Економија

Иднината на финансиите се обликува на вториот Finance.Weekend

5 септември 2025 – За само две недели, Ровињ ќе стане центар на корпоративните финансии, се враќа Finance.Weekend, фестивалот кој ги собира експертите, лидерите и визионерите за да дискутираат за трендовите, предизвиците и иновациите во управувањето со капиталот. По успешното прво издание, овогодинешниот фестивал носи нова рунда глобални и регионални експерти, со практични примери и длабински увиди во функционирањето на финансиските оддели во најголемите светски компании.

„По успешното прво издание, оваа година Finance.Weekend доаѓа оваа во самостоен формат како дел од Weekend.18, собирајќи ги клучните лидери во финансиската индустрија и експерти од регионот и светот. Новиот формат овозможува подлабок увид во современите финансиски процеси, примената на дигитални алатки и иновативните стратегии кои го обликуваат денешното и идното работење. Ваквите настани не се само можност за размена на знаење, туку и платформа која ја поттикнува соработката меѓу секторите, го зајакнува развојот на нови бизнис модели и ги поставува темелите за стратешки одлуки во брзо менувачката индустрија“, нагласува Матија Накиќ, директорка на фестивалот и извршна директорка, и ко-основач на Farseer.

Глобална финансиска стратегија и перспективи на финансиските директори

Еден од главните говорници е Мајкл Бојд, поранешен финансиски директор во Apple, кој е клучна фигура во голем број стратешки финансиски проекти веќе 20 години. Бојд ќе зборува за тоа што значи да се води еден од најголемите корпоративни трезори во светот, од управување со ризици и ликвидност до распределба на капиталот, истакнувајќи како големите одлуки влијаат на целата организација и што лидерите можат да научат од таквите модели.

Овогодинешниот регионален фокус е на телекомуникацискиот сектор, кој се соочува со големи инвестиции, постојани технолошки промени и сè посложени регулативи. Матија Ковачевиќ, финансиски директор на Хрватски Телеком, Матија Мандиќ, членка на Управниот одбор и главна финансиска директорка на Телемах, и Анита Лазовиќ, финансиска директорка на Орион Телеком, ќе дискутираат за тоа како финансиските тимови стануваат активни партнери во бизнисот, поврзувајќи ја стратегијата со оперативните процеси и помагајќи да се донесат брзи и информирани одлуки во услови на сложеност.

Одржливо управување, ESG и регионални лидери

ESG иницијативите сè повеќе доминираат во корпоративната агенда, но нивното спроведување често е предизвик. Ивана Крајиновиќ, партнерка во EY, Митар Божиќ, финансиски директор на Medlog Austria, и Ведрана Јелушиќ Кашиќ, членка на Управниот одбор на PBZ, ќе го отворат прашањето какво е вистинското влијание на ESG, а што е „зелено перење“ и како финансиските и корпоративните лидери можат да го измерат влијанието и да спроведат промени што имаат вистинско влијание врз општеството и животната средина.

Покрај претходно споменатите, ќе учествуваат и Андреас Граф, финансиски директор на A1 Group, Хрвоје Патајац, директор за контрола на Adris Group, Јан Себастијан Кујав, финансиски директор на Dometica, Јелена Лукиќ Четчути, директорка за финансии за јадранскиот регион во Nomad Foods, Лидија Бајиќ, финансискка директорка на Novonordisk, Лука Павловиќ, финансиски директор на Bambi, Матеј Акраповиќ, финансиски директор на Акраповиќ и Сања Керановиќ, финансиска директорка на Д-р Оеткер, кои преку своите искуства ќе придонесат во дискусиите за управување со капитал, финансиска трансформација и стратешко донесување одлуки во регионот и глобално.

Вториот Finance.Weekend ќе го потврди статусот на фестивал кој комбинира глобална експертиза и локални можности, дава увиди во најновите трендови и размена на знаења што ја обликуваат иднината на финансиите. Бидете дел од финансиската иднина од 18 до 21 септември во Ровињ. Сите информации за програмата, говорниците и котизацијата може да се најдат на официјалната веб-страница на фестивалот, како и на профилите на социјалните медиуми – LinkedIn, Facebook и Instagram.

Економија

МБИ10 со пад од 0,32%, без активности на обврзничкиот пазар

Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.

На трговската сесија од 12 декември 2025 година, индексот МБИ10 забележа пад од 0,32%, спуштајќи се на 10.190,89 поени, додека индексот ОМБ остана непроменет на 129,44 поени. Вкупниот промет изнесуваше 13,77 милиони денари, при што најголем дел од тргувањето се реализираше со акциите на Комерцијална банка, Алкалоид и Гранит, кои повторно беа меѓу најликвидните на официјалниот пазар.

Најтргувани хартии од вредност

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 3.530.810 денари

● Гранит АД Скопје (GRN) – 2.135.470 денари

● Макпетрол АД Скопје (MPT) – 4.255.040 денари

Топ добитници

● Реплек АД Скопје (RPK) +1,00%

● Гранит АД Скопје (GRN) +0,08%

Топ губитници

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) –1,28%

● Алкалоид АД Скопје (ALK) –0,47%

● Стопанска банка АД Скопје (STB) –0,27%

Обврзнички пазар

Во текот на денешната сесија не беа реализирани трансакции со државни или корпоративни обврзници, при што индексот ОМБ остана стабилен на 129,44 поени без промени во цените. На берзанската сесија од 12 декември 2025 година, активноста беше умерена, со доминација на финансискиот и градежниот сектор.Индексот МБИ10 продолжи со благо негативно движење од –0,32%, при што Комерцијална банка повторно ја предводеше трговијата по обем, а Реплек беше најголем добитник на денот. Обврзничкиот пазар остана без активности, а вкупниот дневен промет достигна 13,77 милиони денари.

