Москва го раскинува историскиот договор: Дали Украина станува новата војна на Трамп?

Русија соопшти дека повеќе не се чувствува обврзана да го почитува мораториумот за распоредување на ракети со краток и среден дострел. Според соопштението на руското Министерство за надворешни работи, објавено на 3 август, одлуката е донесена поради, како што се наведува, „дестабилизирачкото дејствување“ на САД и НАТО во стратешката сфера, јавува агенцијата Reuters.

Станува збор за уште еден удар врз безбедносната рамнотежа воспоставена со историскиот Договор за нуклеарни сили од среден дострел (INF), потпишан во 1987 година од тогашниот американски претседател Роналд Реган и советскиот лидер Михаил Горбачов. Со договорот беше забрането поставување копнени балистички и крстосувачки ракети со дострел од 500 до 5.500 километри.

По американското повлекување од договорот во 2019 година, Русија изјави дека нема да распоредува ваков вид оружје, освен доколку тоа први не го сторат САД. Но, според министерот за надворешни работи Сергеј Лавров, Москва сега е „принудена да реагира“.

„Со оглед на тоа што ситуацијата се развива кон вистинско распоредување на американски копнени ракети од среден и краток дострел во Европа и Азија, условите за одржување на едностран мораториум повеќе не постојат“, се наведува во официјалното соопштение на руското МНР.

По потпишувањето на INF-договорот, САД и СССР уништија околу 2.500 ракети од оваа класа, а беше воспоставен и ефикасен инспекциски механизам. Денес, тој безбедносен баланс е сериозно нарушен.

„Ова сега е војната на Трамп“

Во обемна анализа на односите меѓу САД, НАТО и Русија, американската телевизија CNN оценува дека војната во Украина сега станала – „војна на Трамп“.

Доналд Трамп, кој повторно се врати на чело на САД, веќе не може да остане надвор од конфликтот. На почетокот на својот мандат тврдеше дека може да го заврши војувањето за 24 часа, потоа го продолжи рокот на 100 дена, а меѓувреме се обиде директно да влијае врз двете страни – зближувајќи се со Владимир Путин и остро настапувајќи кон украинскиот претседател Володимир Зеленски.

Истовремено, Трамп ги притискаше НАТО-сојузниците да ги зголемат своите буџети за одбрана – нешто што и се случи. Но, како што посочува CNN, очекуваните резултати изостанаа.

Изминатите неколку недели биле клучни: администрацијата на Трамп ја прекина замрзнатата воена помош за Украина, а истовремено испрати остри нуклеарни пораки до Русија. Од воздржаност, американската политика премина во отворени закани.

„Трамп сфати“, велат аналитичарите, „дека Путин не бара мир“. На изјавите на поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев, Трамп возврати со свои – уште поостри.

Секундарни санкции – следниот потег?

Како што анализира CNN, пред американскиот претседател сега стои една од најтешките одлуки во неговата политичка кариера – дали ќе воведе секундарни санкции, односно царини кон купувачите на руска енергија.

Вакви мерки би можеле сериозно да ја погодат руската економија, но би имале и далекусежни последици по глобалниот енергетски пазар.

Индија и Кина се најголемите увозници на руска нафта. Трамп веќе најави можност за зголемени царини кон Индија, обвинувајќи ја дека ја препродава руската нафта со екстра профит. Во исто време, индискиот премиер Нарендра Моди беше остро критикуван – Трамп изјави дека „не го интересира колку Украинци убива руската воена машинерија“.

И покрај овие пораки, Индија засега не покажува намера да ја прекине соработката со Москва.

„Трамп не може да седи на две столчиња“, заклучува CNN. По природа е политичар кој сака да биде центарот на секоја одлука, кој секогаш ја бара целосната медиумска и политичка сцена. А со Украина, тој сега ја има.