Глечерот Твајтс е со големина колку Британија и содржи доволно вода со која би се подигнало нивото на морето ширум светот за повеќе од половина метар. Придонесува со околу 4% од годишното глобално зголемување на нивото на морето и е наречен најважниот глечер во светот, а дури го нарекуваат и глечерот „Судниот Ден“. Сателитски студии покажуваат дека тој се топи многу побрзо отколку во 1990-тите години.
Пред 20 години, областa со мраз за која се сметаше дека тежи речиси 500 милијарди тони, драматично се откина од антарктичкиот континент и се распарчи на илјадници ледени делови во Веделовото Море.
Беше познато дека ледениот гребен наречен Ларсен Б од 1.255 квадратни милји (3.250 квадратни километри) се топи брзо, но никој не предвиде дека ќе биде потребен само еден месец за целосно распаѓање на „џинот“ со дебелина од 200 метри.
Глациолозите односно научниците кои го истражуваат мразот, беа шокирани од брзината и од размерите на колапсот. „Ова е запрепастувачки. Тоа е скршено само од себе. Падна како ѕид и се скрши на стотици илјади тули“, коментираа глациолозите.
Оваа недела, глациолозите, на состанокот во Њу Орлеанс предупредија дека нешто уште поалармантно се случува со ледената покривка на Западниот Антарктик што е огромен слив со мраз на полуостровот Антарктик. Долгите години на истражување на тимови од британски и американски истражувачи покажаа дека големи пукнатини се отвориле на врвот и под глечерот Твајтс, што е еден од најголемите во светот, и се стравува дека делови од него, исто така, може да се скршат сами од себе а тој да пропадне во рок од пет години а можеби и помалку, пишува Гардијан.
Глечерот Твајтс прави ледениот гребен Ларсен Б да изгледа како мраз. Тој е отприлика 100 пати поголем и е со големина колку Британија и содржи доволно вода со која би се подигнало нивото на морето ширум светот за повеќе од половина метар. Придонесува со околу 4% од годишното глобално зголемување на нивото на морето и е наречен најважниот глечер во светот, дури и глечерот „судниот ден“. Сателитски студии покажуваат дека тој се топи многу побрзо отколку во 1990-тите години.
Топењето на глечерот Твајтс е загрижувачки, но има и многу други големи глечери на Антарктикот кои исто така се повлекуваат, се разредуваат и се топат како што се загрева Јужниот океан. Многумина се возджани затоа што Твајтс се однесува како тапа која им го блокира излезот до морето. Доколку Твајтс се распадне, научниците веруваат дека на другите глечери ќе им се забрза разместувањето, што ќе доведе до колапс на целата ледена покривка и катастрофално глобално зголемување на нивото на морето дури за неколку метри.
Дали и колку брзо тие глечери можат да се стопат и да се претворат во вода, се некои од најважните прашања. Нивото на морето брзо се зголемува: годишната стапка се зголеми повеќе од двојно од 1,4 mm на 3,6 mm помеѓу 2006 и 2015 година и се забрзува. Неколку милиметри годишно не звучат многу, но загубата на дури и мал дел од Твајтс не само што би помогнало прогресијата дополнително да се забрза, туку веројатно ќе ја зголеми сериозноста од појава на бура.
Доколку некогаш се урнат сите глечери на Западен Антарктик, не постои крајбрежен град во светот кој, со текот на времето, не би бил соочен со катастрофални економски импликации врз животот и врз економијата.
Порано консензусот на глациолозите беше дека ќе бидат потребни векови глобално загревање пред да се скршат и колабираат глечерите со големина на Твајтс, но толку брзо и неочекувано беше губењето на морскиот мраз на спротивниот крај на земјата на Арктикот, и така ненадејна беше загубата на Ларсен Б и сега се смета дека е можно таква иста појава да се случи многу брзо и на Антарктикот.
Губењето на мразот на Арктикот едвај влијае на нивото на морето бидејќи најчесто се формира на море, додека мразот на Антарктикот, сепак, е главно на копно, така што секое топење го зголемува нивото на морето.
Пресвртната точка на ледениот гребен Ларсен Б се појави ненадејно. Како Твејтите и другите глечери реагираат на глобалното затоплување сè уште не е познато, но овие големи глобални физички процеси се во тек и можат да се решат само со глобална акција.
Сепак, само еден месец по завршувањето на Cop26 во Глазгов, предупредувањето дека глечерот Твејтс дебел 300 метри и широк 50 милји почна да пука, беше дочекан со молк од владите преокупирани од Ковид-19 и враќање во нормала. Опасноста е дека многуте активности ветени во ноември за решавање на глобалното затоплување ќе бидат стопирани уште една година, а со тоа се очекува тие да станат само уште еден ризик плус, во се поопасниот свет.
„Есеи за македонската дијалектологија“ станале „Полог и неговото бугарско население“ – книгата направена пред 95 години која е еден од најголемите докази на бугарските академци за оспорување на македонскиот јазик, денеска е оспорен .