Економија

Царина без редици: Потврдите за долгови веќе не се чекаат лично

Хартиените потврди за царински долг, неопходни за упис и промени во Централниот регистар, заминуваат во историјата. Со револуционерен чекор, Централниот регистар (ЦР) отсега ги добива сите потребни податоци директно од Царинската управа (ЦУ) – електронски и во реално време, со само еден клик.

Оваа дигитална трансформација е огромен потег кон намалување на административниот товар. На заедничка прес-конференција, директорот на Царинската управа, Бобан Николовски, и директорката на Централниот регистар, Анита Стамнова, ја промовираа новината што ветува заштеда на време и ресурси за фирмите и граѓаните низ целата држава.

„На годишно ниво издававме меѓу седум и девет илјади хартиени потврди. Секое барање бараше од пет до десет дена за обработка – вистински административен маратон. Сега, граѓаните нема да мораат да патуваат до Скопје или да ангажираат скапи адвокати за да ја завршат оваа обврска“, истакна Николовски.

Тој е дециден: „Со овој чекор, јасно ја демонстрираме нашата посветеност за создавање подобри услови за водење бизнис, преку драстично намалување на бирократските процедури. Бизнисот нема време за чекање! Како институции, сме должни да работиме кон одржливо општество каде што економскиот раст е движен од зголемената ефикасност и довербата во системот.“

Дигитализацијата носи не само брзина, туку и сигурност. „Истовремено, овозможуваме безбедност, интегритет и точност на податоците, со што активно делуваме во насока на сузбивање на можни измами“, додаде Николовски.

Директорката на ЦР, Анита Стамнова, потврди дека е успешно завршена првата фаза од проектот – надградба на Едношалтерскиот систем за автоматско обезбедување на доказ за платени царински давачки во постапките за упис на промена – пренос на удел.

„Централниот регистар и Царинската управа остануваат посветени на трансформација на услугите, фокусирани на корисниците и нивните потреби, користејќи модерни дигитални технологии. Ги охрабруваме сите институции да продолжат со меѓусебна соработка за имплементација на поефикасни електронски услуги, односно за градење на функционален систем на јавни услуги како основа за враќање на довербата во институциите на нашата држава“, заклучи Стамнова.

Економија

Министерката Божиновска: Енергетиката не смее да остане сектор со најмалку жени

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на конференцијата „Родовата еднаквост во фокусот на пристапувањето кон ЕУ: Патоказ за Северна Македонија“, одржана во Скопје во организација на Министерството за европски прашања и UN Women. Настанот обедини високи претставници на институциите, експерти и партнерски организации во заедничка цел – интегрирање на родовата еднаквост како централна компонента на европската интеграција.

Во своето воведно обраќање, министерката Божиновска истакна дека родовата рамноправност е темелна европска вредност и јасен услов за членство во ЕУ, но пред сè – е инвестиција во стабилноста, економскиот раст и одржливата иднина на државата.

„Европа јасно стави до знаење дека еднаквоста не е избор, туку стандард. А ние тој стандард го прифаќаме затоа што веруваме во држава без привилегирани и непривилегирани граѓани,“ нагласи министерката.

Таа потсети дека токму енергетиката – како стратешки сектор и политички столб на европската интеграција – останува област со најниско учество на жени, што не претставува само општествена неправда, туку и пречка за успешно водена зелена транзиција.

„Жените се најмалку застапени во техничките професии, енергетските иновации и лидерските позиции. Тоа е ограничување што мора да го надминеме ако сакаме модерна, европска и конкурентна економија, Рамноправноста не се случува сама од себе – таа се гради. Во сектор како енергетиката, каде жените често мора двојно да се докажуваат, моја обврска како лидер е да ја отворам вратата за други жени. Ако институциите создадат фер правила и јасни можности, талентот ќе се истакне,“ порача Божиновска.

Министерката го истакна и фактот дека Министерството за енергетика денес е институција со целосен родов баланс – 50% жени и 50% мажи – што, како што нагласи, е доказ дека институциите можат и мора да бидат двигател на еднаквоста.

Во обраќањето беше најавено дека принципите на еднаков третман, еднаква плата, недискриминација и родово вклучување ќе бидат интегрирани во сите клучни енергетски реформи.

Министерката ја поздрави соработката со UN Women и изработката на десетте родови GAP анализи, кои ќе бидат основа за нови мерки, статистички показатели и политики засновани на докази.

„Зелената транзиција нема да успее ако половина од населението остане надвор од процесот. Нашата обврска е да креираме систем кој е стабилен, европски и праведен – систем во кој секоја жена има пристап до образование, технологија, иновации и лидерски позиции во енергетиката, Европа не гради нов енергетски систем за да ја повтори неправдата од стариот. Европа гради систем во кој секој добива шанса да придонесе – и ние мора да бидеме дел од таа визија,“ подвлече Божиновска.

Конференцијата заврши со повик за засилена координација меѓу институциите, донаторите и граѓанскиот сектор, како и со заедничка оценка дека Северна Македонија има потенцијал да стане регионски лидер во создавањето инклузивна и родово еднаква зелена транзиција.