Category Archives: Истражување

Истражување

Кај Живојно откриена досега НАЈСТАРАТА НЕОЛИТСКА НАСЕЛБА во Македонија – ВЛАХО датира од 64-от век пред новата ера !

Gallery

Д-р Гоце Наумов археолог и едукатор во музеј на Македонија со голема радост објави дека пелагонскиот локалитет Влахо кај Живојно е најстарата неолитска населба во Македонија, основана дури 300 години порано од останатите.

Како што тој самиот наведува резултатите од лабораториските анализи потврдија датирање во 64-от век пред новата ера, што го прави и еден од најраните неолитски локалитети во Европа, објавува Бабам Битола.

Поопширно за Влахо има во Патримониумот објавен на АКАДЕМИА каде е преставен првиот труд за Влахо, после кој ќе следуваат уште неколку труда во еминетни светски археолошки списанија. Со оглед на тоа што Влахо е на различни начини интересен и специфичен локалитет, најавува дека и понатаму ќе ни ги преставува сознанијата од оваа велелепна неолитска населба.

Ова е еден мал извадок од Патрониумот за Влахо.

Основана на падините на планината Ниџе, односно 1,40 километри јужно од селото Живојно на плочеста платформа формирана од реките Базик и Богат Дол, оваа ранонеолитска населба имала клучна улога во процесот на неолитизација, како во Пелагонија, така и во Македонија. Поради тоа во 2020 година започнаа мултидисциплинарните истражувања на локалитетот Влахо во соработка меѓу Центарот за истражувањена предисторијата и Завод и музеј – Битола, а во кого се вклучени повеќе стручњаци и студенти од Завод и музеј – Прилеп, Универзитетот во Базел, Шпанскиот национален совет за наука, Институтот за старословенска култура од Прилеп, Универзитетот во Белград, Институтот за археологија од Тирана, Археолошкиот музеј на Македонија, Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ и Универзитетот „Гоце Делчев“. Овие проучувања континуирано овозможуваат нови податоци за хронологијата, архитектурата, материјалната култура, земјоделството, сточарството и природната околина. Истражувањето на овој исклучително важен локалитет станува уште понеопходно со најавите за можно експлоатирање на јаглен во рамки на неговиот простор, што секако може да доведе до негово оштетување и долгорочно уништување. Затоа, во оваа пригода ќе се направи краток преглед на теренските, кабинетските илабораториските истражувања на Влахо спроведени во 2022 година, додека во следните публикации ќе се приложат дополнителни сознанија од тековното проучување на материјалната култура, хронолошките секвенци, просторното уредувањена населбата, нејзината околина и исхраната нанаселението што живеело во неа. Теренско истражување на Влахово 2022 година Неолитската населба на археолошкиот локалитет Влахо кај село Живојно претставува масивна развлечена тумба со површина од околу 4,5 хектари, додека остатоци од бронзеното време и доцно античкиот период што се регистрираат околу неа, зафаќаат дополнителен простор од ова наоѓалиште. За разлика од 2021 година когаистражувањата на Влахо беа насочени кон утврдување на обемот на неолитската населба и нејзината стратиграфија, во 2022 година ископувањетосе фокусираше на архитектурата и активностите во последните фази на локалитетот, како и надлабочината и густината на археолошките слоевиво нејзиниот централен дел. Овој пристап беше направен со цел да се види на кој начин се организирал животот при крајот на населбата и темелно да се споредува со ситуациите во пораните фази. Затоа, овогодишните ископувања беа поинтензивни во јужната периферија на локалитетот, каде во 2021 година се направија две контролни сонди и се добија информации за целосната стратиграфија во овој дел од населбата. Благодарение на овој претходен увид можеше да се очекуваат архитектонски појави дури и во слоевите веднаш после ораницата. Ваквото присуство на ранонеолитски културни хоризонти после рецентниот слој е мошне ретка појава во Пелагонија, но и воопшто во Македонија, бидејќи локалитетите вообичаено имаат елементи кои може да припаѓаат и на други периоди од предисторијата, а не ретко и на антиката исредниот век. Во случајот со Влахо вакви појави, барем во истражените сонди не се регистрираа, а дури ни рекогносцирањата во рамки на неолитската населба не упатуваат на интензивно присуство на материјал од подецнежните периоди,освен концентрација на бронзено добна и доцноантичка керамика во северната и источната периферија на локалитетот. Поради тоа не изненадува присуството на неолитски архитектонски елементи и материјална култура уште во најгорните слоеви на истражуваните сонди, како во 2021, така и во 2022 година…

