Обединетата македонска организација “Илинден“ ги лоцира причините, манифестациите и последиците од јазикот на омразата кон Македонците во Бугарија.

„Во современото општество, јазикот на омраза е опасна алатка која ги поткопува демократските вредности, социјалната кохезија и меѓуетничкото разбирање. Во Бугарија, еден од најсериозните и често занемарени примери на ваков говор е односот кон етничките Македонци, особено во Пиринска Македонија – регион со сложен културен и идентитетски карактер. Овој однос се поддржува од официјални институции, медиуми, политичари и националистички групи, и често ја преминува границата на политичка дебата, претворајќи се во систематски јазик на негирање, потсмев и омраза.

Денес, овој јазик на омраза се манифестира на различни начини:

Од официјални институции: Бугарската држава упорно одбива да го признае постоењето на македонско малцинство, и покрај одлуките на меѓународни судови и извештаи од организации како ООН и Советот на Европа. Македонските културни здруженија често се одбивани при регистрација или административно прогонувани, а активистите се соочуваат со притисоци и стигматизација.

Во медиумите: Бугарските медиуми масовно ја обработуваат македонската тема преку националистички и антагонистички наратив. Термини како „измислена нација“, „анти-Бугари“, „предавници“ често се користат кога се зборува за Македонци или организации што бараат признавање на македонското малцинство во земјата.

Од политички фигури и партии: Бројни бугарски политичари, особено од крајно десничарски партии, отворено шират омраза и негирање кон македонскиот идентитет. Тоа вклучува и повици за репресии, ограничување на права и дури затворање на организации.

Во јавниот дискурс: Јазикот на омраза е толку длабоко навлезен во јавниот простор, што секоја пројава на македонски идентитет во Пиринскиот крај се стигматизира како „предавство“, „антинационално однесување“ или „надворешна провокација“.

Причини за оваа омраза

1. Страв од различност и идентитетска несигурност: За многу Бугари, признавањето на македонскиот идентитет се доживува како закана за бугарскиот национален идентитет. Ова предизвикува ирационална реакција – страв дека признавањето на различноста ќе го поткопа сопственото чувство на национална припадност.
2. Национализам и политичка манипулација: Македонското прашање често се користи од политичари како алатка за одвлекување на вниманието од внатрешните проблеми. Кога нема решенија за економски или социјални кризи, се бара „внатрешен непријател“ а Македонците од Пиринска Македонија често ја играат таа улога.
3. Наследство од комунистичкиот режим: Во времето на комунизмот во Бугарија, секоја форма на македонски идентитет беше репресирана. Таа политика оставила длабоки траги во свеста на институциите и луѓето, кои тешко се надминуваат до денес.
4. Неразрешени односи со Северна Македонија: Споровите меѓу Бугарија и Северна Македонија за историјата, јазикот и културното наследство често се пренесуваат на граѓаните на Бугарија со македонско самосознание, кои се гледаат како „агенти на Скопје“ или „анти-Бугари“.

Јазикот на омраза не е само реторика – тој има реални последици. Води до маргинализација, психолошко насилство, губење на права и чувство на изолација кај луѓето што се самоидентификуваат како Македонци. Го поткопува владеењето на правото и демократските принципи врз кои наводно се темели бугарската држава. И најмногу – го попречува дијалогот, помирувањето и едно зрело разбирање за различноста во рамките на една нација.

Омразата кон Македонците во Бугарија не е спонтан процес – таа е системски изградена, поддржана од институции, медиуми и идеолошки структури. Таа е израз на страв, несигурност и политичка манипулација. Ако Бугарија сака да биде вистинска демократија што ги почитува човековите права и разновидноста, мора да го преиспита односот кон македонското малцинство. Вистинската сила на една држава не е во негирањето на различноста, туку во способноста да ја прифати и почитува“, се вели во објавата на ОМО “Илинден“ споделана на Фејсбук од македонскиот активист од Благоевград, Атанас Кирјаков-Војводата.

Извор: vesnik-ilinden