Фирми за чистење и тековно одржување прават милионски суми преку македонската влада, односно преку тендери кои ги добиваат од државните институции и претпријатија. Девет од десет најголеми компании кои се занимаваат со овој бизнис, милионите ги прават генерално преку договорите кои ги склучуваат со државните институции.
Иако звучи чудно или неверојатно за овој бизнис, сепак реалноста е дека има многу пари, огромни милионски суми, особено ако добиваш државни тендери и нејасно за јавноста е како се одредуваат сумите и зошто точни тие компании добиваат милиони.
Според анализата на БизнисМрежа.мк и Пари десетте најголеми компании кои се со шифра „останати дејности на чистење на згради и објекти“, лани направиле вкупен приход од 16,3 милиони евра (2,2 милиони евра повеќе отколку во 2019 година) и тоа им донело добивка од 780.000 евра (220.000 евра повеќе отколку во 2019 година). Заеднички именител на сите нив (освен на „Хаус мајстор домување“) им е учество на тендерите за јавни набавки на државни институции и претпријатија.
Како добиваат толку пари говори на пример тендерот за одржување хигиена за една година во државните органи и подрачните едници на министерствата за кој се плаќа 4 милиони евра, МВР и Агенцијата за национална безбедност имаат склучено двегодишни договори за 3,4 милиони евра, Пошта, исто така двегодишен договор за 770.000 евра…
Како што може да се види од табелата, рекордер во ова друштво е „Серта“ која ги чисти сите органи на државната управа и подрачните единици на министерства. Според последниот договор со Службата за општи и заеднички работи на Владата, склучен на 21 октомври 2021 годин, (објавен на Бирото за јавни набавки) „Серта“ ќе добие 256.132.930 денари, или над 4 милиони евра (вредност на Договорот со ДДВ).
За овие пари, во текот на една година, „Серта“ треба да биде на располагање 24 часа, да чисти внатрешни површини, пристапни асфалти, фасади, снегови од кровови… Годинава „Серта“ склучила и два договори со Дирекцијата за технолошки индустриски развојни зони (ТИРЗ), едниот во вредност од 4,5 милиони денари, а другиот за 5,8 милиони денари, како и со ЈП „Водовод и канализација“ за 2,6 милиони денари. Дирекцијата за ТИРЗ и Водовод ги има и и во 2020 и во 2019 година. А, според известувањата за склучени договори, „Серта“ чисти и во Агенцијата за електронски комуникации, на Универзитетот „Кирил и Методиј“, Националната арена „Филип Втори“.
Службата за општи и заеднички работи на Владата има склучено договор за одржување на хигиена и со „БАПАЛ Благој“, исто така на 21.10.2021 година. Со оваа фирма договорот е 208.781.734 денари, или околу 3,4 милиони евра. И ова е едногодишен договор и се однесува на одржување на објектите на државната управа и на подрачните единици на министерствата, но овој пат за одржување на водовод, електрика, градежно занаетчиски работи, столарски работи. Годинава, оваа компанија склучила и двегодишен договор со Државна видеолотарија за одржување на хигиена на деловните простории со месечен надомест до 49.292 денари. Договори за тековно одржување и одржување на хигиена има и со Агенција за храна и ветеринарство, Агенција за аудио и аудиовизулни медиуми, Факултет за ветринарство, Државен завод за статистика…
И „Хауз мајстор плус“ годинава има склучено договор со Дирекцијата за технолошко индустриски развојни зони, но за „услуги за сервис и одржување на електрични апарати и тековно одржување на ТИРЗ“. Овој договор е 1,4 милиони денари, или околу 23.000 евра. На Е-набавки има уште само еден договор со оваа фирма, а тој е со Факултетот за дизајн и технологии на мебел и ентериер при УКИМ,склучен на 371.809 денари.
„Техно-чист“ последен договор ( на 23.09.20121 година) има склучено со Пошта за одржување на хигиена во деловните простории во текот на 2 години. Овој договор, тежи 44,5 милиони денари, или околу 720.000 евра со ДДВ! Договори има и со Државна комисија за жалби по јавни набавки, ЈП Колекторски систем….
За хигиената и тековното одржување на работните и други простории на Министерството за внатрешни работи (МВР) и на Агенцијата за национална безбедност (АНБ) на 10 јули годинава, склучени се договори за наредните 2 години во висина од 3,4 милиони евра со три компании: „Инфинити клининг“ за околу 2,2 милиони евра, „Ланд сервис“ за околу 1 милион евра и „Сити логистика 2011“ за околу 170.000 евра. Но, пребарувањата за компанијата „Бигор клининг“ на системот за електроски набавки покажа дека МВР има склучено договор за хигиена и со оваа компанија, на 24.09.2021, во висина од 94.000 евра.
Покрај договорот со МВР, „Ланд сервис“ склучил договор и со ЈП за државни патишта, за одржување на хигиена во нивните објекти, исто така за две години, за околу 160.000 евра, а „Бигор клининг“ се договрил за 10.000 евра да го чисти Медицинскиот факултет, а хигиената во Институтот за радолологија ќе ја одржува една година за 14.000 евра.
„Стед комерц“ склучил договори со МАНУ, со Службата за општи и заеднички работи на Владата, со Министерството за здравство, со Царинската управа… Поголем дел од договорите на оваа компанија се водат како „набавки со мала вредност“ и станува збор за одржвање на теписони, перење завеси и слично.
„Перпетуумобиле“, на официјалната страница на Бирото за јавни набавки се јавува со склучена само една јавна набавка, и тоа со Министерството за финансии во 2019 година во вредност од 51.000 евра.
