Економија

Економијата позабрзано фискално се консолидира од планираното во 2024 година

Министерката за финансии, Гордана Димитриеска Кочоска смета дека земјава пристапува кон фискална консолидација побрзо од она што било планирано во 2024 година. Како што изјави денеска, се очекува до крајот на април да биде завршена фискалната стратегија за следните пет години врз чија основа потоа, како што е предвидено или со забрзано темпо ќе може да се елиминираат прекршувањата во рамки на Законот за буџети или на фискалните правила.

Според Димитриеска Кочоска, буџетскиот дефицит е се уште проектиран на над три отсто, а јавниот долг во овој момент е под 60 проценти.

Министерката истакна дека има одлична соработка со Фискалниот совет и секогаш ги смета за добредојдени неговите сугестии кои многу често, истакна, се совпаѓат и со нејзините заклучоци.

Генерално, во однос на одредени потенцирани фискални ризици што Советот ги кажува и ние се согласуваме дека постојат и како резултат на тоа преземаме мерки за да се справиме со нив. Фискалната стратегија што беше подгтовена од Министерството за финансии во септември 2024-та имаше за цел фискална консолидација која не може да се постигне преку ноќ зашто кога сте имале прекумерни трошења и прекршувања на овие правила подолг период, потребно е време за да се спроведе таа фискална консолидација – нагласи Димитриеска Кочоска.

Тоа што е прва министерка за финансии која го почна мандатот со Фискален совет, за неа не претставува товар.

Напротив. Секоја комуникација или разговор со стручни луѓе може да биде само плус во работењето ако ви се чесни намерите. Имам одлична соработка со членовите на Советот, нивните предлози и сугестии и она што го констатираат во извештаите е во голема мера и она што јас го имам заклучено, така што, добро ми доаѓа зашто ги поткрепуваат и моите заклучоци. Тие ги констатираат, а ние сме извршителите кои треба на некој начин да се справуваат со ризиците и потребно е време, но верувам дека заеднички, по нивните препораки и она што ние сме го констатирале, во пократок временски период ќе успееме комплетно да направиме фискална консолидација – потенцира министерката.

Претседателот на Фискалниот совет Глигор Бишев го повтори она што го кажа претходно денеска во Собранието, дека од аспект на законската рамка со ЕУ во најголем дел сме усогласени, но останува да се поработи на нивната приемена.

Нашето искуство е се уште кратко, година и пол. Ги користиме најдобрите пракси и искуства од земите на ЕУ, успеавме да се конституираме и да дадеме соодветни мислења за клучните документи за фискалната политика. Нашиот Закон за буџети од 2022 година кој ги предвидува Фискалниот совет и фискалните правила ги има инкорпорирано и најновите препораки клучни за членките на ЕУ. Останува да изградиме практика на нивна примена и да ги унапредуваме фискалните политики за да обезбедиме макроекономска стабилност и економски раст. Од аспект на законската рамка со ЕУ во најголем дел сме усогласени, останува да изградиме човечки капацитет на вработени кои ќе можат да подготвуваат соодветни анализи, мислења, да ги следат макроекономските движења и претпоставки, како и да укажуваат до Владата и Министерството за финансии кои се потенцијалните ризици – нагласи Бишев.

Тој потсети дека фискалните органи се сметаат за независни тела кои на долг рок треба да направат пообјективна проценка за потенцијалните ризици во однос на владите кои се составени од политички партии и имаат пократкорочни видувања.

Фискалните совети секаде во светот, во ЕУ и кај нас, ја немаат улогата да носат мерки и да управуваат со финансиите. Тоа си го прави Владата, рече Бишев.

Министерката и Бишев учествуваа на конференцијата за фискалното управување на Европската унија и улогата на Фискалниот совет, организирана од Фискалниот совет на Македонија заедно со Светска банка.

Економија

Пазарот на недвижности во Македонија расте: Центар и Аеродром предводат според вредност и трансакции

Гаража во скопската општина Аеродром беше продадена за 30.000 евра, додека цените на становите во Охрид во првата половина од 2025 година пораснале за 27 отсто. Овие податоци произлегуваат од Извештајот на Регистарот за цени и закупнини, објавен од Агенцијата за катастар на недвижности, кој ја прикажува динамиката на пазарот на недвижности во земјата.

Во општина Центар е постигната највисока цена за стан — 2.857 евра по квадрат, што за стан од 105 квадратни метри изнесува 300.000 евра. Во истата општина е продадена и најскапата куќа — за 1,15 милиони евра, со 373 квадратни метри станбена површина и 1.357 квадратни метри земјиште.

Најскапо продадениот деловен простор, со површина од 3.131 квадратен метар, достигна цена од 6,8 милиони евра, додека индустриски објект во Илинден е продаден за 190,1 милион денари. Гаражата во Аеродром, со површина од 24 квадратни метри, достигна цена од 1,85 милиони денари, или 77.250 денари за квадрат.

