Дефинитивно сѐ почнува од образованието, па затоа се поставува прашањето зошто да нема повеќе обуки, презентации, часови, каде АРМ заедно со ЦУК, редовно ќе информираат, ќе ги учат и ќе ги насочуваат младите во насока колку е важно за колективната безбедност секој да знае и да се вклучува за помош кога има на пример природни катастрофи?, вели познатиот водител Ване Маркоски, а неговите идеи не се далеку од идеите за заживување на работните акции на некогашниот шеф на военото разузнавање, Владимир Пивоваров.
Младите „гугл“ и „јутјуб“ генерации, оние на возраст меѓу 18 и 26 години не се баш заинтересирани да служат војска ако се врати воениот рок, како што неодамна во гостување на ТВ 21 предложи првиот генерал на АРМ, Васко Ѓурчиновски. Ваков е впечатокот што Плусинфо го доби по разговорот со неколкумина млади инфлуенсери и јутјубери, но и постари ТВ-лица. Тие имаат своја идеја за тоа како младите да бидат подисциплинирани, а интересно е што во нивните одговори сегде проникнува зборот „домашно воспитување“ кое, според нив е незаменливо во однос на воениот рок.
Денешните млади, по сѐ изгледа не се против служењето, но се за правото на избор, кое го сметаат за битно во 21 век. Миленијалците изгледаат како поддржувачи на конзервативните вредности, но само на еден модерен начин. Нивниот став е поблизок до оној на врховниот командант на војската, претседателот Стево Пендаровски кој изјави дека професионалната војска ги задоволува потребите на Македонија.
Командантот на Генералштабот пак, вели дека 3 до 4 месеци служба, вклучително и за девојките е „категорично потребно“.
– Категорично ќе кажам да, има потреба. Знам дека на одредена популација можеби ова нема да им е популарна мерка. Има потреба од причина што 3 или 4 месеци служење на задолжителен воен рок, пример, за машката популација, доколку се воведе, не мора да стартува веднаш. Може првите година, две да бидат преодни, па да се започне од 2025 година на пример.
– Зошто да не и женскиот пол, доброволно, да може да служи три месеци воен рок – предлага Ѓурчиновски.
Идејата на генералот ја поддржаа домашни експерти кај нас. А еве што одговорија некои од влијателните млади.
Војската нема да промени ништо ако немаме домашна култура
Познатиот стилист и мејк-ап артист Даниел Николовски чија шминка на естрадни ѕвезди добива лајкови на Инстаграм не гледа што би се променило со воен рок ако луѓето немаат домашна култура.
– Служењето војска би требало да биде избор и со оглед на тоа дека сме 21 век како што е нагласено погоре мислам дека баш повозрасните генерации треба малку повеќе да се насочат кон разбирање на новите генерации кои и те како во одредени моменти имаат и грешки поради недостатокот на етика и и морал, но тоа е сепак нешто кое го носиме од дома, а дома воспитуваат возрасните…со оглед на оваа констатација не сметам дека војската би променила нешто значително во развојот и дисциплината. Затоа и би требало војската да е избор на сите оние кои имаат таква амбиција да служат војска – вели Николовски.
АРМ и ЦУК да држат кратки часови, наместо задолжителна служба?
Ване Маркоски, водителот на утрински емисии на МРТ е на интересна мисла. Наместо задолжителен рок тој вели дека можат да се организираат разни часови, работилници со кои ќе се популаризира вештината да се брани безбедноста на нашата земја.
– Задолжителен воен рок, ако гледаме од аспект на дисциплина или учење на младите на одговорност на пример, не знам колку би била паметна и применлива работа денес, гледајќи глобално што се случува во оваа нова ера, но и колку е голема разликата во воспитувањето на децата некогаш и денес – вели познатиот шоумен и додава:
– Дефинитивно сѐ почнува од образованието, па затоа се поставува прашањето зошто да нема повеќе обуки, презентации, часови, каде АРМ заедно со ЦУК, редовно ќе информираат, ќе ги учат и ќе ги насочуваат младите во насока колку е важно за колективната безбедност секој да знае и да се вклучува за помош кога има на пример природни катастрофи? Кај нас впечатокот е дека се тоа се прави колку да помине. Со поголема посветеност и посериозен пристап кон ова, ќе им се даде можност на младите сами да одлучат што понатаму– подвлекува Маркоски.
