Јавното комунално претпријатие „Комуналец“ , во соработка со Општина Битола, Министерството за животна средина и просторно планирање, а со поддршка на шведската заедница на локана самоуправа САЛАР Интрернационалн, денеска официјално го започна процесот на селектриање на отпад. На жителите на населбата Јенимаале им беа доделени канти за селекција на пластичен смет.
Селекцијата на отпад и можноста за рециклирање и добивање на сосема различнo материјално добро од отпадот е светски тренд, за кој во Македонија се зорува многу, а генералниот впечаток е дека не се делува исто толку. ЈП„Комуналец“ со денешната активност го надмина ваквиот впечаток – започна активност со која на граѓаните на Битола ќе им додели 1.212 канти за смет, 59 контејнери со различна боја , а за дополнителна селекција на отпадот.
„Проектот е предвиден во три фази. Во првата фаза, тука, во населба Јенимаале ќе се доделат 606 канти за селекцијана пластика кадешто секо домаќинство ќе добие канда со жолта боја кајшто е наменета за селекција на пластика. Ќе се подигнува организирано еднаш во месецот на почеток, а согласно со потребите, подоцна би се подигало и побрзо. По завршуавњето на оваа започнуваме со втората фаза , во населбата во поранешната касарна во станбените згради ќе се доделуваат контејнери – сини и жолти, сините за подигнување на хартија, жолтите за пластика и, третата фаза ќе биде за доделување на други 606 сини канти овде, за дополнителна селекција на хартија “ – рече Горан Степановски, директор на ЈКП „Комуналец“ .
Ова е општински чекор кон подигнување на свеста на населението во општината за толку зборуваниот светски тренд, а наскоро и да знаеме дека секој отпад може да е продукт, вели директорот Степановски. Освен општината, во обезбедувањето на кантите за смет е вклучено и министерството за животна средина, а доделивањето треба да заврши во февруари, в година. Селекцијата на отпадот е од поодамна започната во градот, но овој модел мора да го користиме сите во градот, вели битолскиот градоначалник.
„Сето е ова се почетоци на едно селектирање на отпат што го имаме и процес кој треба да го усовршиме и да го подигнеме на повисоко ниво; со едукација на граѓаните, еве со распределба на контејнери а со цел новата депонија, од југозападниот е пелагонискиот регион која треба да биде на територијата на општина Новаци, да воспоставиме еден систем, конечно да влеземе со еден дел во Европа и тој модел да го рашириме во останатите делови на градот, да отпочнеме нешто. Затоа што навистина, се работи и за менталитет, се работи и за едукација на граѓаните, а секој отпад е корисен, секој отпад може да се искористи и, во таа насока еве отпочнуваме , со поддршка на САЛАР и на Министерството за животна средина. “ – рече градоначалникот на Битола д-р Тони Коњановски.
Доколку селекцијата се спроведува доследно, тоа е чекор повисоко на скалата „европски“ град со „европски граѓани“ за Битола.
„Она што ние како граѓани на Битола за почиста животна средина треба да го направиме тоа е тоа, да бидеме одговорни , кон нашиот град, кон сопствената улица , маалото, сопствениот дом и нашите деца, да покажеме со сопствен пример како се селектира , како се рециклира во некоја друга фаза и тоа што сите го прават во Европа да го правиме и ние“ – додаде градоначалникот.
Додека траеше формалното доделување и регистрирање на граѓаните кои од денеска ќе селектираат пластичен отпад, со нив зборуваа претставници на Шведската заедница на локална самоуправа САЛАР. Пеле Халбер е жител на градчето Јавле, 200 километри оддалечено од Стокхолм, дел од САЛАР интернационал. Вели, во Шведска започнале со рециклирање во 90години од минатиот век. ( и не им било лесно)
„Можеби една од најважните работи е промената на однесувањето на луѓето. Комуникацијата со нив, едукацијата и местото кадешто ќе се одлага отпадот. Може да кажам дека и ние кога почнавме бевме на истата позиција како што е сега Македонија. Имавме многу работа и не чекаше долг пат, но сега само 1% од отпадот се одлага во депониите. А сепак, мора да се работи на секојдневна комуникација со луѓето, затоа што иако знаат, не секој го прави тоа.“ – рече тој.
Од „Комуналец“ денеска со кантите за смет на жителите на Јенимааел им поделија и едукативни флаери кои директно посочуваат кои производи, смет од амбалажа и слично треба да се одлага во различните канти. Едукацијата на населението ќе им започне од најмладите.
Под влијание на циклонска активност со центар над Средоземјето, како и на голема влажна и многу постудена воздушна маса од север, почнувајќи од петок, и за време на викендот во Македонија времето ќе биде облачно и студено со врнежи од дожд на ниските, и од снег на повисоките места и на планините. На многу места врнежите ќе бидат обилни и локално ќе наврнат над 40/50 литри на метар квадратен воден талог, вели метеорологот Славчо Попоски.
