – Сингапур, Австралија, Јапонија, Јужна Кореја и Израел – потпишаа Декларација за „Pax Silica“, со цел заеднички да ги решаваат недостатоците во пристапот до критични ресурси и да ја намалат предноста на Кина во стратегиски индустрии, јавува американскиот портал Политико.

Заменик-државниот секретар за економски прашања, Јакоб Хелберг, истакна дека декларацијата отвора пат за заеднички истражувачки и развојни проекти, производство и инфраструктурни решенија како одговор на кинеската иницијатива „Еден појас, еден пат“. Иницијативата го истакнува значењето на кинескиот речиси монопол во секторот на ретки метали, кој е клучен за цивилните и воените индустрии.

Пекинг во минатото ја искористи доминацијата во секторот со воведување ограничувања на извозот како одговор на американските царини, додека САД сега сакаат да ја ширaт коалицијата и да вклучат дополнителни земји со минерални и технолошки капацитети.

Потпишувањето на декларацијата ја означи и почетокот на еднодневниот самит „Pax Silica“, на кој учествуваат и претставници од Европската Унија, Канада, Холандија и Обединетите Арапски Емирати. На самитот ќе се дискутира за напредно производство, преработка на минерали и логистика, а целта е коалицијата да стане за вештачката интелигенција она што Г7 беше за индустриската ера.

„Сакаме да соработуваме за хармонизирање на извозните контроли, проверка на странските инвестиции и справување со дампингот, но и проактивно да обезбедиме клучни точки во глобалните синџири на снабдување“, рече Хелберг.

Германското Министерство за надворешни работи денеска го повика рускиот амбасадор поради зголемените и загрижувачки хибридни активности на Русија, кои вклучуваат дезинформациски кампањи, шпионажа, кибер напади и обиди за саботажа, јави ДПА.

„Утринава го повикавме рускиот амбасадор и јасно му нагласивме дека внимателно ги следиме активностите на Русија и дека ќе преземеме мерки против нив“, изјави портпаролот на министерството.

Германските власти ги припишуваат овие активности на руската мрежа „Штура 1516“, која е специјализирана за манипулации и е поврзана со обиди за нарушување на федералните избори што треба да се одржат во февруари.

Портпаролот додаде дека владата подоцна ќе одлучи за натамошните дипломатски чекори. Претходно, германските власти го припишаа кибер нападот врз безбедносните системи за воздушен сообраќај во август на руската хакерска група APT28, објави „Гардијан“.

Советникот на рускиот претседател за надворешна политика, Јуриј Ушаков, денеска фрли студена сенка врз американските напори за мировен план, соопштувајќи дека Русија сѐ уште не ги добила ревидираните предлози по последните разговори со Украина. Неговиот коментар е јасен сигнал: „Кога ќе ги видиме, можеби многу работи нема да ни се допаднат“, изјави Ушаков, наговестувајќи дека Кремљ веројатно нема позитивно да ги прифати.

Во меѓувреме, на спротивната страна, претседателот Володимир Зеленски зрачи со оптимизам. Тој објави дека Киев и Вашингтон веќе постигнале целосна согласност околу клучните точки за повоената обнова на Украина. Ова доаѓа по разговорите со Џеред Кушнер, зетот на американскиот претседател Доналд Трамп, и други високи американски функционери.

„Работиме на „економскиот документ“ и Украина е целосно усогласена со американската страна“, истакна Зеленски.

САД не губат време – планот наводно вклучува формирање голем инвестициски фонд во Украина, со посебен фокус на стратешкиот сектор на ретки метали.

И покрај скептицизмот, и Москва сигнализираше интерес за странски инвестиции. „Волстрит журнал“ претходно објави дека американскиот мировен план содржи предлози за вложувања во руските ретки минерали и енергетика. Токму поради ова, изјавата на Ушаков е особено значајна, бидејќи ја крева тензијата околу тоа како ќе изгледа финалниот договор.

Сепак, рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров, се обиде да спушти топката, изјавувајќи дека нема повеќе „недоразбирања“ со Вашингтон за Украина. Но, тој додаде клучен услов: Москва бара евентуалниот мировен план задолжително да вклучува колективни безбедносни гаранции за сите страни.

Судирот на ставови е очигледен. Додека Киев и Вашингтон градат визија за економска обнова, Москва ја задржува својата позиција, барајќи безбедносни гаранции и најавувајќи дека не е подготвена да прифати сѐ што ќе ѝ биде понудено.