Родум од Готите, ученик на епископот Теофил Готски, кој учествуваше на Првиот Вселенски Собор. Кога готскиот кнез Атанарик почна да ги прогонува христијаните, тогаш свети Никита застана пред кнезот и го изобличи за безбожништво и нечовечност.
Мачен со страшни маки, Никита сè посилно ја исповедаше верата Христова и Му се молеше на Бога со благодарност. И умот непрестајно му беше воздигнат и вдлабочен кон Бога, а на градите под облеката ја држеше иконата на Пресвета Богородица со предвечниот Младенец Христос, во став на стоење кога во рацете го држи Својот крст.
Никита ја носеше оваа икона бидејќи Пресвета Богородица му се јави и го утеши. Најпосле мачителот го фрли Христовиот војник во оган, во кој маченикот издивна, но неговото тело остана неповредено од огнот. Неговиот другар, Маријан, го пренесе телото од Готската земја (Влашка и Бесарабија) во Киликија во градот Мопсуест, каде му изгради црква на свети Никита и неговите чудотворни мошти ги положи во таа црква. Свети Никита пострада и се прослави во 372 година.
Чудотворен Манастир Св. Никита, единствен во Македонија, се наоѓа на падините од планината Скопска Црна Гора, помеѓу селата Бањане, Чучер и Горњане. Црквата е изградена од крал Милутин на преминот од 13-ти кон 14-ти век. Таа има карактеристична византиска архитектура и фасадна декорација, додека внатрешноста е покриена со живописот на познатите зографи Михаило и Ефтихиј. Денес се уште функционира како сакрален објект кој привлекува бројни верници и посетители, посебно поради магиските моќи на „љубовниот камен“ под кој се закопани коските на самиот светител.
Црквата има карактеристики низ кои се рефлектираат историските случувања од периодот на нејзиното градење. По српските освојувања територијата на денешна Македонија е поделена така што нејзините јужни делови припаѓаат на Византија, а северните, вклучувајќи ја и Скопска Црна Гора, влегуваат во границите на Српското Кралство под власта на Милутин. Тој по освојувањата дипломатски ги зацврствува своите односи со Византија преку брак со нивната млада принцеза Симонида. Целејќи кон модернизација тој прифаќа многу византиски влијанија кои, покрај другото, се манифестираат и во модата, сликарството и архитектурата. Гради низа сакрални објекти на територијата на неговото кралство, од кои некои имаат и западни романички влијанија. Но, црквите од Македонскиот регион, ги задржуваат само византиските карактеристики, како што се куполни решенија, опус на ѕидање и фасадна декорацијата.
Овој храм го гради врз темелите на постара црква и тоа со едноставно решение на впишан крст без нартекс, покриен со сводови и купола. На источната фасада се наоѓа повеќестрана апсида, која е карактеристична за овој регион.Останатите три фасади се решени во систем на триумфална порта – три лаци од кои централниот е повисок, а двата странични се пониски. Надворешната декорација се состои од керамопластика и второстепена пластика. Самото ѕидање е изведено во опус клуазон, а кај лаците и куполата има и посебни декорации од тула. Вовлекувањето на фасадните полиња во слепи ниши предизвикува дополнителна разиграност на надворешноста.
Внатрешните ѕидни површини се покриени со живописот на познатите мајстори Михаијло и Ефтихиј, кои работат на повеќе цркви под ктиторство на кралот Милутин. Нивните фрески се карактеристични за новиот стил кој претставува врвно достигнување на византиското сликарство. Тие го смалуваат форматот на сликите кои се простираат по целата површина на ѕидовите и сводовите, што им овозможува вметнување на уште повеќе композиции. Фреските се карактеризираат со разработени детали и наративност, разкажувајќи низа настани од Библијата и историјата преку сцени кои содржат многу ликови, последени со динамичност и колоритност.
Во средината на храмот е поставен кружниот камен под кој крал Милутин ги има закопано коските на светителот Никита. Се верува во магиските моќи на овој камен со кој е поврзан ритуалот за исполнување на желби. За извршување на обредот верникот застанува на кружниот камен се крсти, се врти во круг три пати и кажува молитва за љубов или здравје.
Неговото стратешко позиционирање на врвот на ридот му обезбедуваат на манастирот поглед кон околната природа и Скопската Котлина. Неговиот двор најмногу се користи од посетителите на црквата за време на разните обреди, но им служи и на повремените станари кои престојуваат во конаците. При добрите временски услови оваа атмосфера се збогатува со групи на млади кои го користат дворот за собирања, пикници и одмор. Токму збирот на овие различни намени го збогатуваат манастирот, правејќи го историско наследство кое продолжува да живее и денес.
Свети Великомаченик Георгиј Победоносец ( во народот познат како Свети Ѓорѓија) живеел и пострадал за време на безбожниот римски цар и идолопоклоник Диоклецијан (284 – 305 година), во чие време се вршело прогонство и убивање на христијаните. Свети Георгиј, син на набожни родители и добар Христов војник завршил воена школа и бил на служба кај овој цар.
