Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска, одржа средба со делегацијата на Комисијата за надворешни работи, Дом на пратеници од Парламентот на Чешката Република, која престојува во официјална посета на државава.
На средбата, како што соопшти Министерство за енергетика, рударство и минерални суровини, се разговарало за унапредување на соработката во повеќе области од заемен интерес. Посебен акцент бил ставен на иницијативата на министерката Божиновска за воспоставување директна авионска линија Прага-Скопје, која би ја олеснила поврзаноста меѓу двете земји, поттикнувајќи ја соработката во трговијата, туризмот и бизнисот.
Министерката Божиновска ги потенцирала можностите за проширување на соработката со чешки компании во областа на енергетиката, со акцент на вложувања во обновливи извори на енергија, модернизација на енергетската инфраструктура и воведување иновативни технологии.
Во текот на средбата била разгледана и можноста за воспоставување партнерства помеѓу чешките универзитети и македонските образовни институции, со цел размена на знаења, заеднички истражувачки проекти и отворање на нови можности за студентите од двете земји.
Оваа средба, како што се наведува во соопштението, претставува уште еден чекор во градењето на посилни билатерални односи и продлабочување на пријателството меѓу Чешката Република и Македонија.
Црногорскиот телекомуникациски сектор забележа значајни трансформации по влегувањето на унгарскиот технолошки и телекомуникациски конгломерат 4iG. Со преземањето на Теленор Црна Гора во 2021 година, 4iG донесе подобрување на поврзаноста, ја зголеми конкуренцијата и ги поттикна технолошките иновации.
Една од најголемите промени што ја донесе новиот оператор беше забрзување на дигиталната трансформација во Црна Гора. Претходно, дигиталната инфраструктура и услугите на овој пазар заостануваа зад околните земји.
Компанијата инвестираше многу во мрежната инфраструктура, проширувајќи ја покриеноста со 4G и иницирајќи тестирања за 5G, со план за целосно воведување на 5G во наредните години. Ова брзо трансформирање помогна Црна Гора да стане регионален центар за дигитални услуги, во корист на индустриите како туризмот, финансиите и образованието преку создавање нови можности за раст и иновации.
„Во 4iG, даваме големо значење на пазарите каде што го инвестираме нашиот капитал и експертиза за да поттикнеме силни деловни односи.
Нашата стратегија не позиционираше како лидер, способен да го поддржи развојот и дигитализацијата во сферата на 5G технологиите во Западен Балкан.
Ние сме посветени на воспоставување доверлива и безбедна мрежа за нашите клиенти, истовремено обезбедувајќи нашите инвестиции да даваат одржлив придонес преку супериорни услуги“, нагласи Пал Заранди, раководител на мобилната и 5G-стратегија на групацијата 4iG.
Засилена конкуренција и подобрени услуги е уште една значајна промена стекната со отворањето црногорскиот телекомуникациски пазар. Пред доаѓањето на 4iG, телекомуникацискиот сектор во Црна Гора беше со ниска конкурентност на пазарот, што резултираше со повисоки трошоци за услугите и ограничен избор за потрошувачите.
Доаѓањето на новиот оператор, поттикна промени, се зголемија понудите со предности и поволности за корисниците, конкурентни односно намалени цени и зголемени услуги, понуди и кориснички пакети. Пазарот се раздвижи со тоа што другите оператори започнаа да ги следат и да ги подобруваат своите понуди, што на крајот им беше од корист на потрошувачите со подобри услуги и повеќе избор.
„Како дел од групата 4iG, станавме движечка сила во дигиталната трансформација во Црна Гора, инвестирајќи 40% повеќе ресурси и зголемувајќи ја нашата работна сила за речиси 20% од крајот на 2021 година.
Овие инвестиции го подобруваат искуството на клиентите, го поттикнуваат растот на вработените и поставуваат нови стандарди во квалитетот на телекомуникациите“, изјави Бранко Митровиќ, извршен директор на ОНЕ Црна Гора.
Поставувањето на 4iG на црногорскиот телекомуникациски пазар може да се гледа како преседан за другите пазари на Балканот, отворајќи простор за понатамошни проширувања. Тековните инвестиции на компанијата во подобрувања на мрежата, дигиталните услуги и задоволството на клиентите се очекува да ја подобрат позицијата на Црна Гора како дигитално напредна земја во регионот.
