Балкан

Тајмс: Почина важен сведок во случајот за наводниот „Сараево сафари“

Клучен сведок во истрагата за наводните платени снајперски напади врз цивили за време на опсадата на Сараево ненадејно починал, објави британскиот весник „Тајмс“, а информацијата ја пренесоа и регионални медиуми.

Станува збор за Славко Алексиќ, поранешен водач на српска паравоена формација и самопрогласен четнички војвода, кој починал во Требиње на 69-годишна возраст. Според достапните информации, тој претходно немал сериозни здравствени проблеми. Неговата смрт се случува во чувствителен момент, откако во Италија беше отворена нова истрага за т.н. „Сараево сафари“ – наводи дека за време на војната во 1990-тите богати странци плаќале за да пукаат врз цивили во опколеното Сараево.

Според пишувањето на весникот, Алексиќ за време на опсадата ја контролирал зоната околу Еврејските гробишта над Сараево, една од најпознатите снајперски позиции од кои градот бил систематски гранатиран. Српскиот адвокат Чедомир Стојковиќ изјавил дека Алексиќ бил исклучително значаен сведок, бидејќи можел да открие кој ги извршувал нападите и кој стоел зад организирањето на целата мрежа.

Смртта на Алексиќ следи кратко по отворањето на истрага во Милано, насочена кон можни воени злосторства поврзани со т.н. „човечки сафари“. Овие наводи беа обработени и во документарниот филм „Sarajevo Safari“ од 2022 година, во кој се тврди дека странски „туристи“ од Русија, Канада и САД доаѓале на околните ридови и пукаале врз цивили, со посебни тарифи за гаѓање деца.

Адвокатот Стојковиќ изрази сомневање дека смртта на Алексиќ може да биде поврзана со тековната истрага, нагласувајќи дека тоа се негови лични проценки. Тој изјави дека, според него, постои разумна основа за сомнеж во можна вмешаност на српските безбедносни структури.

Кон крајот на ноември, Алексиќ дал интервју за српска телевизија во кое тврдел дека српскиот претседател Александар Вучиќ немал никаква поврзаност со снајперските дејства за време на опсадата на Сараево, демантирајќи ги претходните јавни обвинувања.

Истрагата во Италија е покрената по кривична пријава поднесена од италијански новинар и писател, кој тврди дека посетителите плаќале од 70.000 до 88.000 фунти за пристап до снајперски позиции за време на војната. Преживеаните од Сараево изразуваат надеж дека истрагата ќе доведе до целосно расветлување на една од најмрачните епизоди од војната во Босна и Херцеговина и до најстроги казни доколку наводите се потврдат.

Балкан

Албанија го враќа TikTok: Рама најави укинување на забраната

Претседателот на албанската влада, Еди Рама, најави дека ќе биде укината забраната за социјалната мрежа TikTok која претходно беше воведена во земјата.

Одлуката за укинување на забраната, според Рама, доаѓа по интензивни консултации и анализа на влијанието на платформата врз граѓаните и дигиталната комуникација.

Рама истакна дека владата ја преиспитува одлуката поради реакции од јавноста и бизнис-заедницата, кои укажале на значајната улога на TikTok како алатка за информирање, образование и промоција на локалните креатори. Тој додаде дека социјалната мрежа игра важна улога во дигиталната економија и комуникациските текови кај младите, што било еден од клучните аргументи во промената на курсот.

Според најавите, укинувањето на забраната ќе овозможи слободен пристап до апликацијата со почитување на законските и безбедносните регулативи, кои ќе бидат дополнително дефинирани во соработка со надлежните институции и технолошки експерти.

Владата, како што посочи Рама, ќе работи на рамка за заштита на приватноста и безбедноста на корисниците, со цел да се овозможи одржливо користење на платформата.
Одлуката доаѓа во време кога многу земји ширум светот ја преиспитуваат регулацијата на социјалните мрежи поради загриженост за безбедноста на податоците и влијанието врз младите.

Рама нагласи дека Албанија ќе продолжи да ги следи најдобрите меѓународни практики и стандарди во уредувањето на дигиталните платформи.
Во однос на времето кога ќе стапи на сила укинувањето на забраната, премиерот најави дека деталите и новите регулативи ќе бидат објавени во наредните недели, откако ќе завршат консултациите со експертските тела и технолошките компании.

Балкан

Познати деталите од трагичниот настан во Србија каде двајца македонски државјани загинаа во тешка сообраќајна несреќа на автопатот Белград–Ниш

Двајца граѓани на Северна Македонија го загубија животот во сериозна сообраќајна несреќа што се случи рано утрово на автопатот Белград–Ниш во Србија, потврдуваат српските медиуми и првичните информации од местото на настанот.

Несреќата се случила кај клучката Умчари, кога возило марка „Сеат“ со германски регистарски ознаки излетало од коловозот, при што силата на ударот била фатална за двајцата патници што седеле на предните седишта. Телата на мажот и жената, за кои е потврдено дека се македонски државјани, биле извлечени од урнатиот автомобил.

Според неофицијалните информации, во возилото имало уште едно лице – патник кој го преживеал ударот, но со тешки повреди бил пренесен во болница на понатамошна медицинска грижа. Причините за несреќата сè уште се истражуваат од српските сообраќајни служби.

Несреќата предизвика загриженост кај јавноста и семејствата на загинатите, а надлежните органи најавија дека ќе продолжат со увид на местото на настанот за да утврдат дали околностите како условите на патот или временските услови влијаеле на случувањата.
Овој трагичен инцидент доаѓа во време кога граѓаните кои патуваат меѓу земјите на Балканот често користат автопатот Белград–Ниш како главна сообраќајна артерија, но истовремено ја потсетува јавноста на потребата од зголемена претпазливост на патиштата.

Балкан

Република Српска усвои закон што ја суспендира државната власт на нејзина територија

Сараево – Парламентот на Република Српска, автономниот регион во рамките на Босна и Херцеговина, донесе закон со кој бидејќи ја забранува работата на државната полиција и судството на своја територија, предизвика сериозна политичка и уставна криза во земјата.

Овие законски измени следеа по тоа што државниот суд во Сараево го осуди многу влијателниот регионален лидер Милорад Додик, кој е поддржуван од Русија, на едногодишна затворска казна и шестгодишна забрана за политичка активност поради непочитување на одлуките на уставниот суд и меѓународниот мировен претставник. Република Српска претходно ги суспендираше тие одлуки, што, според судот, ја загрозува уставноста и државната стабилност.

Со усвојување на законот, националната полиција и судството повеќе немаат право да дејствуваат на територијата на Република Српска, што ја доведе во прашање работа на заедничките институции создадени по Дејтонскиот мировен договор од 1995 година. Одлуката на регионот беше оценета како директно поткопување на централната власт во Сараево и предизвикување на потенцијална уставна криза.

Русија го поддржа овој чекор, тврдејќи дека казната за Додик е политички мотивирана и дека Западот наметнува решенија што ја исклучуваат српската страна. САД и Европската унија, пак, изразија загриженост и повикаа на зачувување на суверенитетот и уставниот поредок на Босна и Херцеговина.

Критичарите, вклучувајќи умерени политички сили и меѓународни набљудувачи, предупредуваат дека ваквите мерки ја зголемуваат тензијата и ризикот од поделби во земјата, која сè уште се опоравува од војната и етничките конфликти од 1990-тите.