Повеќе и извор Академиа

Секоја чест за Д-р Гоце Наумов и неговиот тим

Истражување, Македонија

„Македонциве се народ и местово њивно је Македонија“ – Ѓорѓија Пулевски 1875

Ѓорѓија Пулевски или Ѓорѓи Пулевски е македонски писател на кратки дела, лексикограф, историчар и воен водач. Пулевски е автор на првата печатена македонска граматика и автор на еден од првите речници на македонски јазик.

Роден во селото Галичник, Ѓорѓија од печалбар-ѕидар во Романија до почетокот на 60-те години својот животен пат го продолжува низ разните ослободителни војни и востанија во текот на целата втора половина на XIX век. Тој ја започнува борбата за слобода на својот народ, истовремено учествувајќи во ослободителната борба и на другите балкански народи.

Во продолжение дел од ставовите на Пулевски:“Македонците се староседелци на Полуостровот. Тие го пречекале доселувањето и на Бугарите и на Грците и на Србите.”

– Ѓорѓија Пулевски во 1892 година „Славјаномакедонска општа историја”:

“Со Бога напред, напролет ќе удриме на Турција сите ние синови славомакедонски. Или сите ќе изгинеме, или повторно ќе го издигнеме царството на Александар Македонски!”

– Ѓорѓија Пулевски, во 1875 година:

Народ се вељид људи који е од еден род и кои зборувајед еднаков збор, и који живунајед и се другарад еден со други, и који имајед јаднакви обичаји и песни и весеља; тије људите ји викајд народ, а место во које живувад народ се вељид отечество од тои народ. Така и Македонциве се народ и местово њивно је Македонија. – Ѓорѓија Пулевски, Тријазичник.

Тријазичникот на Пулевски е достапен на следниов линк, посочениот пасус е на 49 страна:

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b0/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%2C_%D0%83%D0%BE%D1%80%D1%93%D0%B8%D1%96%D0%B0_%D0%9F%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8.pdf

Европа, Истражување, Религија

Ликот на Свети Наум се појавил на икона од 18 век на југот во Унгарија – го насликале Македовласите во унгарското царство (Фото)

Gallery

Марта Наѓ, византолог и професорка на универзитетот „Дебрецин“

Професорката Марта Наѓ зборува по повод шестиот меѓународен филмски фестивал „Богородичен покров“, поддржан од Вишеградскиот фонд, кој се одржа неодамна кај нас. Тоа што посебно импресионира во работата на Наѓ, византолог и професорка на универзитетот „Дебрецин“ во Унгарија, е нејзината мисија. Преку нејзините истражувања на историските артефакти, таа им помага на етничките малцинства во Унгарија да си го зачуваат идентитетот. Забележлив е и нејзиниот придонес за македонскиот народ преку научноистражувачката работа посветена на Св. Наум и неговиот култ во Унгарија, кој е прв и единствен труд од ваков вид во светот.

Како се случи да почнете да истражувате за Свети Наум?
– Се сретнав со ликот на Св. Наум пред повеќе од 25 години, кога правев истражувања во Српската православна црква, лоцирана на југот на Унгарија во Ходмезовашархели. Светецот од Охрид се појави на голема хагиографска икона од крајот на 18 век. Насликан е во полна големина, а во заднината се настани од неговиот живот, лекувања, чуда што ги направил. Сликарот на иконата бил од Москополе (денес Воскопој, Албанија), бил член на тајфа што сликала икони и фрески во Унгарското Царство. Се вљубив во таа икона на Св. Наум. Од тоа време ги собирав неговите цртежи и го студирав неговиот живот. Во 2012 издадов книга со наслов „Култот на Св. Наум од Охрид во Унгарија, како манифестација на сочувувањето на етнички идентитет“. Претходно приредив изложба со сто предмети посветени на 1.100-годишнината од упокојувањето на Св. Наум: икони, резби, текстил, релјефи, емајли. Во септември лани приредив уште една изложба со наслов „Св. Наум од Охрид во унгарската современа уметност“.

