Свет

Историска средба на Алјаска: Трамп и Путин „очи в очи“ за крај на војната во Украина

Aнкориџ, Алјаска – Во потег што го следи целиот свет, американскиот претседател Доналд Трамп и рускиот претседател Владимир Путин денеска започнаа историски самит во воената база „Елмендорф-Ричардсон“ на Алјаска, со главна цел изнаоѓање начин за прекин на тригодишната војна во Украина. Средбата, која се одвива на неутрален терен, се смета за клучен тест за дипломатијата и може да го одреди идниот тек на глобалната безбедност.
Двајцата лидери, по пристигнувањето, се поздравија со топло ракување пред камерите, по што се упатија на разговори кои се очекува да траат со часови. Иако првичните најави беа за средба „еден на еден“, Белата куќа во последен момент го промени форматот, па на претседателот Трамп му се придружија и државниот секретар Марко Рубио и специјалниот пратеник Стив Виткоф.

Цел: Прекин на огнот и подготовка за трилатерален самит

Пред почетокот на разговорите, претседателот Трамп ги намали очекувањата, опишувајќи го самитот како „воведна средба“ за да се проценат намерите на Путин. Тој изјави дека негова примарна цел е да обезбеди прекин на огнот и да го врати рускиот претседател на преговарачка маса.
„Не сум дојден да преговарам во име на Украина, туку да видам дали можеме да ги поставиме темелите за мир“, истакна Трамп пред новинарите, додавајќи дека успехот на оваа средба би можел да отвори пат за иден трилатерален самит на кој би учествувал и украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Сепак, Трамп остави простор и за неуспех, проценувајќи дека постои „25 отсто шанса“ средбата да не ги донесе посакуваните резултати.

Киев гледа со надеж, но и со претпазливост

Иако не е директно вклучен во разговорите, украинскиот претседател Володимир Зеленски внимателно го следи исходот. Тој изјави дека Украина „смета на Америка“ и се надева дека самитот ќе „отвори вистински пат кон праведен мир“. Зеленски побара и детален извештај од разузнавачките служби за содржината на разговорите меѓу Трамп и Путин.
Отсуството на украински претставник предизвика загриженост кај дел од сојузниците дека би можело да се дојде до договор кој би бил на штета на територијалниот интегритет на Украина.
По завршувањето на разговорите, кои според најавите од Кремљ би можеле да траат и до седум часа, се очекува двајцата претседатели да одржат заедничка прес-конференција на која ќе ги соопштат резултатите. Ова е прва средба меѓу американски и руски лидер од јуни 2021 година, и прва посета на Путин на западна почва од почетокот на инвазијата врз Украина.

Свет

Карлсон тврди: Можно е Трамп вечерва да најави воен судир со Венецуела

Американскиот новинар Такер Карлсон изјави дека постои можност американскиот претседател Доналд Трамп вечерва да ѝ објави војна на Венецуела, повикувајќи се на информации добиени од член на американскиот Конгрес.

Во подкастот „Sudging Freedom“, Карлсон рече дека на конгресмени им било соопштено дека војната е „неизбежна“ и дека наводно би можела да биде објавена во вечерашното обраќање на претседателот за состојбата на нацијата, закажано за 21 часот по источно време.

„На членовите на Конгресот вчера им беше кажано дека војната е неизбежна и дека ќе биде објавена вечерва во 9 часот. Кој знае дали тоа навистина ќе се случи. Не знам и не сакам да претерувам со информации кои и самиот ги имам во ограничена мера. Но, еден член на Конгресот ми го кажа ова утрово“, изјави Карлсон.

Во меѓувреме, САД се подготвуваат за обраќањето на претседателот Трамп до нацијата, кое привлекува големо внимание поради шпекулациите за можни крупни надворешнополитички најави.

Свет

Москва најавува тужби против европски банки поради замрзнатите средства

Централната банка на Русија најави дека ќе покрене судски постапки против европски банки во руски арбитражен суд, барајќи надомест за, како што наведува, нелегалното блокирање и обидите за користење на нејзините замрзнати средства.

Во соопштението на регулаторот се истакнува дека Банката на Русија ќе бара обештетување за целосниот износ на замрзнатите средства, како и за изгубениот приход што произлегол од нивното блокирање. Овој чекор, според институцијата, е дел од пошироката стратегија за заштита на нејзините финансиски интереси.

Најголемиот дел од руските средства што се под санкции се наоѓаат на сметките на белгискиот депозитар Euroclear. Според финансиските извештаи, вкупната вредност на средствата на Euroclear Bank на крајот на септември изнесувала 227 милијарди евра, од кои 193 милијарди евра се поврзани со санкционирани руски средства.

Руската централна банка веќе поднела тужба против Euroclear во московскиот арбитражен суд, обвинувајќи ја институцијата за „нелегални дејствија“ и оспорувајќи ги плановите на Европската Унија за користење на замрзнатите руски средства. Во тужбата се бара исплата од 18,1 билиони рубљи, односно околу 192,2 милијарди евра.

Според дипломатски извори во Брисел, околу 18 милијарди евра од замрзнатите средства се чуваат на сметки во неколку француски приватни банки. Дополнителни износи се депонирани и во германски банки, како и на сметки во Шведска, Кипар и Луксембург.

Весникот Фајненшл тајмс, повикувајќи се на неименувани извори, објави дека околу седум милијарди евра од руските средства се наоѓаат и во приватни банки во Белгија.

Свет

КЛУЧЕН СОСТАНОК ЗА СУДБИНАТА НА УКРАИНА

Челниците на Европската унија се среќаваат денеска во Брисел на еден од најнапнатите самити во последните години, со цел да се договори клучна одлука за финансирање на Украина за 2026. и 2027. година.

Клучни информации:

Премиерот на Белгија: „Не сакаме сами да го носиме ризикот, бараме неограничени гаранции.“
Премиерот на Полска, Туск: „Става е едноставна: или пари денес, или крв утре.“
Главното прашање: Како да се обезбедат најмалку 90 милијарди евра за финансирање на Украина во следните 2 години, по повлекувањето на САД од делот од помошта.
На маса е таканаречениот репарационен заем, кој би се темелел на замрзнатата имотна сопственост на Руската централна банка и би овозможил на Украина беспроцентен заем преку Европската комисија.
Белгија засега предводи отпор на планот поради правниот ризик поврзан со Euroclear, каде се наоѓа поголемиот дел од руската имотна сопственост.
Унгарија тврди дека планот со руска имотна сопственост е повлечен, додека високи функционери на ЕУ наведуваат дека тој сè уште е актуелен.
Европската комисија и дел од земјите-членки предупредуваат дека самитот мора да заврши со договор, бидејќи неуспехот на планот би ја оставил Украина без клучни средства и Белгија без заштита од правни ризици.