Сопственикот на Феро Инвест, проф.д-р Кочо Анѓушев вели дека компанијата Феро Инвест на годинешната ЕНЕРГО ТЕХНОМА ќе претстави решенија за решавање на проблемот со вишокот електрична енергија од фотоволтаици, што е главен проблем во моментот, но дека нивните инженери веќе работат на енергетски решенија кои ќе се бараат по 5 или 6 години.
Феро Инвест ќе се претстави на претстојниот саем Енерго Технома 2024? Зошто оваа манифестација е важна за вашата компанија?
Анѓушев: Нашата компанија е една од водечките компании во техничката сфера во Македонија, особено во инжинерството, а посебно во еден дел и во енергетиката. Во таа смисла, цениме дека како една македонска компанија треба да дадеме придонес и да бидеме дел од секој вид ваква манифестација која што се случува во нашата држава и се однесува на развојот на нашата држава, а е поврзано со енергетиката, машинството, односно техниката генерално.
Кои се клучните производи и решенија што ќе ги презентира Феро Инвест на годинашниот саем?
Анѓушев: Феро Инвест е компанија која што е пионер во енергетската транзиција, обновливи извори на ернергија и зелената енергија. Во таа смисла, започна пред 20-тина години со своите дејности во сите области на обновливи извори на енергетија, тргнувајќи со хидро електрани, биогас, фотоволтаици, проектирање од физибилити студија, изведување, мониторинг, одржување, па и откуп на електричната енергија, што значи едно вертикално интегриран систем.
Точно тој вертикално интегриран систем ние ќе го претставиме на саемот. Ќе ги претставиме најновите трендови во енергетиката во обновливи извори, а тоа се трендовите на интегрирани системи каде што ќе може да се презентираат и новите батериски системи кои што служат за складирање на енергијата. Тоа енергијата од обновливите извори ќе ја направи попредвидлива и ќе направи таа да може да се искористи тогаш кога ќе биде потребна, односно не само во моментот на нејзиното произведување, туку и подоцна.
Точно тоа како модел и концептуално решение ќе го презентираме на овој саем.
Кој е вашиот пристап во однос на иновациите во областа на енергетиката и технолошките решенија? На кој начин се обидувате да бидете чекор пред конкуренцијата?
Анѓушев: Јас сум инженер, и во мојата работа секогаш го комбинирам инженерско знаење, мојата страст за иновации и страст да изнаоѓам нови решенија, и многу важно-ја согледувам големата слика, бидејќи ништо не важи само за една земја, особено во енергетиката.
За да бидете чекор пред сите треба да ги предвидувате работите, а да ги предвидувате работите треба да имате широка анализа и знаење за состојбите бидејќи енергетиката не е локална работа која што се случува само во Македонија. Таа е работа која што е, јас би рекол, и континентална, зборувам за Европа, и во таа смисла морате да можете да ги предвидите трендовите.
Ние уште пред две години почнавме да работиме на батериските системи кои што сега стануваат актуелни.
А уште од сега најавуваме дека во иднина, во следните 5 – 6 години ќе треба да се размислува на интегрирани, вертикални, компактни енергетски решенија. Кога тоа го зборувам, значи да се размислува на повеќе начини. Да речеме на закуп на складирање, закуп на фотоволтаици, на виртуелни производители, виртуелни електрани, сето тоа може да звучи малку апстрактно, но ние во Феро Инвест сме поприлично сигурни дека работата ќе оди во тој правец, како што и бевме сигурни и пред 2 – 3 години дека батериските системи ќе бидат решение за одржлива енергетска транзиција.
Еден од фокусите на саемот е одржливата енергија. Кои се најновите проекти на Феро Инвест поврзани со обновливите извори на енергија?