„Поради влијанието на студената воздушна маса од север, повремено, и особено во западните и во северните предели од Македонија, врнежите од дожд ќе преминуваат во врнежи од влажен снег и во пониските места (градовите). Сето ова ќе биде проследено со ветер од северен и од североисточен правец, и истиот повремено ќе засилува на интензитет.
Во Скопскиот регион исто така за време на овој период ќе има врнежи од дожд, повремено обилни, додека на околните планини врнежите ќе бидат од снег. Повремено врнежи од снег ќе има и во повисоките предели од котлината, и тоа особено во текот на ноќта петок кон сабота, како и во сабота, кога услови за краткотрајни врнежи од дожд и од снег ќе има и во пониските предели од Скопската котлина.
Сето ова ќе услови на планините да дојде до значително формирање на снежна покривка (над 50 cм, локално и повеќе). На повисоките места таа ќе биде со висина од 20 до 30 цм, локално и повеќе, додека на пониските места (градовите) особено во северните и во западните предели понекаде со висина од 10 до 20 cм, а можно е и повеќе.
Во Скопскиот регион, снежна покривка ќе се формира на околните планини, како и во повисоките предели од котлината.
Мора да напоменам дека поради очекуваниот влажен снег во пониските места во погоре споменатите предели, можни се проблеми поради тежината на истиот. На планините ќе има услови и за појава на снежни наноси, па доколку патувате низ планинските превои, препорачуваме да бидете премногу внимателни како управувате со вашето возило.
Што се однесува пак до температурите, тие значително ќе опаднат, особено дневните и ќе се искачуваат во интервалот од 0 до 8 степени во најтоплите југоисточни предели, а наутро тие ќе се спуштаат во интервалот од -3 до 5 степени. Во Скопје температурата за време на овој период ќе се искачува во интервалот помеѓу 2 и 5 степени“, вели тој.
Министерот за правда, Игор Филков, денеска оствари средба со амбасадорот на Република Чешка, Јарослав Лудва, на која беа разгледани повеќе теми од заеднички интерес. Средбата се одржа во духот на зајакнување на билатералната соработка, со посебен акцент на реформите во правосудството и европската интеграција на државата.
Амбасадорот Лудва ја истакна континуираната поддршка на Чешка за интеграцијата на Северна Македонија во Европската Унија, нагласувајќи дека реформите во правосудниот сектор се клучен елемент за напредокот на земјата на европскиот пат.
Министерот Филков информираше за тековните и планираните активности во правосудниот систем, со посебен осврт на реформите во Судскиот совет и Советот на јавни обвинители. „Дигитализацијата на судскиот систем е од суштинско значење за обезбедување транспарентност и ефикасност,“ изјави Филков, дополнувајќи дека ова е значаен дел од Развојната секторска стратегија за правосудството 2024-2028.
Филков ја изрази својата благодарност за поддршката на Чешка и ја нагласи важноста на билатералната соработка за подобрување на правниот систем. Тој истакна дека реформите во правосудството не се само национален приоритет, туку и предуслов за унапредување на демократијата и владеењето на правото.
Средбата заврши со согласност за продлабочување на соработката меѓу двете држави, особено во делот на правосудните реформи и усвојувањето на најдобрите европски практики.
Во Офицерскиот дом во Битола денес се одржа Третата годишна средба на архитекти и архитекти урбанисти, организирана од Комората на овластени архитекти и инженери. Настанот се одвиваше под темата „Границите на архитектурата“ и собра стручњаци од земјата и странство за дискусија за улогата на архитектурата во современото општество.
На отворањето на средбата присуствуваа значајни имиња од областа, вклучувајќи ја и претседателката на комората, Кристинка Чулак, како и заменик министерката за транспорт Калтрина Зеколи Шаќири. Посебен акцент на настанот стави градоначалникот на Битола, Тони Коњановски, кој со својот говор ги поздрави присутните.
„Битола е град со богато културно наследство и архитектура која зборува за нашето минато, но и претставува основа за иднината. Вашите креации се многу повеќе од објекти – тие се просторите во кои живееме, работиме и соништаме,“ истакна Коњановски.
Тој ја потенцираше важноста на соработката меѓу локалната самоуправа и стручната фела, нагласувајќи дека архитектите и урбанистите имаат клучна улога во одржливиот развој на општините. За време на настанот, Комората му додели плакета на градоначалникот за неговиот придонес во афирмацијата на архитектурата и за проектите поврзани со Офицерскиот дом.
Во рамките на средбата, свое обраќање имаше и заменик-градоначалникот на Париз, Кристоф Најдовски, кој сподели искуства за планирањето на зелени површини и нивната улога во урбаното живеење.
Средбата, која продолжува и утре, отвора нови перспективи за креативен пристап во архитектурата, а Битола повторно се докажува како центар за споделување идеи и градење визии за иднината.