Георги во својата дваесетта година го стекнал чинот трибун и како таков служел при царот Диоклецијан. Кога овој цар започнал гонење на христијаните, Георги истапил пред него и одважно изјавил дека е христијанин, поради што царот го затворил, наредил нозете да му ги стават во клади, а на градите да му положат тежок камен. Потоа наредил да го врзар на тркало под кое имало штици со големи клинци и така го вртеле. По ова го закопале во ров, така што надвор од земјата му била само главата и го оставиле во ровот три дена и три ноќи. Но при сите овие маки Георги непрестајно Го молел Бога и Бог веднаш го исцелувал и на големо одушевување на народот, го спасувал Својот маченик од смртта.
Кога Св. Георги воскреснал и еден мртовец, тогаш многумина ја примиле верата во Христа. Меѓу овие биле и царевата жена Александра и главниот жрец Атанасиј, земјоделецот Гликериј, и Балериј, Донат и Терин. Најпосле царот ги осудил Свети Георги и својата жена Александра на смрт со меч. Блажената Александра издивнала на губилиштето пред да ја убијат, а Свети Георги го убиле во 303 година.
Безбројни се чудата што се јавиле на неговиот гроб. Многубројни се и неговите јавувања во сон и на јаве на многумина коишто го спомнуваат и ја бараат неговата помош до денешен ден. Од љубов кон Господ Христос, Свети Георги без тешкотии оставил се заради својата љубов: чин, богатство, царски почести, пријатели и сиот свет.
За оваа љубов Господ го наградил со венец на невенлива слава на небото и на земјата и со живот вечен во Своето Царство. Го дарувал со сила и власт да им помага на оние што го слават и призиваат неговото име во бедите и неволјите.
Православната црква и верниците денеска на 21-ви ноември, го слават еден од најголемите христијански празници- Архангел Михаил или народски нарачен Арангеловден.
Овој светец е водец на небесните војски кој секогаш се јавувал на местата на кои се јавувала и Богородица, така што претставува небесна сила и заштита на земјата.
По црквените преданија, ангелот Михаило прв стапил во борба со лошиот дух и во тоа име по црквено толкување означува „оној кој е како Бог“.
Меѓу нардот владее верување дека овој ангел ги посетува болните и ако застане кај ногата- не е на добро, а ако застане кај главата- болниот ќе оздрави.
Овој празник секогаш се слави на ист датум и во есен, затоа што кога на светците им се делеле улогите, Архангелот Михаил го добил есенското и зимско време- времето на потешкотии. Се верува дека во ова време тој лута облечен како просјак за да ги прекори неверниците и да им помогне на сиромашните.
Едно народно верување вели дека спрема временските услови на овој ден, може да се одреди каква ќе биде годината, времето на празникот ќе одреси какво ќе биде времето во текот на зимата и пролетта.
Дали денот ќе биде прославен со посна или мрсна трпеза, зависи од денот на кој се паѓа. Ако е во среда или петок, треба да биде посно. Оваа година е во четврток, па трпезата може да биде мрсна. Секогаш на трпезата треба да има пченица, во чест на мртвите, односно упокоените души на светците.
Еден од најважните празници во православниот календар, Арангел се празнува на 21 ноември во чест на Свети Архангел Михаил.
Таа е една од најчестите слави помеѓу православните христијани и носи длабока духовна и културна симболика.
Се верува дека свети Архангел Михаил е заштитник на семејствата и чувар на душите на праведниците, па на овој ден се молат посебни молитви за здравје, мир и благосостојба.
Обичаи за Арангел
*Свечена церемонија и славска трпеза
Арангел традиционално се празнува со палење свеќа и кршење на славската погача, со молитва посветена на Светиот Архангел Михаил. На трпезата се служат посни или мрсни јадења, во зависност од датумот на празникот. Ако падне во среда или петок, тогаш храната е посна.
*Молитва се за заштита и мир
Празникот е време кога верниците се молат на Свети Архангел Михаил да ги заштити нивните домови, семејства и заедница од злото. Иконата на светителот го зазема централното место во домот, а пред неа се палат свеќи и се кажуваат молитви.
*Забрането е извршување на потешки работи
Како и кај повеќето големи празници, традицијата налага дека на Денот на Арангел треба да се избегнува тешка физичка работа како што се работа на нива, сечење дрва и шиење. Овој ден треба да биде посветен на молитва, одмор и празнување.
*Помагање на сиромашните и донирање
Во некои делови постојат обичаи да се донираат храна и пари на оние на кои им е потребна помош, верувајќи дека Светиот Архангел Михаил ќе им врати благослов на оние кои им помагаат на другите.
Што не треба да се прави на Арангел?
Свадби и прослави
На овој ден не се организираат венчавки, бидејќи Архангел е духовен празник кој симболизира молитва и тишина. Се смета дека денот е посветен на семејно заедништво и почитување на светецот, а не на бучни прослави.
Избегнувајте конфликти
Се верува дека на овој ден е исклучително важно да се одржи мирот во домот и да се избегнуваат кавги. Свети Архангел Михаил е симбол на правдата и мирот, па се верува дека конфликтите можат да донесат несреќа во семејството.
Непосветување на празникот
Отсуството на молитва и непочитувањето на обичаите на денот на Архангел се толкуваат како непочитување на самиот светец. Семејството треба да го помине денот во заедништво, молитва и љубов.