Анѓушев: Најновиот проект кој што ќе биде, во главно, доминантно претставен на овогодишниот саем ќе бидат батериските системи за складирање на електрична енергија, и тоа на четири нивоа. Едно ниво за домаќинства, оние домаќинства кои што трошат во четвртата група каде цените се највисоки, а тоа се поголеми куќи, поголеми објекти. Втората група се фабрики, кои што имаат поставени фотоволтаици, или пак се уште немаат, но тие својата потрошувачка на електрична енергија ја оптимираат по цена и количина. Понатаму, станува збор за фотоволтаични електрани изградени на земја, па да се надградат со батериски системи, или веднаш новите електрани што се градат да се изведуваат веќе со батериски системи во нив, и тоа е третата група. И последно, да се прават само сториџи, односно клиентот да прави енергетски сториџ (склад) за свои потреби. Тоа е контејнерски систем на сториџи за електрична енергија со поголем капацитет.
Сите овие четири типови на проекти како наши производи, односно како наши интегрирани инжинерски решенија, ќе бидат претставени на саемот.
Како ја гледате иднината на енергетската индустрија во Македонија? Каде гледате потенцијал за раст и подобрување, особено во контекст на иновации и нови технологии?
Анѓушев: Енергетиката како и секогаш досега треба да се гледа 5 – 10 години однапред. Се разбира, ние како Македонија немаме големи ресурси во делот на природни ресурси во смисла на јаглен, нафта, гас, па да очекуваме дека од тоа би произведувале електрична енергија. Јагленот е веќе скоро исцрпен, останува хидро потенцијалот каде има некои претстојни и помали и поголеми проекти, биогасните електрани кои не се едноставна технологија, и остануваат обновливите извори за енергија кои се непредвидливи во производството, сонце и ветер. Меѓутоа, повторно ќе кажам дека обновливите извори за енергија или така наречената енергетска транзиција никако не може да биде одржлива доколку не се мисли и на балансирањето на таа енергија односно, на складирањето на енергијата во целина.
Кои се вашите очекувања од саемот Енерго Технома 2024 во однос на нови деловни можности и проширување на вашата мрежа на контакти?
Анѓушев: Во Македонија ние сите се познаваме и знаеме кој и што работи и клиентите добро не познаваат, меѓутоа е добро што ќе има едно место и еден простор на кој што сите кои што се заинтересирани ќе може да дојдат и да ги видат нашите производи кои што погоре ги објаснив, а тука ќе биде интересно да видиме и да размениме искуства со фирмите кои што се слични на нашата кои што ги работат истите области.
Така што, очекуваме Енерго Технома 2024 да биде една добра можност за контактирање со сродни компании и со клиенти.
Ќе се бориме до последно да нема ниту 3-процентно покачување на цената на електричната енергија на регулираниот пазар по 1 јануари. Максимумот што може да се случи е да има покачување на цената од 3 проценти во третиот и четвртиот блок, а во првиот и вториот блок, каде што се најголемиот број од потрошувачите, да нема никакво покачување, вети денеска премиерот Христијан Мицкоски.
-За нас е најлесно да ја покачиме цената и граѓаните да добијат сметки коишто ќе бидат 20-30 проценти повисоки од тие коишто ги имале досега. Тоа е најлесно и сега ние сме виновни зошто не ги покачуваме сметките. Мислам ова не можам да го разберам како порака од опозицијата, а не ги покачуваме затоа што грчевито се бориме да ја стабилизираме состојбата во енергетиката. Ако настапуваме неодговорно и не се бориме и да ги покачиме сметките 20-30 проценти се ќе поскапи. Замислете што ќе се случи и каков шок ќе биде тоа во делот на инфлацијата – изјави Мицкоски во одговор на прашање по поставувањето камен-темелник на нова детска градинка во скопската населба Расадник во општина Кисела Вода.
Се бориме грчевито, додаде, бидејќи тоа што го наследивме во АД ЕСМ е апокалиптична ситуација.
-Колку што сум информиран и финансиската полиција и МВР и други институции се бават со тоа што се правело многу години наназад и многу скоро од денеска ќе се излезе со јасна информација – порача Мицкоски.
Најави дека ќе се оптимизира производство кое што зависи од АД ЕСМ, поранешно ЕЛЕМ.
