Connect with us

Магазин

Зошто некои спомени остануваат засекогаш, а други исчезнуваат? Научниците открија што стои зад оваа мистерија

Секој ден сме бомбардирани со податоци, но само трошки од нив успеваат да се пробијат до нашиот долгорочен „складиште“ на сеќавања. Долго време мислевме дека овој процес е случаен. Но, научниците од Универзитетот Рокфелер открија дека зад сцената се одвива прецизен, молекуларен „танц“ кој одлучува што е доволно важно за да остане, а што ќе биде исфрлено.

Користејќи ја виртуелната реалност кај глувците, истражувачите добија уникатен поглед во мозокот во моментот кога се формира меморија. Откритието е фасцинантно: молекулите вклучени во овој процес делуваат како голем оркестар.

Некои молекули се брзи и импулсивни – се активираат веднаш за да ја создадат првичната, кревка меморија, но брзо исчезнуваат. Други се бавни, но истрајни – тие се појавуваат подоцна и постепено го „зацврстуваат“ искуството, претворајќи го во долговечен спомен. Колку подолго трае ова „зацементирање“, толку е поголема шансата меморијата да стане трајна.

Оваа молекуларна селекција е клучна. Мозокот не може да си дозволи да складира сè – тоа е енергетски неефикасно. Затоа, тој избира да го задржи само она што го препознава како значајно или често користено.

Но, кој ја донесува големата одлука?

Одговорот лежи во Таламусот, централно лоциран регион кој делува како контролен центар или филтер на меморијата. Тој ги собира сите влезни информации, ги проценува и само најважните ги проследува кон церебралниот кортекс, каде што се стабилизираат долгорочните сеќавања.

Студиите кај глувците потврдија дека повторувањето е мајка на учењето! Искуствата што животните редовно ги доживуваат (посетени места, слушани звуци) многу полесно се претвораат во трајни спомени. Спротивно на тоа, ретките или неважни информации бледнеат со брзина на светлината.

Научниците ги дефинираат овие два протеини и еден ензим како важни во овие процеси: Camta1 и Tcf4 дејствуваат во Таламусот, додека пак Ash1l е активен во Фронталниот кортекс.

Иако овие молекули не се неопходни за почетното формирање на сеќавањето, тие се апсолутно клучни за неговото долгорочно одржување. Тие се чуварите на портите: ако не се присутни, мемориите стануваат нестабилни и едноставно се распаѓаат со текот на времето.

Истражувањето открива уште нешто длабоко: задржувањето на информации не е ограничено само на нервниот систем. Молекулата Ash1l припаѓа на семејство протеини кои регулираат и други биолошки процеси, како што се имунолошката меморија или начинот на кој клетките ја „помнат“ својата функција при развојот.

Ова сугерира дека памтењето е универзален, длабоко вкоренет принцип на животот – механизам за складирање на информации неопходни за преживување, присутен во различни биолошки системи.

Подоброто разбирање на овие молекуларни тајмери отвора нова ера во третманот на нарушувања како што е Алцхајмеровата болест. Ако знаеме кои молекули и мозочни региони ги одржуваат сеќавањата „живи“, ќе можеме да ги таргетираме и поддржиме или надоместиме оштетените мемориски патеки.

Овој пристап може да доведе до третмани кои не само што го забавуваат губењето на меморијата, туку и активно придонесуваат за нејзино обновување.

Следно, научниците ќе се фокусираат на прецизниот механизам: кога се активираат овие тајмери, колку долго остануваат активни и како соработуваат со различните делови од мозокот. Јасно е: животот на едно сеќавање не започнува и завршува во хипокампусот. Таламусот е главниот диригент кој управува со целиот процес и одредува колку долго ќе преживее меморијата.

Advertisement

Магазин

Голем пресврт во хороскопот – два знака добиваат силен финансиски подем

Астролозите најавуваат дека два хороскопски знака влегуваат во исклучително поволен период, во кој се очекува значителен финансиски прилив. Според нив, универзумот им испраќа можности што можат да донесат вистински бум на приходите во следните неколку недели.

Лав: период на профит и нови можности

За родените во знакот Лав се отвораат шанси што носат високи финансиски добивки – од профитабилни проекти и успешни инвестиции, до потенцијални ненадејни приходи, како што е наследство. Иако позитивната енергија носи силен импулс, астролозите предупредуваат дека импулсивното трошење може да биде ризично. Дел од приходите, велат, треба да се насочат кон долгорочни и стабилни инвестиции.

Стрелец: неочекуван прилив од повеќе извори

Стрелците во овој период може да очекуваат пари што ќе пристигнат од различни насоки: дополнителни работни ангажмани, патувања, соработки, лични проекти или дури и поволни случајности. Нивната природна отвореност и авантуристички дух, според астролозите, привлекуваат финансиска среќа. Сепак, советот е дел од добивката да се вложи во посигурни опции.

За двата знака следува период на олеснување и исполнување на желби. Финансиските приливи, покрај материјална добивка, се гледаат и како можност за остварување на одамна посакувани планови. Астролозите додаваат дека е важно среќата да се пречека со мудри одлуки, бидејќи стабилниот пристап е клучен за долготраен успех.

