Поранешен сојузник на Путин: Санкциите не го вознемируваат — единствено воена сила може да го запре

Михаил Ходорковски, некогашен руски олигарх и политички затвореник, во анализа за Politico предупредува дека економските санкции сами по себе не го задржуваат агресивното однесување на Кремљ. „Одуземање чаша виски пијанец нема да го отрезни“, пишува тој, посочувајќи дека санкциите не меѓутоа не создаваат вистинска способност за одвраќање без паралелни инвестиции во одбранбени сили и спремност за нивна употреба.

Ходорковски тврди дека конфликтот во Украина е стратешка и идеолошка битка против идејата за просперитетни демократии во соседството, а не обична економска борба за ресурси. По таа причина, енергетските мерки — намалување увоз, ограничување цени и секундарни санкции — даваат ограничен ефект, особено оти Западот и натаму плаќа милијарди за руски гас и нафта.

Според него, иако санкциите можат да нанесат финансиска штета, тие не ги нарушуваат основите на руската способност да води војна. На пример, при цена на нафтата од 70 долари за барел, Русија добива околу 60 милијарди долари приходи, од кои приближно 40% се користат за финансирање на војни активности. Постоечките санкции ја намалиле таа сума, но дури и губитоците од 30–40 милијарди долари, па и дополнителни 10–15 милијарди преку секундарни мерки, според Ходорковски, не се доволни за да принудат Москва на промена на курсот.

Тој укажува и на практични пречки: отстранувањето милиони барели руска нафта од глобалниот пазар без предизвикување шок на цените е технички и политички тешко изводливо, а Русија лесно наоѓа алтернативни пазари кои на конфликтот гледаат оддалечено.

Како единствена трајна опција за запирање на руската агресија, Ходорковски ја наведува масивната и долготрајна воена надградба на НАТО. Без јасна и спремна воено-стратегиска способност, вели тој, европските лидери ризикуваат да ја препуштат стратегиската иницијатива на САД и да охрабрат Кина и други актери.

Бившиот олигарх предупредува дека неодамнешните инциденти со руски дронови кои влегле во воздушниот простор на Полска и Романија ја покажуваат екзистенцијалната закана пред која стои Европа и дека таквата закана бара „бескомпромисен одговор“.

Ходорковски заклучува дека санкциите се чекор во вистинската насока, но само „гребат по површината“ на потребната одлучност. Дека без значајно и трајно воено зајакнување на западните сојузи нема причина да се очекува дека Кремљ ќе биде принуден на повлекување или преговори.