Кои се најстарите портрети на Св. Наум и каде може да се најдат во Унгарија?
– Во средновековието култот на Св. Наум процветал во неговиот манастир и околу него. Во 18 век, тој култ бил пренесен во Унгарското Кралство од Ароманите, или како што се нарекувале во унгарските архиви, „Македовласи“. Тоа е етничка група што потекнува од домородните народи на Балканот, Тракијците и Илирите, од една страна, и римските освојувачи од друга. Македовласите донеле со себе во Унгарското Царство икони што го претставувале Св. Наум како најпознат светец во нивната татковина. Сликари, најчесто од македовлашко потекло, биле назначени да го насликаат светецот од Охрид. Тоа бил зографот Митрофан, автор на големата хагиографска икона. На една од граничните сцени од таа икона се јавува Св. Наум како монах заедно со Св. Антониј. Таа икона била насликана во раниот 18 век за црквата „Ракеве“. Тоа е најстарата икона што го претставува охридскиот светец во Унгарија. Во текот на целиот 18 век и на почетокот на 19 век, се правеле икони, фрески, резби и цртежи со неговата претстава.

Како култот на Св. Наум придонесува за зачувувањето на етничкиот идентитет на Македонците во Унгарија?
– Православните емигранти сместени во Унгарското Царство во текот на вековите се асимилирале во мнозинското општество. Денес во Унгарија живеат Срби, Романци, Грци, Бугари и унгарски православни луѓе како православни етнички малцинства. Во скорешната територија во Унгарија тие имаат 63 цркви и 11 капели што функционираат. Како дел од литургијата во Кондакот и Тропарот посветени на Св. Наум, православните верници го чествуваат во неговиот летен ден. Можеме да кажеме дека култот на Св. Наум во денешна Унгарија придонесува за зачувувањето на православната вера воопшто.

Од кои делови и кога Македонците имигрирале во Унгарија?
– Македовласите дошле во Унгарското Кралство главно во текот на 18 век откако нивниот најважен град Москополе бил разурнат од османлиските сили во 1788 г. Доаѓале и по воден пат, по Дунав, и по копно. Во Трансилванија се појавиле два века порано, во 16 век, формирале колонии во градови на раскрсници, централни на транзитни линии, како Токај, Мишколц, Ѓонѓос, Кешкемет Ујвидек (денес Нови Сад). Нивната миграција била од толку голем опсег што градскиот совет на Дебрецин ја изразил следнава поплака во еден од своите предлози: „Во рамките на краток период, ќе мора да се бара Унгарија во рамките на Унгарија, и нашата слатка татковина ќе воздивнува чудејќи се како се претворила од Унгарија во Македонија“.