Заради соработката со белоруски државни фирми под покровителство на Лукашенко, сопственикот на Марковски компани, Борче Марковски станал почесен конзул на Белорусија, со што има привилегии во Северна Македонија. Рекордерот во милионски тендери, зема тендери и од „Србија шуми“, а сега е под истрага.
„Не е тука“. Ваков одговор доби екипата на Радио Слободна Европа кога на 5 декември на адресата во Битола, каде се наоѓа фирмата „Марковски компани“, го побара сопственикот Борче Марковски.
Седиштетo на фирмата е во стан во центарот на Битола во кој не пречекаа двајца вработени. И покрај инсистирањето да се видиме со него сепак ни беше речено да оставиме само наш телефонски број.
До објавувањето на сторијата повик од Марковски не добивме.
„Марковски компани“ во последните пет години од државата има добиено најскапи тендери според цената на услугите и тоа често со непосредно спогодување.
Фирмата редовно, во изминативе десетина години добивала работа од „Електрани на Северна Македонија“ (ЕСМ) и подружницата „Рударско енергетскиот комбинат – Битола“ (РЕК – Битола) и за пет години склучиле 66 договори кои чинат 141 милион евра, а фирмите подизведувачи го поврзуваат со семејството на поранешниот премиер Зоран Заев.
За „сомнителни“ тендери за прв пат почнаа истраги и државното Обвинителство и Финансиската полиција.
Сопственикот Борче Марковски од 2016 година е и почесен конзул на Белорусија поради „добрите економски релации со оваа земја“.
Неговата фирма во Белорусија била претставена како соработник на државни компании кои пак се поврзуваат со претседателот Александар Лукашенко и се под санкции на САД, а во одреден период и на ЕУ.
Марковски има фирма и во Србија, и таму редовно добива тендери од „Србија шуми“.
Ликот на Марковски не може да го видите во медиумите и недостапен е за новинарите.
На денешен ден, 23 декември 1924 година, во Милано заврши животот на еден од најистакнатите македонски револуционери, Петар Чаулев. Роден во Охрид на 18 декември 1880 година, Чаулев беше учесник во Илинденското востание и познат како голем војвода, кој неуморно се бореше за слободата и правата на својот народ.
Трагедијата се случила додека Чаулев го пиел својот вермут во миланското бистро „Верцијере“. Со пет куршуми, револуционерот беше убиен, но причините за атентатот остануваат дел од темните страници на македонската историја.
Димитар Влахов, еден од неговите соборци, за весникот „Балкан“ напиша:
“Чаулев беше убиен затоа што сакаше чесно да му служи на својот народ. Чаулев беше убиен затоа што сакаше Македонската Револуционерна Организација да ги продолжи своите стари традиции.”
Со својата посветеност и љубов кон Македонија, Петар Чаулев остави неизбришлива трага во историјата. Нека му е вечна слава!
Војводата Груев го поминал целиот живот организирајќи го националноослободителното движење, па некои велат дека живееше за да загине за Македонија.
Војводата и учителот од Смилево опеан во народната песна „Низ Петлец идат трима војводи“ починал на денешен ден во борба на врвот Петлец кај беровско Русиново. Се вели дека Даме Груев живеел за умре за Македонија. Возвишуван е како апостол и волја на револуционерна Македонија.
Груев е еден од основачите на ВМРО во Солун во 1893 година, меѓу најистакнатите организатори и раководители.
Роден е на 19 јануари 1871 година. Потекнува од ѕидарско-печалбарско семејство. Се школувал во родното Смилево, Демирхисарско, а потоа во Солунската машка гимназија. Од 1891 до 1893 година бил учител во селото Смилево и во Прилеп.
Од летото 1894 година почнал да ги формира првите револуционерни комитети на македонската револуционерна организација во повеќе градови и села во Македонија. Бил учител во Штип и инспектор во Солунско, а потоа и гимназиски наставник во Битола и раководител на Битолскиот револуционерен округ.
Во август 1900 година бил уапсен и затворен во битолскиот затвор, а од мај 1902 година бил заточен во Подрум Кале, во Мала Азија. Бил претседател на Смилевскиот конгрес на Битолскиот револуционерен округ на ТМОРО од 2 до 7 мај 1903 година, на кој бил избран за член на Главниот штаб на востаниците на претстојното Илинденско востание, во кое активно учествувал.
На 2 август било кренато Илинденското востание. Груев го доживеал мигот на историскиот чин, но и ужасите на страдањата на својот народ решен по секоја цена да се бори и да се избори за слобода и за своја држава. По неколкумесечните исцрпувачки борби со огромната, модерно вооружена непријателска армија, Главниот востанички штаб донел одлука за запирање на Востанието со цел народот да се поштеди и да се зачуваат силите и кадрите на движењето.
По Востанието Даме останал во Битолско со народот за да работи на консолидирање на Организацијата. Учествувал на подвижниот Прилепски конгрес (мај 1904), каде се залагал за централизирана Организација како тајна држава во османлиската држава, како подземна Република.
По неуспехот на востанието ја продолжил својата револуционерна дејност. Во 1904 година претседавал на Прилепскиот подвижен конгрес, а извесно време бил и претседател на Окружниот комитет на Скопскиот револуционерен округ и на Рилскиот конгрес, во октомври 1905 година.
Груев одлучил да се врати на теренот во Македонија. Загинал во борбата на врвот Петлец кај Русиново. Населението од Русиново го погребало во дворот на црквата. Потоа неговото тело било пренесно во Смилево.
Во негова чест секоја година на местото на погибијата на Петлец се собираат македонски патриоти да му оддадат почест.