Балкан

Вучиќ најави жесток одговор на протестите во Србија

Антивладините протести во Србија влегуваат во нова, поостра фаза, откако претседателот Александар Вучиќ најави дека државата ќе преземе „сосема различни мерки“ за воспоставување ред и мир. Тој на конференција во неделата ги нарече демонстрантите „терористи“ и порача: „Ќе направиме сè што е во наша моќ за да го вратиме законот, мирот и редот“.

Според германскиот јавен сервис ЦДФ, Вучиќ рекол дека на владата ѝ се потребни неколку дена за подготовка на „правна и формална рамка“ за акцијата, но додаде дека прогласување вонредна состојба не е разгледувано.

Протестите траат пет последователни ноќи и редовно завршуваат со судири меѓу демонстрантите и полицијата во Белград, Нови Сад и други градови. Весникот „Штерн“ потсетува дека иницијална искра за незадоволството било уривањето на настрешница на железничката станица во Нови Сад во ноември минатата година, кога загинаа 16 лица. Првично насочени кон истрагата за несреќата, протестите постепено прераснаа во движење против владата и корупцијата.

„Шпигел“ пренесува дека судири се случиле и во Нов Белград, каде полицијата спречила марш кон седиштето на владејачката Српска напредна странка, како и во Нови Сад. Министерот за внатрешни работи Ивица Дачиќ изјавил дека еден жандарм е повреден, а 18 демонстранти се уапсени.

Независни српски медиуми тврдат дека протестите често биле изложени на напади од организирани групи приврзаници на власта, кои ретко биле санкционирани. Според нив, тоа ја зголемило фрустрацијата на граѓаните и довело до нов бран насилни судири.

Комесарот за човекови права на Советот на Европа, Мајкл О’Флаерти, изрази загриженост поради „непропорционалната употреба на сила“ од страна на полицијата и ги повика властите во Белград да прекинат со произволни апсења и да ја деескалираат ситуацијата.

Балкан

Албанија го враќа TikTok: Рама најави укинување на забраната

Претседателот на албанската влада, Еди Рама, најави дека ќе биде укината забраната за социјалната мрежа TikTok која претходно беше воведена во земјата.

Одлуката за укинување на забраната, според Рама, доаѓа по интензивни консултации и анализа на влијанието на платформата врз граѓаните и дигиталната комуникација.

Рама истакна дека владата ја преиспитува одлуката поради реакции од јавноста и бизнис-заедницата, кои укажале на значајната улога на TikTok како алатка за информирање, образование и промоција на локалните креатори. Тој додаде дека социјалната мрежа игра важна улога во дигиталната економија и комуникациските текови кај младите, што било еден од клучните аргументи во промената на курсот.

Според најавите, укинувањето на забраната ќе овозможи слободен пристап до апликацијата со почитување на законските и безбедносните регулативи, кои ќе бидат дополнително дефинирани во соработка со надлежните институции и технолошки експерти.

Владата, како што посочи Рама, ќе работи на рамка за заштита на приватноста и безбедноста на корисниците, со цел да се овозможи одржливо користење на платформата.
Одлуката доаѓа во време кога многу земји ширум светот ја преиспитуваат регулацијата на социјалните мрежи поради загриженост за безбедноста на податоците и влијанието врз младите.

Рама нагласи дека Албанија ќе продолжи да ги следи најдобрите меѓународни практики и стандарди во уредувањето на дигиталните платформи.
Во однос на времето кога ќе стапи на сила укинувањето на забраната, премиерот најави дека деталите и новите регулативи ќе бидат објавени во наредните недели, откако ќе завршат консултациите со експертските тела и технолошките компании.

Балкан

Познати деталите од трагичниот настан во Србија каде двајца македонски државјани загинаа во тешка сообраќајна несреќа на автопатот Белград–Ниш

Двајца граѓани на Северна Македонија го загубија животот во сериозна сообраќајна несреќа што се случи рано утрово на автопатот Белград–Ниш во Србија, потврдуваат српските медиуми и првичните информации од местото на настанот.

Несреќата се случила кај клучката Умчари, кога возило марка „Сеат“ со германски регистарски ознаки излетало од коловозот, при што силата на ударот била фатална за двајцата патници што седеле на предните седишта. Телата на мажот и жената, за кои е потврдено дека се македонски државјани, биле извлечени од урнатиот автомобил.

Според неофицијалните информации, во возилото имало уште едно лице – патник кој го преживеал ударот, но со тешки повреди бил пренесен во болница на понатамошна медицинска грижа. Причините за несреќата сè уште се истражуваат од српските сообраќајни служби.

Несреќата предизвика загриженост кај јавноста и семејствата на загинатите, а надлежните органи најавија дека ќе продолжат со увид на местото на настанот за да утврдат дали околностите како условите на патот или временските услови влијаеле на случувањата.
Овој трагичен инцидент доаѓа во време кога граѓаните кои патуваат меѓу земјите на Балканот често користат автопатот Белград–Ниш како главна сообраќајна артерија, но истовремено ја потсетува јавноста на потребата од зголемена претпазливост на патиштата.

Балкан

Република Српска усвои закон што ја суспендира државната власт на нејзина територија

Сараево – Парламентот на Република Српска, автономниот регион во рамките на Босна и Херцеговина, донесе закон со кој бидејќи ја забранува работата на државната полиција и судството на своја територија, предизвика сериозна политичка и уставна криза во земјата.

Овие законски измени следеа по тоа што државниот суд во Сараево го осуди многу влијателниот регионален лидер Милорад Додик, кој е поддржуван од Русија, на едногодишна затворска казна и шестгодишна забрана за политичка активност поради непочитување на одлуките на уставниот суд и меѓународниот мировен претставник. Република Српска претходно ги суспендираше тие одлуки, што, според судот, ја загрозува уставноста и државната стабилност.

Со усвојување на законот, националната полиција и судството повеќе немаат право да дејствуваат на територијата на Република Српска, што ја доведе во прашање работа на заедничките институции создадени по Дејтонскиот мировен договор од 1995 година. Одлуката на регионот беше оценета како директно поткопување на централната власт во Сараево и предизвикување на потенцијална уставна криза.

Русија го поддржа овој чекор, тврдејќи дека казната за Додик е политички мотивирана и дека Западот наметнува решенија што ја исклучуваат српската страна. САД и Европската унија, пак, изразија загриженост и повикаа на зачувување на суверенитетот и уставниот поредок на Босна и Херцеговина.

Критичарите, вклучувајќи умерени политички сили и меѓународни набљудувачи, предупредуваат дека ваквите мерки ја зголемуваат тензијата и ризикот од поделби во земјата, која сè уште се опоравува од војната и етничките конфликти од 1990-тите.