Кои се најважни иконографски претстави во историјата?
– Во делата, Св. Наум бил насликан и во источен (икони, фрески) и во западен (резба, слики во масло) католички стил. Вкупно 42 претстави му биле посветени на светецот од Охрид. Во 1726, Власите од Мишколц воспоставиле капела во чест на Св. Наум и може да се претпостави дека Македовласите што живееле во Ѓонѓос исто си ја посветиле црквата на Св. Наум. Најголем број од претставите за Св. Наум се зачувани во овие цркви. Но и други православни цркви зачувале негови претстави, како Ходмезоваршахели и Пешта. Денес најголем број од иконите на Св. Наум се изложени во православните музеи во Сентандреј, Кечкемет, Мишколц. Фрески што го претставуваат Св. Наум може да се видат во црквите во Ракева и во Шекесфехервар. Две резби од 1743 г. од Христофор Жефар(ович), нашироко познат мајстор од периодот и регионот, се многу над делата од периодот и се полни со содржина и со висок квалитет. На нив може да се види и македонскиот пејзаж, градот Москополе, езерото во Охрид, манастирот основан од Св. Наум и населбите (Пештани, Заум, Подградец) што го опкружуваат манастирот. Резбарот ги засилува врските на Македовласите кон нивната не сакајќи заборавена татковина и помага во зачувувањето на нивниот етнички и религиозен интегритет. Резбите на Жефар одиграле особено значајна улога во култот на Св. Наум. Пред да се појават тие, култот на Наум бил ограничен на околината на охридскиот манастир. Резбите на Жефар ја кренале таа традиција многу над локален култ.

Дали култот на овој светец се негува во други земји со доминантна католичка и други религии?
– Јас работам во универзитетот „Дебрецин“ во Унгарија. Според тоа што јас го знам, Унгарија е единствената западнокатоличка земја во која се негува култот на Св. Наум.

Дали Св. Климент и Св. Наум биле родени браќа, има ли нови податоци по ова прашање?
– Св. Наум бил еден од седмочислениците, како ученик и сопатник на словенските апостоли, Кирил и Методиј. Учениците ги придружувале своите господари на нивната мисија во Моравија, Рим, Панонија. Но откако стигнале на дворот на бугарскиот цар, изворите не кажуваат ништо за нивната поврзаност. Може да биле многу блиски пријатели. Климент служел на погребната церемонија посветена на Св. Наум во манастирот во Охрид во 910 г.

Има ли луѓе во Унгарија што го носат името Наум, се слави ли неговиот ден во вашата традиција?
– Православните етнички групи во Унгарија го слават во нивните литургиски практики, исто како што правеле и во 18 и раниот 19 век. Досега не сум сретнала православен верник во мојата земја што го носи името Наум. Благодарение на мојата книга, култот во Унгарија е оживеан. Уметниците сликаат икони, прават релјефи и емајли посветени на светецот од Охрид. Пред неколку години, исто така, беше оформен хор „Св. Наум“ во црквата во Мишколц.

Зорица Соломан Костовска, основачка на фестивалот „Богородичен покров“ – текст од весникот НоваМакедонија.

Истражување, Македонија

„Документ од 1942 покажува дека во Корча живееле Македонци“

Во напис под наслов „Кога документите зборуваат и Боговите молчат, ама не и Бугарите” македонскиот весникот во Албанија „Илинден” објавува допис од 1942 година зачуван во албанскиот државен архив, во кој стои дека во префектурата Корча, во чии рамки е и Мала Преспа, не живеат ниту Бугари ниту Срби.

-Кога зборуваме за атакот кој со децении го прави Бугарија врз Македонците во Албанија со цел тие да се изјаснуваат за Бугари, а во интерес на вистината треба да посочиме дека бројни Македонци во Албанија оставиле свои сведоштва. Од нив многу јасно се гледа дека тие никогаш и никаде не пишувале дека се Бугари, стои во написот.

Напротив, стои понатаму, многу јасно сведочат за нивното македонско национално чувство.

– Во оваа прилика ќе наведеме податок кој говори многу за положбата на Македонците во различните временски периоди. Во книгата „Мала Преспа“ од Гуре Дума, објавена во Скопје во 2005 година на страницата 72 пишува: „До 1930 година, во размената на писмата меѓу печалбарите и домашните се пишувало на македонски јазик, но со грчки букви, а од 1930 до 1945 година, писмата се пишувале на македонски јазик, но со албански букви, наведува авторот на написот.

Се заклучува дека ова доволно говори дека во периодот меѓу 1930 и 1945 година, Македонците во Албанија воопшто не го употребувале бугарскиот јазик, ниту бугарска азбука.

Според весникот, за непостоење на Бугари во Албанија говорат и податоците во многуте документи а дел од нив се наоѓаат во Управата на државниот архив во Тирана.

