Македонија

СИТЕ ЗБОРУВААТ ЗА ГРЕНЛАНД, НО ШТО ЗНАЕМЕ ЗА НЕГО? Еве се што не сте знаеле за островот кој е во центарот на вниманието на Трамп

Гренланд, најголемиот остров во светот, деновиве беше во центарот на вниманието на јавноста бидејќи американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека би било добра идеја САД да го купат.

Тоа предизвика бројни реакции, пред се од данските власти, бидејќи Гренланд се смета за автономна данска територија.

Можеби ќе ве интересира

Додека дипломатите дебатираат за овој контроверзен предлог, можеме да потсетиме на неколку интересни факти за арктичкиот остров.

Географски, Гренланд е дел од Северна Америка, но се смета за европска територија. Од 9 век, со неа владеат две колонијални сили – Норвешка и Данска.

Гренланд најмногу се потпира на риболов, а Данска значително придонесува во нејзиниот буџет – најмалку 60 проценти.

Областа е исто така богата со нафта, гас и ретки минерали.

Континуираниот ден таму трае два месеци, а 80 отсто од островот е покриен со вечен мраз, кој во некои делови е дебел околу четири километри. Сепак, ова се менува и поради глобалното затоплување.

САД долго време го гледаа Гренланд како стратешки важна точка и воспоставија база таму за време на Студената војна.

Најголемиот остров на светот

Гренланд зафаќа површина од 2,16 милиони квадратни километри, вклучувајќи неколку острови лоцирани во близина на брегот.

Иако само мал дел од островот не е покриен со мраз, тој сепак е со големина на Шведска.

Гренланд е дом на околу 56.000 луѓе, што го прави една од земјите со најмала густина на население.

Порано беше навистина зелено.

Со поголемиот дел од нејзината територија покриена со снег и мраз, арктичката нација ја зрачи белата боја.

Но, како Гренланд го доби името „Гренланд“? Кога Ерик Црвениот, исландски убиец, бил протеран на островот, тој го нарекол зелен со надеж дека ќе привлече доселеници.

Сепак, според научниците, Гренланд некогаш бил навистина зелен, иако тоа било пред повеќе од 2,5 милиони години.

Една нова студија откри дека античката земја била замрзната милиони години под околу 3 километри мраз.

https://tas-mk.toboads.com/ads.php?b=1&rq=afd2c11d-36c9-655d-409c-84a70b73fb50&vt=a53bb01f-420c-4300-8933-3ffb45c6b15d&isf=false&zn=6e0ce682e&tm=0&af=320×0&fv=undefined&nw=0&co=1&vh=658&vw=390&asc=0&srf=https%3A%2F%2Ffaktor.mk%2Fsite-zboruvaat-za-grenland-no-shto-znaeme-za-nego-eve-se-shto-ne-ste-znaele-za-ostrovot-koj-e-vo-centarot-na-vnimanieto-na-tramp&rf=https%3A%2F%2Ffaktor.mk%2Fnovata-vlast-go-menuva-zakonot-za-stranci-za-da-mu-olesni-na-behtel-i-enka-za-nosenje-stranski-rabotnici—eve-koi-s-otstapki-kje-bidat-napraveni-za-strateshkiot-partner&loc=eq-srf&rn=89ee58bb-f5e2-8861-e745-79075de43995&ct=67f74489-81cb-29ca-584c-fa26369752b6&c=hA_c_0_427158d7&ah=0&L=b2f8f3a2-c400-4174-aac3-0f4208ddccb1&afs=undefined&sck=935f59105271ddac1e9ab4bddb2cbac59eb5314f&

Гренланд е автономна земја.

Гренланд е автономна земја во рамките на Кралството Данска. Иако е поблиску до Северна Америка, тој е политички и културно поврзан со Европа веќе еден милениум.

Данска има колонија на Гренланд од 1721 година, а таа стана дел од таа земја дури во 1953 година.

Подоцна, постепено им беа дадени поголеми овластувања, а според новата структура, Гренланд може да преземе поголема одговорност. Се очекува и во иднина да се одржи референдум за независност.