Continue Reading

Магазин

Поранешен агент на ЦИА предупредува – Ова се најопасните земји во светот

Поранешниот агент на ЦИА, Џон Киријаку, предупредува дека нестабилноста во одредени региони ширум светот може да има катастрофални последици и за дипломатите и за цивилните патници. Според него, ситуацијата е толку напната што патувањето во некои земји претставува екстремен ризик.

Стејт департментот веќе има издадено предупредувања од „ниво 4“ за повеќе земји, вклучувајќи ги Иран, Украина, Судан, Сирија и Русија, каде опасностите од војни, немири, тероризам, киднапирања и неоправдани притворања се зголемени.

Киријаку, кој за време на неговата служба посетил 72 држави, изјави за LADBible Stories дека „скоро сите биле ужасни“, додавајќи дека никогаш немал можност да оди на безбедни или пријатни дестинации. Како најопасни денес ги издвојува Јемен, Сомалија, Газа, Авганистан и делови од Пакистан.

Како пример за ризиците, тој се навраќа на своите пет патувања во Јемен, од кои секое, според него, било „полошо од претходното“. Земјата е под предупредување од ниво 4 поради немири, криминал, здравствени ризици, киднапирања и тероризам. На оперативците им бил дозволен престој само во строго обезбеден хотел со деветметарски бомбоотпорен ѕид.

За време на неговата последна мисија, група јужнокорејски дипломати биле убиени во заседа веднаш по нивното пристигнување во земјата, а неколку дена подоцна и разузнавачки службеници кои дошле да го истражат нападот исто така биле ликвидирани. Поради ова, Јужна Кореја ја затворила својата амбасада.

Киријаку предупредува дека глобалната безбедност денес е во критична состојба и дека односите меѓу државите се исклучително напнати. Според него, многу е тешко да се предвиди во која насока ќе се движи светската ситуација, што дополнително го зголемува ризикот за патување во нестабилни региони.

Continue Reading

Магазин

Црква од 6 век во тетовскиот „Стар манастир“

„Стар манастир“ се смета за еден од најстарите сакрални објекти за кого први записи се пронајдени во 1326 година

ТЕТОВО – На локалитетот Лешочко Кале започнуваат археолошки истражувања на стар манастирски комплекс од пред повеќе векови. Истрагите што ги иницираше Музејот на тетовски крај, а се реализираат преку Националниот конзерваторски центар, финансирани од Министерството за култура, се насочуваат кон објекти што во 14 век претставувале епископски центар, но истовремено црквата „Св. Атанасиј“ која се’ уште опстојува, ќе се утврдува дали била градена на стар црковен објект од 6 век. Подготовките за почеток на археолошките истражувања веќе се завршени, па според најавите од Националниот конзерваторски центар наскоро ќе започнат. Годинава се планирани сондажни истражувања кои ќе траат околу еден месец. Во наредни фази кои според проектот би се одвивале од наредната година, ќе се пристапи кон конзервација. На овој комплекс забележани биле и поранешни истражувања во два-три наврати, а тогашните и сегашните наоди ќе послужат за поставување сонди до самата здравица, заради заштита и создавање услови на некогаш подигнатите објекти. 

Со организираните археолошки истражувања ќе се стави крај и на беснеењето на дивите копачи од кои една група откриени минатата година, им беше судено и им беа изречени затворски казни. 

Манастирскиот комплекс „Стар манастир“ се смета за еден од најстарите сакрални објекти за кого први записи се пронајдени во 1326 година. Јеромонахот Јоаникиј како единствен ктитор најнапред ја подигнал манастирската црква со пари, што ги обезбедил продавајќи го целиот имот на својот татко. Црквата била подигната на стари темели и градба од шестиот век, што е потврдено со пронаосот, на кој на десниот ѕид до неодамна биле видливи фреските. Во двориштето Јоаникиј изградил и конаци, келии и други објекти, а манастирот „Св. Атанасиј“ останал седиште на Полошката епископија како управен, духовен и културен центар на 14 век под јурисдикција на Охридската архиепископија. Создадени биле услови за живот на монаси и членови на манастирското братство, но и како место каде се школувале свештеници. Манастирскиот комплекс под разни влијанија неколку пати бил разурнуван, а најмногу последици имал во наездата на турските башибозуци во 1689 година. Први ископини биле вршени во 1927 година, кога биле откриени остатоци од разурнатата црква, три саркофази од кои еден бил на јеромонахот Јоаникиј, осамен гроб, две гробници и други објекти. 

Од фрескоживописот очигледни биле делови на свети маченици, свети војници како и фреската насловена како „Угостувањето на праведниот Аврам“, но и делумни истраги биле вршени во 1981 година.Меѓутоа, очигледно е дека целиот простор бил оставен и запуштен, објектите оштетувани и од луѓе, но и од забот на времето, а свое влијание извршиле и дивите копачи кои во потрага по закопаното благо, нанеле огромни штети на просторот.

Извор: preminportal

Continue Reading
Advertisement

Advertisement

Advertisement
Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Advertisement

Трендинг