Се посочува дека еден официјален документ од 7 октомври 1942 година, зачуван во архивот, потврдува дека немало Бугари во префектурата Корча. Во документот пишува „Кралство Албанија – Чест ни е да ве информираме дека, во околината на оваа префектура, нема Бугари, ниту Срби алогени жители, од споменатите”, и е потпишан од заменик префектот Димитер Јовани.

– Се разбира, овој и ваквите документи, како и сведоштвата на Македонците од Албанија не значат ништо за Бугарите, кои со фалсификати и од позиција на членка на ЕУ, успеа со уцени кај албанската власт да издејствуваат да се измисли непостоечко бугарско малцинство во Албанија, констатира весникот „Илинден”.

Здравје, Истражување

Вештачка крв првпат е пренесена во човек (Видео)

Video

Крв направена во лабораторија првпат е пренесена во човек, а тоа – како дел од новото клиничко тестирање вештачка крв во светот.

Тоа било мало количество крв, за да се дознае како телото ќе реагира на неа. Научниците веруваат дека трансфузијата ќе продолжи да се заснова на дарувањето крв, но тука нивната цел е да се направат ретки крвни групи. Тоа им е најпотребно на оние луѓе кои зависат од чести трансфузии за ретки болести, како што е тн. српеста анемија, каде што ако крвта не е целосно соодветна, тогаш телото не ја прифаќа и третманот не е успешен.

Професорката на британскиот Универзитет на Бристол, Ешли Тој истакна дека во Велика Британија, вообичаено има само 10 луѓе кои можат да даруваат крв на оние кои имаат исклучително ретка крвна група.

Научници од универзитетите во Бристол, Лондон и Кембриџ и Националниот здравствен систем на Велика Британија се занимавале со лабораториско производство на крв. Процесот на производство трае три недели, т.е. додека крвните зрнца не се во состојба погодна за трансплантација.

Во клиничкото тестирање учествуваат две лица, а целта е да се тестира крв меѓу најмалку 10 здрави луѓе. За минимум четири месеци испитаниците ќе примат две дози крв од пет до 10 милилитри. Првата доза ќе содржи природна крв, а втората ќе содржи крв создадена во лабораторија. Научниците очекуваат дека лабораториската ќе биде дури и подобра од природната крв.

Сепак, постојат и одредени финансиски и технолошки предизвици во лабораториското производство на крв. Многу веројатно, ќе бидат потребни уште многу истражувања за да се стигне до потребните количини.

Повеќе информации за вештачката крв и целта за нејзина примена на следново видео:

Истражување

БУГАРИТЕ ИМАЛЕ ФОНД ЗА ПОТКУП НА МАКЕДОНЦИ, одвојувани и по 5 милиони франци

Министерскиот совет на Бугарија во 1890 год., назначува комисија којашто поднесува пропагандна програма која е усвоена од Народното собрание во Софија на 11.11.1891 година.

Ова го открива македонскиот дипломат Стево Симски во неговите дипломатски белешки.

,,За реализирање на посочената програма одвоени биле 5 (милиони) и 500 илјади франци (25% од буџет на Бугарија за 1892 год.).

Наведената сума била искористена и за:


– 2. 500 000 франци, за поткупување видни чиновници на Високата Порта и канцеларијата на дворецот во Цариград;

– 800 000 франци, за поткупување видни чиновници од власта во етногеографска Македонија и

– 150.000 франци за поткуп на чорбаџии во градовите и селата”, пишува Симски во својата Дипломатска белешка од 2015 година.

Колкав е буџетот на актуелната бугарска влада за поткуп во Макеоднија сега не е можно да се дознае затоа што во сегашната пропаганда се вклучени различни државни, тајни и граѓански субјекти.

Истражување

Поинтелигентните луѓе пијат повеќе алкохол и не се по спортувањето

Иако можеби е логична помислата дека поинтелигентните луѓе живеат поздраво и повеќе се грижат за сопственото здравје, неодамнешните истражувања покажуваат дека тоа не е така.