Историја долга 4.500 години

Историчарите тврдат дека првите луѓе пристигнале на Гренланд околу 2500 година п.н.е. Група доселеници наводно умрела таму, а подоцна биле наследени од други групи од Северна Америка.

Исланѓаните почнале да се населуваат на почетокот на 10 век, но и тие исчезнале до крајот на 15 век.

Инуитите пристигнале на Гренланд од Азија во 13 век, а нивната лоза преживеала до денес. Повеќето од денешните жители се директни потомци на тие доселеници и сè уште почитуваат некои вековни обичаи.

88 проценти од населението се Инуити или луѓе со мешано данско и инуитно потекло.

Тие не сакаат да ги нарекуваат Ескими, туку Инуити или Калаалити бидејќи зборот Калалит на нивниот јазик значи Гренланѓанец.

На Гренланд нема патишта.

Иако зафаќа површина од 2,16 милиони квадратни километри, таму нема патишта или железнички системи.

Има патишта во градовите, но тие завршуваат во предградијата.

Патувањето меѓу градовите е со авион, брод, хеликоптер, моторни санки или санки со кучиња.

Чамците се најпопуларно превозно средство, па така во лето можете да видите голем број локални жители кои крстарат по фјордовите.

Риболов и ловење китови

Главната индустрија на Гренланд е риболовот. Земјата увезува речиси сè освен риба, морски плодови и други животни што може да се ловат на островот, како китови и фоки.

Секоја административна единица има одредена квота кога станува збор за лов на китови, фоки и риби, за да не се загрозени видовите.

Синиот кит не смее да се лови бидејќи е заштитен, а неговото месо и месо од фоки не може да се извезуваат, туку може да се консумираат само локално.

Живописниот главен град

Речиси една четвртина од населението живее во главниот град Нукуалофа. (Нук). Тој е најголемиот град и содржи бројни музеи, интересни кафулиња и бутици.

Се препорачува посета на Националниот музеј на Гренланд, Музејот на уметност Нук, Домот на културата Катуак…

Градот е опкружен и со мрежа од фјордови, па затоа се популарни и екскурзии во природа.

Полноќно сонце

Сонцето не заоѓа од 25 мај до 25 јули и во тој период е видливо на небото. Полноќното сонце е интересен природен феномен кој секој треба да го доживее барем еднаш во својот живот.

Најдолгиот ден во годината, 21 јуни, е национален празник – кога мештаните се собираат на сонце и уживаат во скара.Еуправозато

Македонија

Се што треба да знаете за „Safe City“

Казнувањето на сообраќајните прекршоци преку системот „Безбеден град“ официјално ќе започне на 1 февруари, наместо на првично најавениот датум 1 јануари. Одложувањето е потврдено за ТВ21 од помошник-заменик министерот во МВР, Мухамет Исмаили, кој објасни дека причина за пролонгирањето е потребата од дополнителни технички проверки и усогласување на правните процедури.

„Од 01.02.2026 системот SafeCity целосно ќе биде ставен во функција во Скопје, Куманово и Тетово, како и на Коридорите 10 и 8, додека во другите градови се предвидува да започне во текот на 2026 година“, изјави Исмаили.

Од Министерството за внатрешни работи најавуваат и можност за одредена толеранција кај ограничувањата на брзината. „Треба да ги почитуваме ограничувањата – 50 км/ч за урбани подрачја значи 50 км/ч. Секако дека и ние ќе внимаваме, исто како што прават и сите европски градови каде што имаат свои параметри за толеранција – таква толеранција ќе има и кај нас“, изјави Сашо Топаловски, началник на СВР Скопје.

Системот „Безбеден град“ ќе работи со фиксни камери кои ќе регистрираат пречекорување на брзината, поминување на црвено светло, нерегистрирани возила и други прекршоци. Дополнително, специјализирани полициски возила ќе идентификуваат неправилно паркирање и останати нарушувања на сообраќајните правила.

Целта на новиот систем е до 2030 година да се преполови бројот на сообраќајни несреќи во државата.

