Во период од само 12 месеци, од август 2024 до август 2025 година, српската влада предводена од претседателот Александар Вучиќ склучила договори за набавка на оружје во вредност од речиси 5,5 милијарди евра – сума што е два и пол пати поголема од годишниот воен буџет на Србија.
Најголемите набавки се договорени со Франција и Израел. Во октомври 2024 Србија ја плати првата рата за купување на 12 француски борбени авиони „Рафал“, во договор тежок 2,7 милијарди евра. Само една година подоцна, српската влада потпиша нов договор со израелската компанија „Елбит Системс“, вреден 1,64 милијарди долари, кој се однесува на дронови и повеќекратни ракетни системи PULS.
Поранешниот началник на Генералштабот Здравко Понос предупредува дека ваквите зделки имаат повеќе политичка отколку одбранбена цел. Според него, Србија со овие набавки не само што влегува во регионална трка во вооружување со Хрватска, туку Вучиќ ги користи договорите како механизам за купување надворешна поддршка.
Сличен став има и воениот аналитичар Александар Радиќ, кој истакнува дека армијата е целосно исклучена од процесот на преговарање и дека договорите се склучуваат директно, без транспарентни процедури или обврска дел од производството да се извршува во Србија. „Овие договори повеќе личат на политички и лични инвестиции на Вучиќ отколку на стратешка модернизација на вооружените сили“, вели Радиќ.
Политичките аналитичари дополнуваат дека со ваквиот пристап Вучиќ се обидува да купи наклонетост од големите сили, прво преку Франција, а сега преку Израел, со надеж дека нивното влијание ќе му помогне во зацврстување на власта.
Иако модернизацијата на армијата е неопходна, експертите предупредуваат дека ваквото темпо на набавки може сериозно да ја оптовари српската економија. „Србија троши милијарди кои нема, а сметката ќе ја платат даночните обврзници“, заклучуваат аналитичарите.
Сакаш ли да го направам текстот пократок и појасен, во стил за портали (со поднаслови), или вака со подетални изјави од аналитичари?