Истражување спроведено од психологот Сатоши Каназава од Лондонската школа за економија и политички науки ги испитуваше карактеристиките и вредностите на луѓето со висока интелигенција. Резултатите покажаа дека поинтелигентните луѓе се залагаат за помодерни, полиберални вредности, а исто така се помалку религиозни од помалку интелигентните луѓе.

Кога станува збор за полиберален начин на живот, истражувањата покажаа дека луѓето со повисок коефициент на интелигенција почесто остануваат будни до доцна навечер и почесто пијат алкохол, иако умерено, отколку луѓето со понизок коефициент на интелигенција. Исто така, тие помалку се вклучени во физички активности.

Сатоши Каназава ги објаснува овие резултати со „теоријата на саваната“, која вели дека луѓето со повисок коефициент на интелигенција подобро се справуваат со ситуациите и настаните во модерниот живот, додека мозокот на помалку паметните луѓе често има проблеми со достигнувањата кои се релативно нови во еволутивна смисла и затоа таквите луѓе живеат поконзервативно.

Како резултат на тоа, помалку интелигентните луѓе пијат помалку алкохол и повеќе се движат. Имено, алкохолот и седентарниот начин на живот, според теоријата на саваната, се резултат на помодерното живеење, па помалку интелигентните луѓе поретко ги практикуваат.

index.hr

Истражување, Свет

Гробот на Свети Никола пронајден под црква во Турција е огромно наследство за археолозите

Gallery

Гробницата на Свети Никола беше откриена откако археолозите открија остатоци од античка црква во Турција, која била потопена од подигањето на нивото на морето во Средоземното Море во средниот век.

Светиот лик, кој живеел помеѓу 270 и 343 година од нашата ера, е најпознат по неговото наследство од пари што им ги дал на сиромашните, а особено по приказната за тоа како на три девојки им подарил вреќи со злато за да ги спаси од проституција.

На врвот на античката базилика била изградена уште една црква за да го заштити гробот на светителот, но археолозите дури неодамна го откриле мозаикот и камениот под од претходното светилиште. Ова ги доведе до последното почивалиште на Свети Никола.

Тимот што го откри ова тврди дека Свети Никола живеел и умрел во Турција.

Археолозите со години работат на локалитетот, внимателно отстранувајќи ги подовите од црквата Свети Никола која се наоѓа во Турција. Отстранувањето ги откри подовите на првобитната црква која била изградена по смртта на Свети Никола во 343 година.

Оригиналната основа беше откриена во 2017 година кога истражувачите користејќи електронски истражувања пронајдоа дупки под подот на црквата.

Византиската црква изградена на антички темели била место за молитва за православните христијани помеѓу 5 и 12 век и е опкружена со статуи на Свети Никола. Исто така, во 1982 година беше додаден на списокот на светско наследство на УНЕСКО.

Тимот најави дека можеби го пронашле гробот на Свети Никола, но се уште работат на внимателно отстранување на подот од византиската црква за да не се оштети.

Осман Еравсар, шеф на провинцискиот одбор за зачувување на културното наследство во Анталија, изјави за новинската агенција Демирорен минатата недела: „Првата црква беше потопена со издигнувањето на Средоземното Море, а неколку века подоцна беше изградена нова црква. одозгора.Сега стигнавме до остатоците од првата црква и подот по кој чекореше свети Никола“.

Свети Никола, кој е познат по подароците и милосрдието на сиромашните, е роден во селото Патара од богати родители кои починале во епидемија и му оставиле големо богатство на својот син. Како благочестив христијанин, Свети Никола го следел Исусовото учење да го продаде целиот свој имот и да им го дава на сиромашните – и тој го направил.

Сепак, овие идеи не се претставени во историски документи, туку споделени во приказни. Станал епископ во IV век, но набрзо бил затворен од римскиот император Диоклецијан во време кога христијаните биле прогонувани, а потоа ослободени под власта на Константин Велики.

