Свет

Украинската војска повторно е на руска територија

Украинските единици влегле во рускиот пограничен регион Белгород, тврди украинскиот претседател Володимир Зеленски.

„Продолжуваме да спроведуваме активни операции во пограничните области на територијата на непријателот и тоа е апсолутно оправдано – војната мора да се врати од каде што дојде“, рече тој во понеделникот вечерта.

Во своето видео обраќање, Зеленски рече дека врховниот командант на Украина, Олександр Сирски презентирал извештај „за линијата на фронтот, нашето присуство во регионот Курск и нашето присуство во регионот Белгород“.

Во август минатата година, големите украински сили нападнаа друг руски пограничен регион Курск и го зазедоа регионалниот главен град, градот Суџа.

Руските сили оттогаш се обидуваат да ги потиснат, што се случи неодамна, но според извештаите, во тој дел од рускиот пограничен регион се уште има мал број украински единици.

Зеленски рече дека „главната цел“ е да се заштитат украинските погранични региони Суми и Харков и „да се намали рускиот притисок“ врз другите делови на огромната линија на фронтот, особено во источниот регион Доњецк.

Руската војска минатиот месец пријави обиди на украинските сили да преминат во областа Белгород, но рече дека таквите напади биле одбиени.

Русија започна инвазија на Украина во февруари 2022 година, а Москва во моментов контролира околу 20 отсто од територијата на Украина.

Во видео обраќање доцна во понеделникот, Зеленски рече дека главниот командант на украинската армија, генерал Александар Сирски, го информирал за ситуацијата на фронтот, „меѓу другото, за нашето присуство во регионите Курск и Белгород“.

Зеленски им се заблагодари на неколку армиски единици кои ја бранат Украина, вклучувајќи го и 225-от јуришен полк распореден во регионот Белгород.

„Браво, момци! Горд сум на сите што се борат за Украина“, рече Зеленски.

Тој не даде никакви дополнителни детали, но ова беше првпат да рече дека украинските сили се во областа Белгород.

Претходно, на 18 март индиректно потврди дека на тој простор се наоѓа украинската војска.

„Таму се одвива операција“, одговори тој на прашањето на новинарот да ја коментира изјавата на руското Министерство за одбрана дека украинските војници неуспешно се обиделе да влезат во западниот дел на регионот Белгород.

Русија објави дека се одбиени сите обиди на Украина да напредува кон селата Демидовка и Прилешје и дека е спречен прекуграничен напад.

Сепак, неколку руски воени блогери тогаш известуваа за борбите во Демидовка, која е на околу два километри од украинската граница.

Американскиот институт за воени студии објави во соопштение на 21 март дека „украинските сили неодамна напредуваа во Белгород“.

„Руските блогери тврдат дека украинските сили напреднале и дека ги консолидираат позициите на периферијата на Демидовка и Прилеши“, соопшти Институтот, додавајќи дека таквите тврдења се непотврдени.

Во изминатите два дена руските воени блогери објавија дека украинските сили се повлекуваат од областа Демидовка.

Се верува дека операцијата на Украина во Белгород е многу помала во однос на нејзините акции во Курск, каде Киев во еден момент зазеде голем број села, како и градот Сужоу.

Свет

Грција апелира: Светите места и христијанската заедница не смеат да бидат занемарени

Во време кога верските тензии и политичките превирања го прекројуваат Блискиот Исток, Грција упати дециден и висок тон до меѓународната заедница: безбедноста на христијанските заедници и зачувувањето на „статус кво“ состојбата на светите места не смеат да бидат предмет на компромис.

„Зачувувањето на вековните аранжмани за соживот е единствената брана против хаосот во регионите каде што христијанството ги има своите најдлабоки корени,“ се наведува во позицијата на грчките власти.

Преку официјален допис до Секретаријатот на Организацијата за исламска соработка, Атина испрати јасна порака дека достоинството на христијаните е столбот на глобалната верска толеранција.

Клучните пораки од грчката дипломатија:

Крај за притисоците: Христијаните во историските верски жаришта не смеат да бидат заложници на политички интереси. Грција алармира дека заканите и ограничувањата на нивните права се реалност која бара итна меѓународна реакција.
Светините како црвена линија: Секое мешање во административните и религиозните договори (status quo) на светите места без консензус е ризично. Атина предупредува дека едностраните промени се директен пат кон дестабилизација на регионот.
Универзална одговорност: Религиозната слобода не е локален декор, туку фундаментално морално и правно прашање со глобален одглас.

Овој потег на Атина доаѓа како одговор на сè почестите инциденти и обиди за прекројување на културната мапа на Блискиот Исток. Со овој чин, Грција се позиционира како гласен заштитник на христијанското наследство, потсетувајќи го светот дека цивилизацискиот идентитет на овие простори зависи од почитувањето на меѓународните правни норми.

