Граѓаните на Република Косово денеска излегуваат на предвремени парламентарни избори, обидувајќи се да стават крај на повеќемесечниот институционален ќорсокак и неможноста за формирање влада по редовните избори одржани во февруари. Ова е второ гласање во текот на годината, наметнато од длабоката политичка блокада во земјата.
Одлуката за распишување нови избори ја донесе претседателката Вјоса Османи, откако пропаднаа сите обиди за создавање стабилна владина коалиција. Политичката криза резултираше со речиси десет месеци нефункционална власт и распуштање на парламентот, без јасно решение за излез од застојот.
Избирачките места се отворени од 07:00 до 19:00 часот. Според податоците на Централната изборна комисија (ЦИК), право на глас имаат вкупно 2.076.290 граѓани. Од нив, 1.999.205 се регистрирани гласачи во Косово, додека 77.085 ќе гласаат од странство, што повторно ја става дијаспората како важен фактор во изборниот процес.
Со изборите се избира нов состав на 120-членото Собрание на Косово со мандат од четири години. Дваесет пратенички места се загарантирани за етничките малцинства – 10 за српската заедница и 10 за останатите малцинства, меѓу кои Бошњаци, Турци, Роми, Ашкалии, Египќани и Горани. Останатите 100 мандати се распределуваат меѓу партиите и коалициите што ќе го надминат изборниот праг од 5 проценти, услов што не важи за малцинските листи.
Гласањето се спроведува според пропорционален изборен систем со отворени листи. Новина на овие избори е можноста гласачите да изберат до 10 преферирани кандидати од една листа, за разлика од претходните избори кога беа дозволени најмногу пет.
Во изборната трка учествуваат десетици политички субјекти, меѓу кои и владејачкото Движење Самоопределување на премиерот Албин Курти, како и главните опозициски партии – Демократската партија на Косово и Демократскиот сојуз на Косово. Кампањата започна на 17 декември и се одвиваше во атмосфера на изразено јавно незадоволство поради долготрајната институционална блокада.
Новиот парламент ќе се соочи со сериозни и итни обврски, меѓу кои донесување на буџетот за 2026 година, ратификација на меѓународни договори вредни над 200 милиони евра и деблокирање на работата на државните институции. Дополнително, пратениците ќе треба да го изберат и новиот претседател на државата напролет 2026 година.
Клучната дилема останува дали овие предвремени избори ќе донесат јасно парламентарно мнозинство и ќе овозможат формирање стабилна влада, или Косово ќе продолжи да се соочува со политичка неизвесност.
