Свет

Нови правила за влез во ЕУ

Повод: По неколку одложувања, од октомври почнува новиот систем за влез и излез во земјите од шенген-зоната

Македонските граѓани што планираат да патуваат во земјите од Европската Унија наскоро ќе се соочат со нови процедури на границите. Имено, од 12 октомври 2025 година, Европската Унија ќе започне со постепено воведување на Системот за влез/излез (ЕЕС), кој целосно ќе го замени сегашниот систем за печат во пасошите. Оваа промена има цел да ја модернизира и да ја подобри контролата на надворешните граници на ЕУ, но исто така носи и конкретни вести за сите граѓани на земјите што не се членки на ЕУ, вклучително и за Македонија, пишува Нова Македонија.

Како што е наведено во соопштението од ЕК, ЕЕС дигитално ќе ги евидентира влезот и излезот на патниците и на тој начин досегашното рачно удирање печати во пасошите заминува во историјата, за сметка на собирањето биометриски податоци, како што се отпечатоци од прсти и фотографии на лицето.

Очекувањата на европските челници се дека новиот систем ќе овозможи поефикасно управување со надворешните граници на ЕУ, откривање на пречекорувањето на дозволениот престој, како и случаи на злоупотреба на идентитетот и документите. Како што наведуваат од ЕК, постепената имплементација на системот ќе трае шест месеци, во текот на кои граничните служби ќе почнат да ги евидентираат податоците на патниците од трети земји, пренесуваат медиумите во регионот.

Во текот на шестмесечната фаза на воведување, граничните контроли постепено ќе почнат да снимаат податоци во 29-те земји од шенген-зоната. Системот е дел од пакетот „Паметни граници“, со кој ЕУ ги модернизира безбедносните протоколи на надворешните граници.

Што е ЕЕС и што значи за македонските граѓани?

ЕЕС е дигитален систем за евиденција на влезот и излезот на сите државјани на трети земји што патуваат во земјите од шенген-зоната за краток престој – до 90 дена во кој било период од 180 дена. Ова вклучува туристички, деловни и приватни патувања, но не и подолг престој, студиски или работни визи.

За македонските граѓани, кои сега можат да патуваат без виза во повеќето земји од ЕУ, тоа значи:

– При прв влез во една од 29-те земји членки на шенген-зоната, регистрацијата на лични податоци, вклучително и биометриски податоци – отпечатоци од прсти и фотографија од лицето – ќе биде задолжителна.
– Ставањето печат на пасошите е укинато, а сите податоци електронски се чуваат и се разменуваат во рамките на системот.
– Секој следен влез или излез од шенген-зоната ќе биде автоматски евидентиран.

Прочитај го целиот текст на Нова Македонија

Свет

Јужноафриканци принудно на фронтот во Донбас: „Не разбравме што потпишуваме“

Јужноафрикански мажи, меѓу кои и постариот брат на Бонгани од покраината Квазулу-Натал, завршиле на фронтот во Донбас, тврди семејството, откако биле регрутирани под лажни ветувања за обука како телохранители.

„Тие немаат воена обука и никогаш не виделе војна. Беше им кажано дека ќе добијат работа за да ги прехранат семејствата, но се најдоа на бојното поле“, изјави Бонгани, чие име е променето за безбедност.

Според сведоштвата, јужноафриканските мажи отпатувале во Русија преку Дубаи, потпишале договори на руски јазик без можност за превод и веднаш биле испратени во Украина. „Проблемите започнаа кога ги префрлија од Русија во Украина и рекоа дека тоа е обука, а потоа ни рекоа дека сме под команда на руската армија“, раскажува Бонгани.

„Скај њуз“ добил пристап до видео пораки од мажи кои тврдат дека биле принудени на борба, а една од нивните контакти била Дудузиле Зума-Самбудла, ќерката на поранешниот јужноафрикански претседател Џејкоб Зума, која ги убедила да потпишат.

Во Јоханесбург, пет лица биле уапсени по пријава дека патувале во Русија преку ОАЕ, меѓу нив и 21-годишник и 39-годишна Патриша Мантуала, обвинета за регрутирање. Судот им одобри кауција, а полицијата не ја исклучува можноста за повеќе апсења.

Семејствата на заробените мажи се обидуваат да ги вратат дома, и покрај опасностите и неизвесноста што ја носи конфликтот. „Никој не е безбеден и никогаш не знаеме што може да ни се случи следно“, вели Бонгани.

Свет

Полскиот претседател: Зеленски недоволно ја цени помошта на Полска за Украина

Полскиот претседател Карол Навроцки денеска во Варшава изнесе критики кон украинскиот лидер Володимир Зеленски, тврдејќи дека Украина не ја цени доволно поддршката што Полска ѝ ја дава во конфликтот со Русија.

Навроцки истакна дека Полска од почетокот на руската инвазија во 2022 година прифатила повеќе од еден милион украински бегалци и е еден од главните добавувачи на оружје и хуманитарна помош за Украина. „Полјаците сметаат дека нашите напори и помошта за Украина не се доволно ценети или разбрани“, рече тој, додавајќи дека ова му го пренел на Зеленски во „решителен и искрен, но и срдечен разговор“.

Зеленски од своја страна нагласи дека Украина отсекогаш била благодарна за полската помош и ќе продолжи да ја цени, посочувајќи дека Украина ја брани Европа од руската агресија по висока човечка цена.

Свет

Американски разузнавачи: Путин сака целосна контрола над Украина и пошироки територии во Европа

Американските разузнавачки служби предупредија дека рускиот претседател Владимир Путин има намера да ја окупира целата Украина и да ја прошири контролата над делови од Европа што некогаш припаѓале на Советскиот Сојуз, и покрај тековните мировни преговори.

Украинската разузнавачка служба, предводена од генерал-потполковникот Кирило Буданов, исто така оцени дека Русија продолжува да има амбиции за проширување на територијата.

Според шест извори запознаени со податоците на американската разузнавачка служба, воените цели на Путин остануваат непроменети, што е спротивно на изјавите на американскиот претседател Доналд Трамп и неговите преговарачи дека Путин бара крај на конфликтот. Европските лидери, како и американските експерти, веруваат дека Путин има намера да контролира целата Украина и територии од поранешниот Советски Сојуз, вклучително и некои членки на НАТО.

„Разузнавањето отсекогаш велеше дека Путин сака повеќе“, изјави Мајк Кугли, демократски член на Комитетот за разузнавање на Претставничкиот дом. „Европјаните се убедени во тоа. Полјаците се апсолутно убедени, а балтичките земји мислат дека се првите кои го знаеле тоа.“

Во моментов, Русија контролира околу 20% од украинската територија, вклучувајќи ги анектираните покраини Луганск, Донецк, Запорожје, Херсон и Крим. Трамп, како дел од предложениот мировен договор, врши притисок врз Киев да повлече дел од своите сили од мал дел од Донецк, што Зеленски и мнозинството Украинци категорично го отфрлаат.

Иако Белата куќа најавува „огромен напредок“ во мировните преговори, Путин на својата годишна прес-конференција не понуди компромиси и нагласи дека неговите услови мора да бидат исполнети. Според официјални податоци, руските сили напредувале за околу 6.000 квадратни километри оваа година.

Американски официјални лица, меѓу кои и државниот секретар Марко Рубио, признаваат дека е неизвесно дали Путин навистина сака мировен договор или неговата цел е целосна контрола над Украина.