Белорусија повторно се најде во центарот на геополитичката драма, откако претседателот Александар Лукашенко објави дека на нејзина територија ќе бидат распоредени десет ракетни системи „Орешник“ – најновото оружје од рускиот арсенал, за кое Москва тврди дека може да носи нуклеарни боеви глави. Најавата доаѓа во момент на засилена реторика и закани, само ден по тврдењата на Кремљ дека Украина извела масовен напад со беспилотни летала врз резиденцијата на Владимир Путин.
Руското Министерство за одбрана објави видео-снимки на кои се гледа како ракетата „Орешник“ се движи низ снежна шума, додека војници маскираат борбени возила со зелени мрежи и креваат знаме на воздухопловна база во источна Белорусија, во близина на руската граница. Сцените изгледаат внимателно режирани – демонстрација на сила што, според аналитичарите, има за цел да испрати порака до Европа и истовремено да ја подготви руската јавност за можна нова ескалација на војната во Украина.
Доколку распоредувањето навистина е реализирано, неговото значење е пред сè симболично, но не и без последици: со ракети стационирани во Белорусија, времето потребно за евентуален удар врз главен град на Европската Унија би било значително скратено.
Лукашенко јавно потврди дека „Орешник“ ќе биде стациониран во земјата, додека Владимир Путин на состанок со своите генерали во понеделникот соопшти дека системот веќе влегува во активна служба. На истиот состанок, рускиот претседател повторно ја истакна својата амбиција за освојување дополнителна украинска територија, вклучувајќи го и јужниот град Запорожје.
Претходно, шефот на руската дипломатија Сергеј Лавров предупреди на „неизбежни одмазднички мерки“ против Киев, тврдејќи дека целите веќе се одредени. Како повод, Москва го наведе наводниот напад со 91 украински дрон врз претседателската резиденција во Новгородската област.
Сепак, Кремљ не презентираше никакви докази за овие обвинувања. Портпаролот Дмитриј Песков изјави дека докази нема да бидат доставени бидејќи сите летала наводно биле соборени, а на прашањата за отсуството на остатоци од дронови одговори дека „нема што да се коментира“.
Во меѓувреме, жители на регионот изјавија за независниот медиум „Сота“ дека не слушнале експлозии ниту противвоздушен оган. Не било издадено ни предупредување за воздушен напад, а на социјалните мрежи не се појавија вообичаените снимки од чад или пламен што најчесто ги придружуваат реалните напади.
Киев жестоко ги отфрли тврдењата. Украинскиот министер за надворешни работи, Андриј Сибиха, изјави дека станува збор за целосно измислена приказна и ги повика меѓународните партнери да не наседнуваат на руската верзија. „Помина речиси цел ден, а Русија не понуди ниту еден веродостоен доказ – и нема ни да понуди, затоа што таков напад не се случил“, напиша тој на платформата X.
Сибиха особено остро реагираше на изјавите од Индија, Пакистан и Обединетите Арапски Емирати, кои изразија загриженост врз основа на руските извештаи. Според него, таквите реакции „директно ја хранат руската пропаганда и ја охрабруваат Москва да продолжи со лаги и злосторства“.
Американскиот претседател Доналд Трамп, пак, застана на страната на Москва, велејќи дека Путин лично му раскажал за нападот во телефонски разговор. „Едно е навреди, друго е да му ја нападнеш куќата. Ова не е време за такви работи“, изјави Трамп.
Во сенка на овие тврдења, украинските воени команданти потсетуваат дека руските камикази-дронови редовно прелетуваат над владините објекти во Киев. Офицер од Територијалната одбрана 112 изјави дека неговата единица соборила два дрона над државната резиденција во Конча-Заспа, јужно од главниот град. „Секогаш кога има масовни напади, тие минуваат низ нашата област. Шехидите се речиси постојано тука“, рече тој, споделувајќи видео на кое дрон лета ниско над зимското, бело небо.
Додека фактите остануваат спорни, едно е јасно: со секоја нова изјава, видео и закана, конфликтот добива нов слој на неизвесност – и уште поголем страв дека следниот чекор може да биде поопасен од сите досегашни.