За релативно краток период, присуството на 4iG внесе нови правила на игра и нови стандарди во телекомуникацискиот сектор на Црна Гора. Ефектите се веќе видливи, потрошувачите добиваат подобрени услуги, бизнисите пристапуваат до напредни дигитални алатки. Како што 4iG продолжува да расте, посветеноста на групацијата на иновациите и развојот ветува трајни придобивки за економијата, работната сила и дигиталната иднина на Црна Гора.
Убедливо најголем нето извозник меѓу македонските котирани компании е скопски „Алкалоид“. Од големите производствени компании во големото друштво на извозници се „Макстил“ и „Либерти“, „Вабтек“, најголемата македонска винарија “Тиквеш“, „најголемата прехранбено-кондиторска индустрија „Витаминка“, а од Прилеп на листата секако дека не може без Мермерниот комбинат. Од скопските компании чии акции се котирани на берзата тука се и „Усје“ и „Реплек“.
Наша постојана економска болка е трговскиот дефицит и веќе некако и научивме да живее со тоа. Но Македонија има и своја не толку голема, но одбрана група компании кои се економски патриоти во вистинска смисла на зборот. Затоа што со сите сили и ресурси помагаат да се крепи и одржува конвертибилноста односно вредноста на нашата државна валута – денарот.
А тука особено мислиме на компаниите кои произведуваат дома, користат сопствени ресурси, суровини и полупроизводи, ангажираат домашни стручњаци и наша работна сила на светот му продаваат македонски продукти за кои светот плаќа во конвертибилна валута.
Жетварскиот период стана „искушение“ за производителите на маслинки, бидејќи секоја година во овој период се на работ на нервен слом. Покрај справувањето со климатската криза и растот на цените, тие треба да се справат и со недостигот на работна сила.
Најголем „недостиг“ на работници е забележан во областите како Халкидики, Месенија, Крит и Пелопонез, каде што производството на маслинки е најголемо, а многу семејства се потпираат исклучиво на приходот од маслинки.
Претседателот на Малите задруги на Националниот сојуз на земјоделски задруги, Мирон Хилечакис, за enikos.gr изјави:
„Трагична е состојбата со наоѓање работна сила и оваа година. Според податоците, исчезнати се околу 40 проценти од работниците. Секаде каде што можеме бараме да најдеме луѓе и да ја завршиме жетвата, која почна срамежливо поради сушата“, рече Хилечакис.
Зголемување на дневниците за 60 отсто
Земјоделците се обидуваат да ги откријат причините зошто работниците ги „напуштиле“ иако дневниците се зголемени за речиси 60 проценти.
„Постојано бараме решенија за привлекување работници. Годинава решивме дневницата да ја зголемиме од 50 на 80 евра, што е над сите граници. Сепак, натамошните зголемувања се невозможни бидејќи на крајот, ако продолжиме вака, нема да имаме никаков профит За нас се потребни повеќе работници, бидејќи не можеме сами да ги исполниме потребите на жетвата“, додаде Хилечакис.
Дополнително, според неговите зборови, преку системот за повици од странство не пристигнале голем број сезонски работници. Меѓудржавните договори со Египет и Бангладеш „течат со темпо на полжав“.
Потребно е да се поедностави процедурата и да се намали бирократијата за да можат полесно да дојдат работниците и да ни помогнат“, нагласи претседателот.
Далеку од овогодинешната цел на производство
Целта за годинешното производство од околу 270.000 тони маслинки можеби нема да се постигне, бидејќи, како што истакнува Хилечакис, „долготрајната суша значително ги намали приносите“. Тоа може да доведе до дополнително зголемување на цената на маслиновото масло од јануари, по завршувањето на жетвата.
Проблемот со недостигот на работници не ги засега само производителите на маслинки, туку и сите земјоделци во Грција. „Хилекакис“ предупредува дека производителите на јагоди, портокали и агруми се веќе загрижени, бидејќи постои ризик да останат без работна сила.
„Проблемот не е ограничен само на бербата на маслинките, туку ги погодува и другите земјоделски култури, каде потребата од работници може да биде уште поголема“, заклучува тој.Б92