Записите покажуваат дека Свети Никола бил погребан во црква изградена на негово име, но точното место на неговото тело отсекогаш било мистерија. Истражувачите сега веруваат дека во времето на неговата смрт во 343 година од нашата ера, Свети Никола бил погребан во црквата во Демре, каде што лежел невознемирен до 11 век.

Останките стари 1.674 години претходно се веруваше дека биле прошверцувани во италијанскиот град Бари од трговци во 1087 година. Меѓутоа, турските археолози сега сугерираат дека погрешните коски биле отстранети – а оние што отишле во Италија му припаѓале на анонимен свештеник.

Тој бил погребан во неговата црква, а до 6 век неговото светилиште станало познато. Откривањето на гробницата ја решава мистеријата за тоа каде бил положен светителот, а тимот неодамна открил фреска на Исус Христос.

Византиската црква исто така повеќепати била оштетена и обновувана во текот на 8 и 9 век. Исто така, беше потопен и закопан, останувајќи скриен со децении додека не беше повторно откриен во 1956 година.

Истражување

БЕБИЊАТА ИМ СПИЈАТ НАДВОР, и на минус 30 – опасно или добра рутина ?

Ако патот ве однесе до Шведска, Данска, Финска и забележите дека многу бебиња спијат безгрижно во своите колички надвор, иако времето можеби не е идилично, всушност е екстремно студено, немојте да се чудите! Ова е вообичаена практика во земјите од северна Европа, а температурата под нулата не ги спречува родителите да ги остават своите бебиња на тераса, игралиште, пред продавница или ресторан …

Додека родителите пијат кафе или купуваат секојдневни потреби, бебињата во Скандинавија спијат надвор, а има дури и посебни зони само за детски колички.

Идејата за „спиење на ладно“ потекнува од Финска на почетокот на 20 век, кога стапката на смртност кај бебињата била многу висока. Арво Илпо, педијатар, укажал на тоа дека децата не треба да поминуваат многу време во мали, затворени и лошо проветрени простории бидејќи затоа се повеќе склони на вируси и бактерии. Верувал дека децата уште од најраните денови од животот треба да се зајакнат за да ја издржат суровата финска клима. Неговите методи го донесоа посакуваниот ефект.

Тамошните експерти истакнуваат неколку предности од дремка на свеж, леден воздух:

1. Подолг и подобар сон

Тим фински научници предводени од Марја Торула тврди дека децата кои спијат надвор поминуваат од 1,5 до 3 часа во сон, додека децата кои спијат внатре спијат само 1 до 2 часа. По дремката надвор, тие се далеку посвежи, поенергични и подобро јадат. Покрај тоа, побрзо заспиваат ноќе. „Ограниченото движење заради облеката веројатно го продолжува спиењето, а студената средина дозволува да не се прегреат“, вели Торуло за Би-би-си, додавајќи дека нејзиното истражување покажало дека -5 степени е најдобрата температура за спиење на отворено, иако некои родители со кои разговарала децата ги изнесуваат на спиење дури и на -30!

2. Подобар имунитет

Спиењето надвор не го зголемува ризикот од инфекции, дури и децата кои дремат на студ имаат поефикасен имун систем и многу поретко се разболуваат.

3. Вложување во иднината

Оцврснувањето на децата од најрана возраст води до подобар академски напредок кога ќе почнат на училиште. Тоа, пред се, се должи на фактот што се поотпорни на болести, па многу помалку ги пропуштаат часовите. Секако, Скандинавците ја прескокнуваат оваа практика ако квалитетот на воздухот во нивната област е лош или има премногу смог. „Мислам дека е добро да бидат на свеж воздух. Особено во зима кога има многу вируси … Децата се поздрави“ „Мислам дека е добро за нив да се на свеж воздух. Особено во зима кога кружат многу вируси… „Мислам дека е добро да се на свеж воздух. Особено во зима кога кружат многу вируси… Децата се поздрави“, вели Лиза Мардон за Би-би-си во Стокхолм. Нејзините три деца спијат надвор од раѓање.