-Приходите во АД ЕСМ не се само од продажбата на електрична енергија која што оди кон АД ЕВН, тука се и системските услуги кон МЕПСО. Знаеме од прилика колкави се приходите и оперативните расходи. Ценам дека ќе направиме се да ги оптимизираме и да нема покачување на цената на електричната енергија ниту до тие 3 проценти. Ако мора да се покачи во некои од блоковите, можеби би имало некакво интервенирање во третиот и четвртиот – прецизира Мицкоски.
Тоа го правиме, нагласи, затоа што навистина сакаме на граѓаните да не им го отежнуваме и онака тешкиот живот.
-Ги намаливме трошоците, од прилика за 15-20 проценти на старите долгови, добивме попуст, а новите тендери се од прилика од 15-20 проценти поевтини од тие порано. Е сега вие замислете каде оделе тие 15-20 проценти. Од тоа што го имам како информација точно се знае каде оделе, а многу брзо и јавноста ќе дознае, но ние тоа успеавме да го спуштиме, да го оптимизираме приходот, да ја оптимизираме работата на најголемиот енергетски комбинат РЕК Битола и мислам дека успеваме во сето тоа. Во делот на гас добивме многу пониска цена од таа што се купувала, заштедивме тука 4-5 милиони евра, генерално преку оние попусти коишто ги работевме исто така околу 5-6 милиони евра досега, можно е и уште повеќе да дојдеме до 8-9 милиони евра и на тој начин го оптимизираме и производното и приходното портфолио – појасни Мицкоски.
Косовскиот снабдувач со електрична енергија на македонскиот пазар „Футуре Енерџи Трејдинг“ е пред суспензија. Ваква одлука за опомена во петокот донел националниот оператор на пазарот МЕМО, пренесе Фактор.
„Футуре Енерџи Трејдинг“ е една од компаниите кои влечеа струја од системот на МЕПСО за време на енергетската криза и потоа му останаа должни на националниот оператор кој го организира преносот на електрична енергија во земјата.
Опомената е поднесена на барање на МЕПСО, а причината е „нерегулирана балансна одговорност“. Косовска компанија има само неколку дена рок да го испочитува договорот со МЕСПО, во кој има и анекс од декември 2022 кога на приватните фирми должници им беше одобрена можност да го плаќаат долгот на рати.
„Футуре Енерџи Трејдинг“ во последните две години оствари солидна добивка. Во 2022 на продадена струја од 24 милиони евра, заработи повеќе од 900.000 евра, а во 2023 на приходи од 11,5 милиони евра, има добивка од 650.000 евра.
Оваа компанија на МЕПСО, според објавените должнички фактури за 2021, на националниот оператор на системот за пренос на електрична енергија му била еден од најголемите должници со 298.624.967 денари, односно безмалку 5 милиони евра. Компанијата со седиште во Тетово и во 2022 направила огромни негативни отстапувања со 19.636 мегаватчасови преземени од МЕПСО.
Високата цена на струјата закана за нов бран поскапувања. Од производствената индустрија велат дека за еден месец цената на електричната енергија на отворен пазар е зголемена за над 200 проценти и ако продолжи тој тренд не се сигурни дали ќе можат да ги задржат цените.
Поради ова минатата недела имале и средба со министерот за економија на која истакнале дека поради цените на електричната енергија можеби сега не е време за креирање на т.н. „Новогодишна кошничка“.
Сметаме дека поради состојбата на пазарот со струја не е време за новогодишна кошничка која се планира да биде донесена затоа што нема да има ефект, но се сложивме да учествуваме. Ако овој тренд со цената на струјата продолжи а државата не преземе мерки многу ќе биде тешко да се задржат цените, велат од производствената индустрија.
Од Регулаторната комисија са енергетика појаснуваат дека малите потрошувачи можат да се вратат на регулиран пазар согласно нивните проценки. Многу од нив поради тоа што имаа подобри услови на отворен пазар одлучија да се снабдуваат со електрична енергија од таму, но во последно време цените на берзите почнаа да дивеат и во некои денови надминуваа и 400 евра за мегават час, како што беа на самиот старт на енегетската криза.