Додека светот се соочува со сложени геополитички игри, пораката од Грција е едноставна: Мирот е можен само преку меѓусебно уважување и бескомпромисна заштита на правото на вероисповед.

Свет

ЕУ формира Меѓународна комисија за компензација на штетите во Украина

Европската унија ја формираше Меѓународната комисија за компензација на штетите во Украина, со цел да се обезбеди отштета за стотици милијарди долари штета предизвикана од руските напади и можни воени злосторства.

Во Хаг, на состанокот присуствуваа десетици лидери, вклучувајќи го и украинскиот претседател Володимир Зеленски, во рамки на дипломатските напори под водство на САД за завршување на конфликтот. Зеленски нагласи дека „секоја воена злосторство на Русија мора да има последици за оние што ги извршиле“.

Нидерландскиот премиер Дик Шуф истакна дека за праведен и траен мир е потребно Русија да ја обештети Украина за нанесената штета. Шефицата за надворешна политика на ЕУ, Каја Калас, додаде дека формирањето на комисијата испраќа јасна порака до идни агресори дека „ако започнете војна, ќе бидете повикани на одговорност“.

Сепак, Reuters нагласува дека основањето на комисијата не значи дека Украина може да очекува брзи отштети. Механизмот за исплата на компензацијата, кој ќе има седиште во Нидерланд, сè уште е во развој, со разгледување на можностите за користење на замрзната руска имотнина и придонеси од земјите-членки.

Регистарот на штети, создаден пред две години и кој ќе стане дел од комисијата, веќе прими над 86.000 барања од поединци, организации и јавни институции во Украина. Комисијата ќе разгледува и оценува овие барања и ќе одлучува за доделување на отштета од случај до случај.

Руски официјални лица не беа веднаш достапни за коментар, а Кремљ ги негира обвиненијата за воени злосторства и ја оцени идејата за користење на замрзната руска имотнина како незаконска, со закана за одмазда.

Светската банка процени дека трошоците за обновување на Украина во следната деценија ќе изнесуваат 524 милијарди долари (447 милијарди евра).

Свет

Германија создава исклучително силна војска, но има огромен проблем

Германија има амбиција да изгради најсилна конвенционална војска во Европа, но и покрај огромните финансиски вложувања, се соочува со клучен проблем – недостиг од воен кадар и соодветна инфраструктура. Она што пред три децении предизвикуваше страв кај европските соседи, денес сè повеќе се гледа како неопходен столб за безбедноста на континентот, особено во услови на намалена американска ангажираност во Европа.

Пресврт во германската безбедносна политика настана по руската инвазија врз Украина во февруари 2022 година. Тогаш беше воведен поимот „Zeitenwende“, кој означуваше радикална промена на досегашниот пристап. Со него беше најавен раскин со политиката на зависност од Москва и формирање посебен фонд од 100 милијарди евра за модернизација на Бундесверот.

Германската армија со години беше запоставена. Бројот на војници од околу 500.000 во 1980-тите падна на помалку од 180.000, а резервите на муниција и опрема беа сведени на минимум. Симбол на таквата состојба стана инцидентот на НАТО-вежба во Норвешка, кога германските војници поради недостиг од оружје користеа импровизирани реквизити наместо митралези.

Во меѓувреме, Берлин започна масивна финансиска офанзива. Во 2025 година беше одобрен одбранбен буџет од над 86 милијарди евра, а целта е трошоците за одбрана да достигнат над 3 проценти од БДП до 2029 година. Клучен чекор беше уставната реформа со која трошоците за одбрана над 1 процент од БДП се изземаат од строгите фискални ограничувања, што ѝ овозможува на Германија значително поголемо задолжување за воена намена.

Плановите вклучуваат стотици нови проекти за набавка на тенкови, борбени возила, противвоздушни системи, воени авиони и ракети со долг дострел. Сепак, и покрај амбициозната модернизација, човечкиот фактор останува најслабата алка.

Германија моментално има околу 185.000 активни војници, далеку под целта од 260.000 договорена во рамки на НАТО. Иако неодамна беше одобрено повторно воведување на делумна воена обврска, таа се темели главно на доброволност. Протестите низ земјата покажуваат дека голем дел од младите не се подготвени за воена служба.

Експертите предупредуваат дека и со најоптимистичките сценарија, Германија ќе има доволно персонал дури во 2030-тите. Дополнителен проблем е застарената инфраструктура – касарните и основните капацитети се во лоша состојба, а недостигот од офицери и подофицери останува сериозен предизвик.

Иако Германија располага со финансиска и индустриска моќ да стане водечка воена сила во Европа, јасно е дека без решавање на проблемот со човечките ресурси и инфраструктурата, амбициите ќе се реализираат побавно отколку што планира Берлин.