Македонија

Витаминка со Стоби Флипс и купувачите донираат 1.000.000 денари за СОС Детско село

Кампањата „Заедно за топол дом, љубов и грижа за секое дете“ што Витаминка ја реализираше преку Стоби Флипс, успешно заврши и резултираше со донација од 1.000.000 денари за СОС Детско село. Средствата ќе бидат искористени за Советувалиште за психолошка поддршка и специјална едукација со рехабилитација на СОС Детско село. Благодарение на поддршката од граѓаните за акцијата со која од секој купен Стоби Флипс се издвојуваше дел, со собраните средства ќе се овозможи континуирана експертска едукација за шеесет деца и млади на возраст од 6 до 18 години кои растат без родителска грижа и се соочуваат со последици од трауматски искуства, емоционални и развојни предизвици, како и различни когнитивни потешкотии.

Средствата ќе бидат насочени кон проектот „Менталното здравје пред сè“, преку кој децата ќе добијат индивидуални сесии со психолози и специјални едукатори, како и терапевтски третмани во сензорна соба за оние кои имаат потреба од дополнителна поддршка во емоционалниот и когнитивниот развој. Овие услуги се од суштинско значење за нивното зајакнување, подобро справување со кризи и градење основа за здрав личен раст.

Од СОС Детско село Македонија истакнуваат дека поддршката е од огромно значење за континуитетот на нивната мисија. „Од срце им благодариме на Витаминка и на сите граѓани кои ја поддржаа кампањата. Витаминка уште еднаш покажа што значи вистинска општествена одговорност и посветеност кон децата. Благодарение на ова партнерство, можеме непречено да продолжиме да обезбедуваме стручна грижа и поддршка за секое дете, со верба во нивната подобра иднина,“ велат од организацијата.

За што поуспешно спроведување на кампањата за Стоби Флипс беше изработена и специјална амбалажа со што купувачите беа информирани за своето учество во донацијата и придонесе за подигнување на јавната свест и обезбедување поголема поддршка за децата без родителска грижа.

Од Витаминка додаваат дека се горди што кампањата успеала да ја мобилизира јавноста и да создаде реална промена. „Нашата цел беше да потсетиме дека секој мал гест на солидарност може да донесе голема разлика. Благодарни сме што потрошувачите ја препознаа важноста на оваа приказна и ни помогнаа заедно да донесеме надеж, грижа и поддршка таму каде што е најпотребно“, истакна Симона Симоновска, одговорна за маркетинг во Витаминка.

Со оваа кампања, Витаминка и Стоби Флипс уште еднаш ја потврдуваат својата посветеност кон најмладите и даваат силен пример за тоа како компаниите, заедно со граѓаните, можат да создадат поподобно, похумано и посреќно општество за секое дете.

Македонија

Рекордна година за Скопје – аеродромот со 3 милиони патници, растот продолжува до 3,2 милиони

Меѓународниот аеродром Скопје денес го дочека својот тримилионити патник во една календарска година. Среќничката, Милена Таскова, беше изненадена на нејзиниот лет Скопје – Бари.

Раководството на аеродромскиот оператор ТАВ Македонија, заедно со вицепремиерот и министер за транспорт, Александар Николоски, приредија емотивно изненадување за госпоѓа Таскова.

Милена Таскова беше облеана во подароци: бесплатни аеродромски услуги од сестринските компании на ТАВ и два бесплатни авионски билета од авиокомпанијата Виз Ер (Wizz Air).

Неџат Курт, генералниот директор на ТАВ Македонија, не ја криеше својата возбуда:

„Го достигнавме тримилионитиот патник во една година! Првпат лета за Бари, и посакав среќа на неа и нејзиното семејство.“

Курт најави дека ова е само почеток. Според оптимистичките прогнози на ТАВ, Скопскиот аеродром до крајот на годината ќе заврши со 3,2 милиони патници, додека аеродромот во Охрид се очекува да достигне 262.000 патници.

Овој успех не само што го потврдува растот на авиосообраќајот во земјата, туку и ја зацврстува позицијата на Скопје како значаен регионален воздушен центар.