Највисок скок на цените на становите е забележан во Охрид (27%), следат Центар и Тетово (по 22%) и Битола (20%), додека најмал раст е во Струмица (2%). Најмногу станови се продадени во Аеродром (189), Чаир (182), Центар (181) и Карпош (179), со највисока вкупна вредност во Центар (1,26 милијарди денари), следен од Аеродром (1,19 милијарди денари) и Карпош (1,06 милијарди денари).

Во првата половина на 2025 година се регистрирани 15.779 трансакции — за 8,9% повеќе од истиот период лани, со вкупен обем од 515,9 милиони евра. Најголем дел од купопродажбите се однесуваат на земјоделско земјиште и шуми (32,8%) и станови (32,5%).

Анализата покажува дека Центар бележи раст на обемот на купопродажби од 32%, додека Аеродром бележи пад од 29%. Во однос на вкупната вредност, Кисела Вода расте за 59%, а Куманово бележи пад од 26%, што укажува на динамичен и различно развиен пазар низ градовите.

Економија

Праведната транзиција ќе успее само ако ја водиме заедно со работниците, општините, со заедниците – Божиновска на Националниот настан за Локалните економско-социјални совети

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, учествуваше на Националниот настан за вмрежување на Локалните економско-социјални совети, каде што уште еднаш ја потврди силната определба на Министерството да работи отворено, во соработка и директен дијалог со сите засегнати страни.

„ Транзицијата мора да донесе подобар живот за сите нас. А тоа е можно само ако сме отворени, достапни и ако работиме заедно. Министерството е партнер за секоја општина, секоја организација, секој работник и секоја компанија што носи иницијатива. Можете да ни се обратите во секој момент“, изјави министерката Божиновска.

Локалните економско-социјални совети – се платформа којашто ги обединува општините, синдикатите, бизнис-заедницата, граѓанските организации и институциите во процесот на праведната енергетска транзиција.

„Ако не работиме заедно, ако работниците, општините, локалниот бизнис и граѓанските организации не се во процесот – тогаш процесот нема да успее. Многу е едноставно.“ истакна Божиновска.

Божиновска се осврна и на Инвестициската платформа за праведна енергетска транзиција, која веќе функционира и создава можност за финансирање на локални проекти:

„ Со тоа се отвора реален простор за инвестиции што ќе ја придвижат транзицијата напред. Но мора, сите вклучени чинители, посебно општините, да се поодговорни, да се понудат реални издржани проекти за да ги користиме средствата ефикасно. Нашата задача е да обезбедиме јасна политичка насока, координација меѓу институциите и поддршка за квалитетни локални проекти. Ние не сакаме транзиција само на хартија. Сакам секоја општина да има шанса да развие проект, секој работник да има пристап до нови можности, а секоја заедница да почувствува дека ова е процес што создава вредност — не страв. Затоа сме тука, затоа сме отворени,“ додаде Божиновска..“

Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини останува целосно посветено на поддршка на локалните процеси, на развој на зелени работни места, нови индустрии и стабилни услови за економски раст во сите региони

Економија

МБИ10 во пад од 0,20% при промет од 11,48 милиони денари

Изготвен од Илирика Инвестментс АД Скопје врз основа на официјални податоци од Македонска берза.

На трговската сесија од 10 декември 2025 година, индексот МБИ10 забележа пад од 0,20%, спуштајќи се на 10.219,32 поени, додека индексот ОМБ остана непроменет на 128,73 поени. Вкупниот промет изнесуваше 11,48 милиони денари, при што тргувањето беше најактивно кај Комерцијална банка, Алкалоид и Стопанска банка, кои повторно ја предводат пазарната ликвидност.

Најтргувани хартии од вредност

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) – 4.343.820 денари

● Алкалоид АД Скопје (ALK) – 1.969.180 денари

● Стопанска банка АД Скопје (STB) – 2.201.730 денари

Топ добитници

● Реплек АД Скопје (RPK) +0,06%

● Комерцијална банка АД Скопје (KMB) +0,07%

● НЛБ Банка АД Скопје (NLB) +0,41%

Топ губитници

● Алкалоид АД Скопје (ALK) –0,34%

● Стопанска банка АД Скопје (STB) –2,95%

● Македонски Телеком АД Скопје (TEL) –1,08%

Обврзнички пазар

На обврзничкиот пазар беше реализирана една трансакција со обврзницата за денационализација „Р. Македонија – ДЕН 22“ во вкупен износ од 638.350 денари, по цена од 94 евра, што претставува раст од 1,08%. Сите други обврзници останаа без промени во цените и без реализирани трансакции.

На берзанската сесија од 10 декември 2025 година, активноста беше умерена, со доминација на банкарскиот и фармацевтскиот сектор. Индексот МБИ10 бележи благ пад од 0,20%, при што Комерцијална банка и Алкалоид повторно беа најликвидни. Падот на Стопанска банка и Македонски Телеком имаше најголем негативен ефект врз индексот. Обврзничкиот пазар остана со ограничена активност и стабилен индекс ОМБ.