Најмладиот Алфред своевремено надвор спиел и два пати на ден, а кога наполнил две години, тој спиел надвор еднаш дневно по час и половина. Мајката на Лиза го правела истото со неа кога била бебе. А и таткото на Лиза, Питер, мајка му го оставила во количка пред куќата, а го внесувала внатре дури кога температурата ќе падне на -10.

И денес, повеќето градинки во Шведска ја негуваат оваа рутина, па не е реткост да се видат редови на детски колички наредени на снегот за спиење. Има дури и предучилишни установи каде децата целото време го поминуваат на отворено, од 9 до 15 часот. Децата на свеж воздух прават се што би сакале и во затворен простор, а внатре влегуваат само за време на оброците или кога е невообичаено студено.

„Многу е важно децата да имаат нешто волнено облечено најблиску до  телото, топла облека и топла вреќа за спиење“, вели Мартин Јарнстром, директор на една шведска градинка.

Експертите се поделени околу тоа дали оваа скандинавска практика има основа во реалноста и дали децата кои спијат на отворено навистина „заработуваат“ помалку настинки и слични состојби. Педијатарот Маргарета Блену нагласила дека извештаите на Шведската агенција за заштита на животната средина покажуваат контрадикторни резултати.

„Во некои студии, открија дека децата од предучилишна возраст кои главно поминуваат многу време надвор, не само додека дремеле, имале помалку отсуства од оние кои поголемиот дел од времето го поминувале во затворени простории. Во други студии, немало разлика“, рекла таа.

Истражување, Македонија

Потребен ли е задолжителен воен рок за младите во Македонија?

Поделени мислењата за служењето задолжителен воен рок.

Откако минатата недела од Министерството за одбрана сооштија дека нема никакви планови, ниту консултативни процеси за враќање на задолжителното служење воен рок, темава повторно се актуелизираше.

Одлуката за професионална војска ќе продолжи да се применува, истовремено исполнувајќи ги сите обврски на државата кои произлегуваат од членството во Алијансата, порачаа минатата недела од ресорното министерство.

Дел од граѓаните на социјалните мрежи бараат да се врати задолжителниот воен рок како во минатото, но има и такви кои сметаат дека тоа ќе биде дополнително оптоварување на државниот буџет.

– Редовно служење на воен рок, бара многу повеќе пари. Треба да се обезбедат ресурси, згради, услови, храна, вели еден граѓанин. 

-Апсолутно да, потребно е враќање на задолжителниот воен рок, меѓутоа доволно е само 90 дена, односно 45 обука до заклетва и 45 дена примена и пракса. Се друго е само губење време, непотребен трошок и броење цифра, смета друг. 

-95% незнаат кревет да наместат и облека да скоцкаат. Војска обавезно по завршување на средно училиште. И машко и женско. Да се стекнат обавезно секој дневни навики, гласи еден коментар на социјалните мрежи. 

-Не е мал интересот за доброволно служење во Армијата.

Доброволното служење на воен рок во Армијата се врши во три упатни рокови: февруари, јуни и октомври, во една календарска година, во времетраење од 3 месеци и се служи во касарната „Алексо Демниевски-Бауман“ во Велес.

Тримесечното служење војска би ги подготвило младите идни кадри, а земјава би добила многу, порача началникот на Генералштабот на АРМ, Васко Ѓурчиновски, во гостување во дебатниот магазин „Click Plus“ на ТВ21.

– Би добиле оспособување на кадрите за било какви можни ангажирања во случај на пожар, поплави, земјотреси. Би ги подготвило за сите овие предмалку што ги споменав карактеристики, на почитување на хиерархии, субординација, едно старешинство, помлад постар, вештини кои сите вие повозрасните генерации сте ги стекнале додека служевте воен рок – вели Ѓурчиновски.

Началникот вели дека тоа е местото каде нас сите различности ни се спојуваат.

Но, што коментираа граѓаните на социјалните мрежи:

https://twitter.com/Vajldy/status/1577308036342890498?s=20&t=YxxMVminGdBb7aXa4f_NHA