Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, воведе царини од 50 проценти на поголемиот дел од индискиот извоз во САД, исполнувајќи ја претходната најава дека ќе го казни Њу Делхи за купувањето поевтина руска нафта.
Мерката стапи на сила во средата на полноќ, по локално време во Вашингтон, а аналитичарите предупредуваат дека може сериозно да ја загрози индиската економија и дополнително да ги наруши глобалните синџири на снабдување.
Досега царината изнесуваше 25 проценти, но Трамп одлучи да ја удвои, тврдејќи дека со увозот на руска нафта, Индија индиректно го финансира воениот конфликт на Москва во Украина.
Со оваа одлука, Индија се најде меѓу државите со највисоки американски царини, заедно со Бразил. Од јануари, откако се врати во Белата куќа, Трамп значително ги зголеми царините за стоки од бројни земји, што дополнително ги заостри односите со сојузниците и конкурентите и предизвика стравувања од раст на цените.
Индиските власти сметаат дека нивната земја е неправедно издвоена поради трговските односи со Москва и најавуваат дека Њу Делхи веројатно ќе ја засили соработката со Русија и Кина.
Минатата година САД од Индија увезоа стоки во вредност од 87,3 милијарди долари, а сега поголемиот дел од тој извоз е под високите царини, освен неколку производи како паметните телефони, кои засега се ослободени од таксата.
На својата платформа Truth Social, Трамп порача:
„Не ме интересира што прави Индија со Русија. Можат да пропаѓаат колку сакаат.“
Во Индија, реакцијата беше пркосна. Премиерот Нарендра Моди повика на купување домашни производи:
„Сите треба да ја следиме мантрата – купувај само производи ‘Made in India’. Царинскиот притисок може да расте, но ќе го издржиме.“
Економистите предупредуваат дека долгорочните царини од 50 проценти би можеле да го намалат растот на БДП под шест проценти, додека конкуренцијата од Турција, Тајланд и други земји веќе презема дел од американскиот пазар со поевтини производи. Најпогодени сектори се текстилот, накитот, драгоценостите и морските плодови, додека околу 30 проценти од извозот, вклучувајќи фармацевтски производи и електроника, засега се ослободени од царини.
Федерацијата на индиски извозници предупредува дека многу текстилни фабрики веќе го запреле производството бидејќи не се конкурентни во однос на Кина, Виетнам и други азиски земји.
Берзите реагираа со пад – индексот Sensex во Мумбаи се намали за 1 процент, на 80.876 поени.
Министерот за надворешни работи на Индија, С. Jaishankar, ги оцени барањата на Вашингтон за прекин на увозот на руска нафта како „неоправдани и неосновани“, истакнувајќи дека Европа тргува со Русија далеку повеќе од Индија.
Аналитичарите предупредуваат дека најголема штета може да биде направена врз довербата во односите меѓу Вашингтон и Њу Делхи. „Трамп го уништи сето она што се градело со години во изградување на стратегиско партнерство. Ќе треба долго време за сè да се обнови, и веројатно нема да се случи додека тој е на власт“, изјави еден висок индиски трговски функционер, кој сакаше да остане анонимен.
Во меѓувреме, Индија ги зајакнува контактите со Москва и Пекинг. Предвидено е Владимир Путин да го посети Њу Делхи до крајот на годината, додека Моди ќе учествува на самитот на Шангајската организација за соработка во Кина.
Аналитичарот Мајкл Кугелман оценува: „Тековната администрација во Вашингтон можеби бележи рекорд по бројот на автоголови во односите со клучни партнери за толку краток период.“
