Димитров: Комисијата за историски прашања е алиби за сложените односи меѓу Бугарија и Северна Македонија
Комисијата за историски прашања меѓу Република Северна Македонија и Бугарија претставува „вид алиби“ за моментално многу комплицираните односи меѓу двете земји, изјави Ангел Димитров, копретседател на Заедничката експертска комисија за историски прашања, во интервју за бугарски медиуми.
На прашањето до каде е напредокот во работата на комисијата, Димитров одговори:
„Најкраткиот одговор е – до никаде, бидејќи и по осум години работа, 38 состаноци, сè уште сме на учебникот за седмо одделение, а материјалот за седмо одделение одговара на шесто одделение во нашата земја, т.е. во 11 век. Гледајте, би можел да кажам дека ова е блокада на работата на комисијата, но ќе употребам повнимателен израз – ќе кажам дека тоа е стагнација, застој, и го користам затоа што ова е и целокупната состојба на земјата таму. Нешто што беше наведено во извештајот од Брисел и нешто што воопшто не го загрижува државното раководство таму. Ова е нешто како алиби во сегашните многу комплицирани односи меѓу нашите две земји, бидејќи формалната активност на комисијата сугерира дека сè уште постои желба да се работи. И морам да нагласам дека ова е единствената комисија што работи, создадена според договорот за пријателство и добрососедство и единствената форма на негово спроведување. Но, бидејќи нема резултати, тогаш можеме да размислиме каков е ставот кон самиот договор.“
Димитров посочи и дека почетокот на работата на комисијата се совпаднал со потпишувањето на договорот за изградба на граничниот тунел кој ќе ја поврзе железничката линија по Коридорот 8.
„Секако, првиот ден од нашата работа се совпадна со потпишувањето на овој договор за работа на тунелот, граничниот тунел, кој ќе ја поврзе железничката линија по Коридорот 8. Јас сум многу чувствителен на оваа тема, многу ми е блиска. Значи, тунелот е најмалиот проблем во овој случај, иако звучи симболично. Се шегувам дека ако изградбата на железничката линија таму не оди добро, ќе мора да направиме дополнително гранично обезбедување на европската граница на тунелот. Гледајте, го кажувам ова на шега. Искрено се надевам дека овој страв, да го наречеме, од поврзување на двете земји, е веќе надминат во РСМ. И е надминат не само поради свеста за сопствениот интерес, бидејќи ова е европски проект од големо значење за НАТО. Го споменав овој случај бидејќи е мала светлина, да не влегуваме во тунелот, но добро е да се сфати дека работите нема да се случат бргу.“
Иако составот на комисијата е променет од страна на Северна Македонија, Димитров вели дека тоа не влијаело на начинот на нејзиното работење.
„И претходниот состав на комисијата се фокусира на Охридската архиепископија како тема на професионални дискусии. Главната работа што ја сакаат нашите колеги е да не се навестува ни најмалку дека таа е продолжение на Бугарската патријаршија, дека постои овој континуитет, оваа историска врска. Постои некаков континуум помеѓу институцијата и претходната институција – Патријаршијата на бугарската држава, иако ова е многу јасно наведено со самите одлуки на царот Василиј II. Главната причина за блокирање на работата на комисијата е неподготвеноста на нашите колеги, во овој случај тие целосно ја следат политичката линија на државата и доктрината за македонизмот, а да не зборуваме за заедничката историја. Нешто што не е само вградено во договорот за пријателство и добрососедство како идеја за создавање на оваа комисија, туку е и во преамбулата како значење на самиот договор. Гледате, резултатот е неверојатен парадокс“, додаде Димитров.