„Есеи за македонската дијалектологија“ станале „Полог и неговото бугарско население“ – книгата направена пред 95 години која е еден од најголемите докази на бугарските академци за оспорување на македонскиот јазик, денеска е оспорен во изданието на историчарите Бранислав Светозаревиќ и Драган Јаќоски. Тој во неа ги открива како се креирала пропагандата на бугарската политика да се оспори јазикот преку автентичните писма кои пред еден век ги разменувале претседателот на бугарската академија и ректор на софискиот универзитет Љубомир Милетиќ и еден од најголемите слависти на 20тиот век Афанасиј Селишчев.
Експлицитно се гледа како се договараат бугарскиот академик и рускиот професор. Неговата книга која претходно била под наслов „Есеи за македонската дијалектологија“ том два, да се преименува во полог и неговото бугарско население. Не само што е сменет самиот наслов туку е направена целосна промена на термините внатре во книгата и македонските дијалекти стануваат бугарски дијалекти, македонското население станува бугарско население, и сето она што е во книгата која служи за жал како нарачка која за жал од наша гледна точка е голем скандал во научните кругови.
Тогашната тенденциозност со етничката карта на Бугарија, оспорувањето на Македонците, запишувајќи дека се Бугари се случува и денеска, бидејќи во интерес на политиката се злоупотребува науката и покрај бројните повици апели од страна на историчарите и филолозите. Но, сега, писмата ваквите тврдења ги побиваат, заклучува тој.
Се надевам дека и оваа книга ќе даде еден придонес кон тоа, прашањето ви е одлично, со оглед на тоа дека бугарската академија во 2020 година замислете издаде броушура за да ја поддржи бугарската политика кон Македонија. Брошурата гласи за Македонија, во таа книга наведуваат некакви докази дека македонскиот јазик е всушност дијалект на бугарскиот и еден од најголемите докази, ја прикажуваат оваа книга од пред 95 години, дека еве, еден голем светски гигант во славистиката кажал дека во Полог, во северо-западот на Македонија се зборува на бугарски јазик, а всушност се работи за една груба мистификација.
Светозаревиќ вели недоследностите во книгата ги открил пред речиси две децении, но недостасувале доказите. До овие писма во минатото било тешко да се дојде, но Светозаревиќ вели, благодарејќи на дигитализацијата на светските архиви успеале да ги лоцираат приближно писмата со коавторот Драган Јаќоски и конечно да дојдат до нив во една од руските архиви.
Една од најнапредните алатки за вештачка интелигенција ChatGPT нема никаква дилема дали Александар Македонски бил Грк или Македонец.
Ако ја запрашате оваа алатка дали Александар Велики од Македонија бил Грк ќе добиете јасен недвосмислен негативен одговор.
,,Не, Александар Велики од Македонија бил Македонец не бил Грк. Тој бил роден во кралството Македон кое имало свој различен идентитет, монархија и обичаи посебни од тие на грчките држави градови на југот. Александар Велики владеел како македонски крал и го проширил македонското влијание низ целата империја”, стои во одговорот на ChatGPT алатката која се смета за една од најдобрите во вештачката интелигенција која прибира најточни инфорамции од најголем број светски извори.
Фолна киселина ќе биде прописно и законски додадена во производството на интегрално пченично брашно во Велика Британија, со цел спречување и намалување вродени дефекти… Имено, оваа супстанција би можела да спречи околу 200 случаи на дефекти на невралната туба кај бебињата, што значи подобро здравјето и за малечките, и за бремените жени, соопшти Британската влада.
Властите им даваат рок на производителите до крајот на 2026 година да ги направат потребните прилагодувања.
Научниците ја поздравија одлуката на Владата. Фолната киселина е особено важна во раната бременост бидејќи помага во правилниот развој на мозокот, черепот и ‘рбетниот мозок на детето. И според Националната здравствена служба, идните мајки и жените кои се обидуваат да забременат треба да земаат додатоци на фолна киселина – советуваат лекарите. Инаку, брашното е веќе прописно збогатено со калциум, нијацин, тијамин и железо – заради подобро јавно здравје.
Соопштението следи по здравствените подобрувања во други земји, како Австралија и Канада, каде што оваа практика е веќе во сила.
Некои стручњаци, сепак, велат дека промената не опфаќа доволно и оти треба да се вклучат повеќе намирници. Нина Моди, професорка по Неонатална медицина на Империјалниот колеџ во Лондон, смета дека ова ќе ги стави во ризик жените кои се чувствителни на глутен, и кои јадат ориз наместо леб и интегрални производи.
Фолната киселина, позната и како витамин Б-9, се наоѓа во секојдневната храна како грав и зелен зеленчук, што значи дека повеќето луѓе добиваат доволно преку редовна, здрава исхрана.
Независното советодавно тело на Владата ги проучи сите докази и ја поздрави одлуката за збогатување на брашното. Стручњаците сметаат дека тоа е правилен начин на дејствување за целото општество. Од новата мерка ќе бидат изземени малите мелничари кои произведуваат помалку од 500 метрички тони брашно годишно.