Магазин

Ова е единствената европска земја каде безбедносните појаси не се задолжителни

Монако останува единствената држава во Европа во која носењето сигурносен појас не е задолжително, и покрај бројните научни докази дека појасите значително ги намалуваат смртоносните и тешките повреди во сообраќајни несреќи. Според „Вечерњи лист“, прашањето повторно ја разгоре јавната дебата во Кнежевството, каде ограничувањето на брзината на сите градски улици изнесува 50 км/ч.

Темата стана актуелна и на последната седница на Националниот совет, каде дел од пратениците повикаа на итни законски измени. Матилд Леклерк предупреди дека „Монако неизбежно ќе мора да се соочи со оваа дебата“, нагласувајќи дека безбедноста на патиштата не смее да биде селективна. Советничката Натали Аморати-Бланк додаде дека сигурносните појаси се „систем докажан како ефикасен во речиси сите земји“. Кристин Паские-Сиула предложи компромис по кој појасот би станал задолжителен барем во вечерните часови, кога ризикот од несреќи поврзани со алкохол е поголем. Нејзината колешка Жад Аурелија пак истакна парадокс: земја позната по тркачки патеки и скап автопарк дозволува возење без појаси, иако улиците поттикнуваат брзо движење.

Но научните податоци даваат јасна слика. Новата анализа објавена во списанието „Анализа и превенција на несреќи“, заснована на 75 студии спроведени меѓу 2001 и 2023 година, покажува дека безбедносните појаси драстично ги намалуваат фаталните и сериозните повреди – дури и при умерени брзини. Истражувањето дополнително истакнува дека најдобри резултати постигнуваат државите што комбинираат напредна автомобилска технологија, едукација и строго полициско спроведување.

Во Монако, меѓутоа, регулативите се далеку полиберални од оние во соседна Франција. Таму не постои систем на казнени поени, а користење слушалки поврзани со телефон додека се вози не се смета за прекршок — нешто што во Франција може да донесе казна од 135 евра и одземање на три поени. Монегаската казна за невнимателно управување и користење телефон изнесува само 22,50 евра.

Парадоксално, улиците исполнети со најнови модели на Ферари, Порше и Ролс-Ројс се дел од држава што ја слави брзината, а истовремено има едно од најниските ограничувања на брзината во Европа и најлабави правила за појаси. Иако статистиката покажува ниска стапка на несреќи, експертите предупредуваат дека клучот не е во бројките – туку во превенцијата.

Магазин

Паметно греење: совети како да го задржите домот топол без високи сметки

Со падот на зимските температури и растот на трошоците за енергија, сè повеќе домаќинства бараат начини да го загреат просторот без да ја оптоварат семејната сметка. Според термотехничките експерти, не е потребно греењето да работи постојано за да се одржи пријатна температура во домот — доволно е правилно темпирање и рационална употреба.

Стручњаците препорачуваат греењето да работи од 2 до 3 часа наутро и уште до 5 часа навечер, што вкупно изнесува најмногу околу осум часа дневно. Овој интервал, сепак, зависи од квалитетот на изолацијата, моќноста на системот за греење и брзината со која просторот ја достигнува саканата температура.

Во студени утра, најдобро е греењето да се активира околу половина час пред будење, за домот да биде топол од самиот старт на денот. Додека никој не е дома, нема потреба системот да работи — термостатот може целосно да се исклучи за да се избегне непотребна потрошувачка.

Доколку преку ден сте во домот, се препорачува кратко вклучување на системот околу пладне или користење на маслен радијатор или електричен грејач само во просторијата каде што престојувате. На тој начин се избегнува загревање на цел стан, а се одржува локална удобност.

За вечерните часови, оптимално е греењето да се вклучи околу 30 минути пред враќање дома и да продолжи да работи неколку часа, обезбедувајќи рамномерно загревање и комфор без прекумерни трошоци.

Магазин

Маестро Наум Петрески денес го слави својот роденден – легенда на македонската фолк музика

Еден од највпечатливите и најавтентични гласови на македонската фолк сцена, Наум Петрески, денес го одбележува својот роденден. Роден на 7 декември 1966 година во Охрид, Петрески израснал во Лабуништа – местото кое силно влијаело врз неговата музичка идентификација и врз љубовта кон македонското фолклорно наследство.

Музичката приказна на Наум започнува уште во детството, а првиот јавен настап го имал на само седум години, претставувајќи ја Македонија на меѓународна фолклорна смотра во Загреб. Професионално во музиката влегува во 1990 година, а само една година подоцна го постигнува еден од најголемите успеси во историјата на Валандовскиот фестивал со песната „Има ли песна“, освојувајќи четири награди – од публика, жири, за интерпретација и награда за најдобар дебитант.

Својата кариера ја гради со бројни фестивалски настапи, концерти и турнеи ширум светот. Добитник е на десетици признанија, благодарници и плакети, а неговите песни одамна се дел од македонскиот музички идентитет. Меѓу најпознатите се „Жал за Деспина“, „Има ли песна“, „Лазарополе“, „Љубов голема“ и многу други.

Петрески има остварено значајни дуети со некои од најголемите имиња на македонската музика – Виолета Томовска, Есма Реџепова, Сузана Спасовска, Росана Тодоровска, Зуица Лазова, па дури и со неговата ќерка Анастасија Петреска.

Еден од најзначајните проекти во неговата кариера е „Македонска чалгија“, во кој учествувал со 45 песни на шест албуми. Настапувал и на престижни настани во странство, меѓу кои отворање на македонски културни центри и настап во Сиднејската опера.

До денес има издадено две касети и три студиски албуми, како и заедничко издание со етно групата Синтезис. Неговите солистички концерти, од првиот во 1992 година до последниот во 2022, секогаш предизвикуваат огромен интерес.

Наум Петрески е оженет со фолк пејачката Зуица Лазова, со која живее во Скопје.

Редакцијата му посакува долг живот, здравје и уште многу убави песни што ќе ја збогатуваат македонската музичка традиција.

Магазин

Овие 4 хороскопски знаци ќе го зголемат приходот најмногу во 2026 година

Нова година носи нови можности и конкретни резултати за оние кои вложиле труд, знаење и трпение. Некои хороскопски знаци веќе на почетокот на 2026 година ќе почувствуваат раст на приходите, проширување на бизнисот или пари од неочекувани извори. Овие знаци можат да сметаат на стабилна финансиска година и на прилика да ги наплатат своите идеи.

Бик

2026 година за Биковите носи материјална сигурност каква што посакувале. Нивната упорност, трпение и прагматичност конечно ќе се исплатат. Ѕвездите ги поттикнуваат кон раст преку стабилни извори на приход – работа, недвижнини или инвестиции. Бикот може да постигне повеќе отколку што очекувал.

Јарац

Јарците продолжуваат по растечка патека. Од јануари нивната работа ќе им се исплати повеќекратно, со можни унапредувања, покачувања или сопствени проекти кои носат заработка. Клучот е во упорноста и професионалноста, во што Јарацот блеска.

Шкорпија

За Шкорпиите се отвораат нови врати. Пари можат да дојдат од неочекувани извори – хонорарна работа, инвестиции или наследство. Долго вложуваните напори конечно ќе бидат наплатени, а Шкорпијата ќе знае мудро да вложи и паметно да заработи.

Овен

Овните ќе покажат храброст во финансиските одлуки. Иако обично импулсивни, оваа година делуваат стратешки. Наградите доаѓаат брзо преку бизнис проекти, дополнителни приходи и личен развој. Нивната заработка ќе расте во бранови, но ќе биде конкретна и мотивирачка.