Оваа идеја можеби и не е толку далеку од идејата за младински работни акции Владимир Пивоваров, поранешен шеф на македонското воено разузnавање. Пивоваров претходно за Плусинфо ги врати своите сеќавања на пријателството, тавче-гравчето и на задоволството кои би го кренало моралот на младите луѓе. „За“ идејата е и професорот Борис Мургоски од Факултетот за безбедност.
Доста е со војни, дисциплината се стекнува во училиште
Инфлуенсерот Давид Давидовски препознатлив по екстравагантните модни фотографии на Инстаграм е против војна во 21 век. За него образованието во раните години е клучот со кој подоцна Македонија ќе ја браниме со збор, а не со пушки.
– Јас мислам дека идејата е добронамерна, но сепак за ова време ужасна. Затоа што стекнувањето на дисциплина кај младите треба да се стекне уште во раната училишна возраст. Во време на демократија, во време на „слобода” мислам дека не треба да има воен рок, затоа што нема да се почитува различноста. Треба да градиме иднина како што доликува на една европска земја во 21 век. Доста е со војни! Време е за живот, љубов и радост! Македонија не треба да се брани со пушка, Македонија треба да се брани со збор! – вели Давид Давидовски.
Но, во мислите на првиот генерал Васко Ѓурчиновски, различностите се нешто друго. Првиот човек на АРМ во заедништвото на војската гледа место „каде сите различности ни се спојуваат“. Ѓурчиновски како прва придобивка од служењето не ја става одбраната, туку способноста младите да реагираат во случај на непогоди.
– Би добиле оспособување на кадрите за било какви можни ангажирања во случај на пожар, поплави, земјотреси. Би ги подготвило за сите овие предмалку што ги споменав карактеристики, на почитување на хиерархии, субординација, едно старешинство, помлад постар, вештини кои сите вие повозрасните генерации сте ги стекнале додека сте служеле воен рок – изјави Ѓурчиновски за ТВ21.
А да ја вратиме довербата во полицијата, судството и да си го средиме образованието?
Марко Новески, долгогодишно ТВ-лице познато ја враќа топката кај институциите како што се полицијата и судството. Истовремено, тој нагласува дека младите вештините можат да ги научат и во образованието.
– Деликатна тема малце на која искрено немам конкретен одговор. Еден дел од мене е за служење задолжително војска и за мажи и за жени, но не гледам како би го направиле тоа со целава финансиска ситуација. Од друга страна пак мислам дека има подобри начини за „воведување ред и дисциплина” кај младите, а тоа е преку подобар образовен систем, стекнување работни навики уште од мал, секојдневно учење на нови вештини и имплементирање на истите во секојдневниот живот, враќање на довербата кај полицијата и судството, отварање на нови работни места за младите и слично – вели тој.
Грижата од родителите, клучна за домашното воспитување
Влијателниот Стеки, чии уметнички фотографии на Инстаграм тотално се вклопуваат во хипстерскиот ретро и еклектичен вкус на миленијалската генерација зборува за грижата на родителите за децата која како да ја има сѐ помалку во модерното воспитување. Како и останатите, за него служењето треба да е прашање на избор, а не на обврска наметната од државата.
– Ниту задолжителен воен рок ниту било која друга активност нема да ги направи младите повеќе дисциплинирани ниту ќе ги доведе ,,во ред“ како правилното домашното воспитување и грижа од страна на родителите врз своите деца во нивното детство и најрана возраст како и доброто образование во училиштата, но пред сѐ најмногу доаѓа како фактор самиот карактер на поединецот. Кој има желби и пасија може слободно да оди да служи војска, а за задолжително служење нема никаква потреба – вели инфлуенсерот Стеки.
Дебатата за служење воен рок брзо спласна во Македонија неколку дена по изјавите на Ѓурчиновски. Можеби во една сеопфатна анкета и со поголема вклученост на општествените чинители може да се добие слика на кој ум се младите во однос на ова прашање. Засега, Министерството за одбрана нема планови за враќање на службата која е укината во 2006 година.
Парламентарната иницијатива за укинување на воениот рок во Македонија започна во 2005 година, а последната класа која служеше војска е од 2006 година. Финска, Шведска, Норвешка, Данска, Австрија, Швајцарија, Литванија, Естонија, Русија, Белорусија, Украина, Грција, Турција и Кипар сѐ уште имаат задолжителна воена служба во Европа.
Извор: ПлусИнфо
